Cần quyết liệt trong giải ngân vốn đầu tư công

Xác định việc đẩy nhanh tiến độ và hoàn thành các dự án xây dựng cơ bản có tác động quan trọng đến phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, ngay từ đầu năm, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo quyết liệt công tác giải ngân vốn đầu tư công (VĐTC). Dẫu vậy, kết quả trong 6 tháng đầu năm, tỷ lệ giải ngân vẫn đạt khá thấp so với mục tiêu đề ra!

Thi công các công trình thủy lợi (cống qua đê) ở tuyến ven biển Bạc Liêu.

Nhiều chuyển biến trong giải phóng mặt bằng

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh giải ngân VĐTC của năm 2024, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã thành lập nhiều đoàn công tác kiểm tra thực tế tiến độ các dự án có vướng mắc, khó khăn với sự tham gia của các đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh. Qua đó, đã chỉ đạo trực tiếp chủ đầu tư, các đơn vị có liên quan và các địa phương nơi thực hiện dự án một số việc cần làm ngay, sớm hoàn thành phần việc theo thời gian đã ấn định. Đồng thời, UBND tỉnh cũng ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, đôn đốc, nhắc nhở các ngành, các cấp và các chủ đầu tư nghiêm túc triển khai thực hiện, cam kết giải ngân vốn.

Đặc biệt, công tác giải phóng mặt bằng luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh và các địa phương. Trong 6 tháng đầu năm, công tác này đã có những chuyển biến tích cực, các dự án vướng mặt bằng nhiều năm nay đã được tháo gỡ. Các dự án trọng điểm của tỉnh, dự án liên kết vùng cơ bản được người dân đồng thuận, thống nhất cao, góp phần rất lớn trong công tác giải ngân kế hoạch năm 2024.

Cùng với đó, các chủ đầu tư đã nâng cao vai trò trách nhiệm, chỉ đạo sâu sát từng dự án, kịp thời báo cáo những khó khăn, vướng mắc để xử lý. UBND tỉnh cũng đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của các ngành chuyên môn trong việc rút ngắn thời gian thẩm định, hướng dẫn nhiệt tình các chủ đầu tư trong quá trình xử lý hồ sơ, góp phần không nhỏ trong công tác giải ngân trong thời gian qua.

Nâng cấp vỉa hè trên địa bàn Phường 2 (tiểu dự án TP. Bạc Liêu). ​Ảnh: K.T

Còn nhiều bất cập

Tuy nhiên, cùng với những kết quả đã đạt được, công tác giải ngân VĐTC từ đầu năm đến nay cũng còn gặp nhiều khó khăn khiến tỷ lệ giải ngân vốn chưa cao. Cụ thể, vốn Chương trình mục tiêu quốc gia mặc dù đã có nhiều văn bản tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện, nhưng tiến độ thực hiện của một số chủ đầu tư được giao vốn đầu tư phát triển năm 2022, năm 2023 và năm 2024 đến nay vẫn chưa hoàn thành các thủ tục đầu tư theo quy định. Hay vốn ODA đang vướng mắc thủ tục vay lại của Bộ, ngành Trung ương nên chưa đảm bảo nguồn vốn để thực hiện, dù UBND tỉnh đã nhiều lần báo cáo với Bộ, ngành Trung ương nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết triệt để. Thêm vào đó, quy trình thủ tục trong đầu tư chưa có sự thống nhất về cách hiểu giữa các cơ quan hướng dẫn thi hành luật, dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện dự án.

Một khó khăn khác chính là khả năng dự báo của một số đơn vị tư vấn chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn trong quá trình khảo sát, lập dự án dẫn đến một số dự án khi triển khai thiết kế bản vẽ thi công phải trình điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án, điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư (đặc biệt trong thời gian gần đây giá đền bù giải phóng mặt bằng tăng nhiều so với dự kiến ban đầu). Đó là các dự án xây dựng Kè chống sạt lở hai bờ sông TX. Giá Rai, Kè chống ngập Quốc lộ 1A…

Riêng các dự án mua sắm trang thiết bị, nhất là trong lĩnh vực y tế tiếp tục gặp khó khăn trong việc lựa chọn đơn vị tư vấn có năng lực thẩm định giá và hồ sơ mời thầu, thiếu nhân sự quản lý dự án…. dẫn đến không triển khai được trong thời gian qua, buộc phải điều chuyển vốn cho các dự án có nhu cầu bức xúc hơn.

Ngoài ra, công tác chuẩn bị đầu tư theo kế hoạch năm 2024 được duyệt nhưng còn nhiều dự án chưa hoàn thiện công tác lập dự án đầu tư. Điển hình như: Dự án Đường vành đai trong và Dự án Đường vành đai ngoài TP. Bạc Liêu; Dự án xây dựng Trung tâm hành chính TP. Bạc Liêu; Dự án đầu tư kết cấu hạ tầng kết hợp kiên cố hóa ô đê bao phục vụ sản xuất nông nghiệp TX. Giá Rai; Dự án xây dựng Cầu Hòa Bình 2…

Với thực trạng trong giải ngân VĐTC như hiện nay, cả hệ thống chính trị của tỉnh cần phải vào cuộc và quyết liệt nhiều hơn nữa mới có khả năng hoàn thành mục tiêu giải ngân đạt trên 95% như Chính phủ đã giao.

KIM TRUNG

Chỉ mới giải ngân trên 25% kế hoạch

Theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2024, Bạc Liêu được Thủ tướng Chính phủ giao gần 3.635,5 tỷ đồng. Theo số liệu thống kê của Sở KH-ĐT, tiến độ giải ngân đến ngày 25/6/2024 được 934 tỷ đồng, đạt 25,71% so với kế hoạch. Một số đơn vị giải ngân cao là Trung tâm Dịch vụ đô thị tỉnh (giải ngân 11,3/11,3 tỷ đồng, đạt 100%) và Công an tỉnh (giải ngân 19,9/32,5 tỷ đồng, đạt 61,24%).  Bên cạnh đó, ngành chức năng cũng “điểm danh” các đơn vị giải ngân thấp, như Ban Quản lý dự án các công trình giao thông (tiến độ giải ngân đạt 12,75%), Sở Y tế (đạt 3,53%), Sở VH-TT&DL (đạt 6,13%), UBND TP. Bạc Liêu (đạt gần 22%) và UBND huyện Vĩnh Lợi (đạt 24,66%) kế hoạch…

Về tiến độ thực hiện các dự án trọng điểm của tỉnh, một số công trình đang chuẩn bị hoàn thành các hạng mục còn lại để đưa vào khai thác sử dụng vào cuối năm 2024 như: Dự án khu Liên hợp thể dục thể thao, Dự án sửa chữa Nghĩa trang liệt sĩ TX. Giá Rai, Dự án nâng cấp mở rộng đô thị Việt Nam - tiểu dự án TP. Bạc Liêu và các dự án trên tuyến đê biển…

Về các dự án chậm tiến độ, có thể kể đến như: Kè chống ngập Quốc lộ 1A, nâng cấp đê biển Đông chống biến đổi khí hậu đoạn từ Mương 1 - Huyện Kệ (đang chuẩn bị thủ tục để điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án), nạo vét hệ thống thủy lợi cấp bách, tháo chua rửa mặn phục vụ sản xuất, kết hợp giao thông thủy vùng Bắc và Nam Quốc lộ 1A (đang vướng quy hoạch bãi đỗ đất), kè hai bờ sông TP. Bạc Liêu (đang vướng mắc khu tái định cư) và Dự án Xây dựng kè Nhà Mát đoạn từ cầu Nhà Mát đến cống Nhà Mát (đang vướng mắc khu tái định cư và đoạn nắn tuyến), dự án nâng cấp đường Ninh Quới - Ngan Dừa (đang vướng giải phóng mặt bằng và vướng thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư), dự án xây dựng tuyến đường từ Phước Long - Ba Đình (nhà thầu thi công chậm do thiếu cát)…

Chủ tịch UBND tỉnh - Phạm Văn Thiều: Thay đổi chủ đầu tư nếu không quyết liệt trong giải ngân vốn

Việc giải ngân VĐTC từ đầu năm đến nay đạt thấp sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế và UBND tỉnh sẽ thay đổi chủ đầu tư nếu các chủ đầu tư không có ngay giải pháp và quyết liệt trong giải ngân vốn. Khi làm dự án phải gắn với tái định cư và quan tâm đến đời sống, sinh kế của các hộ dân bị ảnh hưởng. Đồng thời, tập trung đẩy nhanh tiến độ các công trình thủy lợi ven biển, nhất là các cống qua đê để có nguồn nước phục vụ nuôi tôm, vì đây là vấn đề người dân rất bức xúc và phản ánh nhiều lần. Một vấn đề quan trọng khác là phải lựa chọn nhà thầu có năng lực để thi công quyết liệt, tránh nhà thầu bỏ giá thấp nhưng thi công công trình chậm và kém chất lượng. Đặc biệt, các sở, ngành phải chung tay giải quyết nhanh các thủ tục hành chính, nhất là các dự án có liên quan đến điều chỉnh chủ trương đầu tư.

Đối với UBND các huyện, thị xã và thành phố, cần tăng cường công tác tuyên truyền, vận động tạo sự đồng thuận của Nhân dân. Tập trung đẩy nhanh tiến độ lập, trình thẩm định, phê duyệt các phương án bồi thường, hỗ trợ, chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho các tổ chức, hộ gia đình bàn giao mặt bằng thi công. Các chủ đầu tư phải theo dõi sát tình hình triển khai thực hiện dự án, phản ánh kịp thời những khó khăn, vướng mắc để xử lý, tháo gỡ. UBND tỉnh sẽ thành lập 4 tổ giám sát, kiểm tra 3 Ban quản lý dự án của tỉnh, nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn và phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh trên 95%. 

Giám đốc Sở KT-ĐT - Huỳnh Công Quân: Sẽ điều chỉnh vốn các dự án không có khả năng giải ngân sang các dự án khác

Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân VĐTC trong 6 tháng cuối năm 2024 theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, các cơ quan chủ trì cần chủ động rà soát, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị, UBND các huyện, thị xã và thành phố trong triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia và giải ngân kế hoạch vốn đã giao theo đúng quy định. Tổ chức kiểm tra, giám sát thực hiện các chương trình đảm bảo việc hỗ trợ đúng đối tượng, định mức, thực hiện có hiệu quả các nội dung hoạt động của chương trình. Cũng như, kịp thời nắm bắt, đề xuất tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc khi triển khai thực hiện các chương trình để hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra.

Các địa phương, đơn vị cũng cần đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, nâng cao kỷ luật, kỷ cương trong thực thi công vụ, có chế tài xử lý các tổ chức, cá nhân cố tình cản trở, làm chậm tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công. Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về đất đai, tài nguyên…

Các chủ đầu tư cần tăng cường hơn nữa công tác chỉ đạo, nhất là khâu chuẩn bị đầu tư, khẩn trương trình thẩm định và phê duyệt dự án để đủ điều kiện giao vốn và thực hiện các bước tiếp theo. Thực hiện thanh toán vốn ngay khi các hạng mục có khối lượng nghiệm thu theo quy định và thực hiện thu hồi tạm ứng các dự án theo đúng quy định pháp luật hiện hành, nhất là các dự án chủ đầu tư đã cho nhà thầu tạm ứng nhiều năm nhưng chưa thu hồi… Đôn đốc các nhà thầu tập trung nhân lực, thiết bị, vật tư, vật liệu, đẩy nhanh tiến độ thi công ở những nơi đã được bàn giao mặt bằng, kiên quyết xử lý nghiêm theo đúng quy định pháp luật đối với các trường hợp vi phạm hợp đồng, nhất là về chất lượng và tiến độ thực hiện hợp đồng. Tiếp tục rà soát tiến độ thực hiện các dự án, trình điều chỉnh giảm vốn đối với dự án giải ngân chậm, không có khả năng giải ngân sang những danh mục khác có nhu cầu; dự án nào đã xác định có khả năng giải ngân tốt, đủ thủ tục đầu tư thì cũng cần mạnh dạn đề xuất bổ sung vốn, nhằm đẩy nhanh tiến độ hoàn thành, góp phần tăng tỷ lệ giải ngân chung của cả tỉnh.