Khu NNƯDCNC phát triển tôm Bạc Liêu: Cần có ngay các giải pháp tháo gỡ khó khăn

Để khai thác, phát huy thế mạnh từ con tôm và hướng đến xây dựng Bạc Liêu trở thành “thủ phủ” ngành công nghiệp tôm của cả nước, Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (gọi tắt là Khu NNƯDCNC) phát triển tôm Bạc Liêu được thành lập từ năm 2017 theo Quyết định số 694 của Thủ tướng Chính phủ. Song, việc thu hút doanh nghiệp (DN) và triển khai xây dựng các dự án trong Khu NNƯDCNC hiện nay và về lâu dài vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

“TRÁI TIM” CỦA NGÀNH TÔM

Với diện tích được xây dựng 418ha (thuộc xã Hiệp Thành, TP. Bạc Liêu), Khu NNƯDCNC được ví như “trái tim” của “thủ phủ” ngành tôm. Bởi mục tiêu và định hướng lớn của khu này chính là làm hạt nhân tác động, dẫn dắt và nhân rộng các mô hình nuôi tôm công nghệ cao (CNC) của tỉnh, vùng Bán đảo Cà Mau, vùng Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước. Đồng thời, là nòng cốt, động lực để thực hiện Đề án “Xây dựng Bạc Liêu trở thành trung tâm ngành công nghiệp tôm cả nước”. Đây cũng là trung tâm liên kết với các viện, trường, các DN ứng dụng CNC trong lĩnh vực ngành tôm; thu hút nguồn đầu tư, nhân lực CNC và ngoài nước thực hiện trong Khu NNƯDCNC.

Bên cạnh đó, còn thực hiện các dịch vụ kiểm nghiệm, xét nghiệm và chẩn đoán bệnh tôm. Cũng như, trong tương lai sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách trong, ngoài nước đối với lĩnh vực phát triển du lịch về con tôm.

Đến nay, Khu NNƯDCNC đã xây dựng hoàn thành cơ sở hạ tầng giai đoạn 1, với tổng mức đầu tư 175 tỷ đồng, bao gồm: Hệ thống đường giao thông, hệ thống kênh cấp, kênh thoát nước, hệ thống điện, cổng, hàng rào bao quanh…

Hiện Khu NNƯDCNC đang thi công xây dựng cơ sở hạ tầng giai đoạn 2 (kinh phí của Bộ NN&PTNT với tổng mức đầu tư của dự án trên 194 tỷ đồng) và dự kiến đến tháng 10/2023 sẽ hoàn thành, bao gồm: Nhà quản lý, điều hành; Nhà kiểm nghiệm; Nhà nghiên cứu khoa học - kỹ thuật, chuyển giao công nghệ; Khu xử lý nước thải tập trung; Hạ tầng giao thông và các công trình hạ tầng khác…

Riêng thu hút DN, các nhà đầu tư vào Khu NNƯDCNC, Ban Quản lý (BQL) Khu NNƯDCNC được UBND tỉnh giao 101,87ha đất, gồm 18 tiểu khu, diện tích cho các DN thuê là 47,047ha. Cũng như, UBND tỉnh đã thành lập Hội đồng tuyển chọn (thẩm định) dự án, đã tuyển chọn được 9 dự án của 9 DN vào thực hiện dự án đầu tư theo Quyết định số 1599 của UBND tỉnh về việc phê duyệt danh mục dự án vào Khu NNƯDCNC. BQL Khu NNƯDCNC đã tiến hành các thủ tục cho thuê đất cho 9 DN, đã giao đất cho 7 DN thực hiện đầy đủ thủ tục, đang chờ Sở Tài nguyên - Môi trường cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ). Hiện nay, các DN đang chờ Giấy CNQSDĐ để xin cấp phép xây dựng. Khi cấp Giấy CNQSDĐ cho các DN đợt 1 này, BQL Khu NNƯDCNC sẽ tham mưu cho UBND tỉnh tiếp tục tuyển chọn DN đợt 2 đầu tư vào Khu NNƯDCNC…

Hạ tầng Khu NNƯDCNC giai đoạn 1 đã hoàn thành nhưng các doanh nghiệp chưa có Giấy CNQSDĐ để triển khai dự án. Ảnh: K.T

CHỒNG CHÉO VỀ PHÁP LÝ

Theo tiến độ và cam kết thực hiện dự án của các DN đầu tư vào Khu NNƯDCNC thì các DN sẽ thi công xây dựng trong 6 tháng sau khi được tuyển chọn, nhưng từ năm 2020 đến nay, vì chưa có Giấy CNQSDĐ nên các DN không thực hiện được việc đầu tư xây dựng để trình diễn các quy trình công nghệ theo thuyết minh dự án được duyệt.

Theo BQL Khu NNƯDCNC, việc triển khai các dự án và thu hút DN, nhà đầu tư vào Khu NNƯDCNC hiện nay gặp nhiều khó khăn do vướng và chồng chéo về pháp lý. Về mô hình quản lý, hiện tại theo các văn bản quy phạm pháp luật như: luật, nghị định, thông tư có phạm vi và đối tượng áp dụng có cụm từ quy định BQL khu công nghiệp, khu chế xuất, khu CNC, nhưng lại không có BQL Khu NNƯDCNC, vì vậy gây khó khăn trong thực hiện các nhiệm vụ.

Về thu hút đầu tư, BQL Khu NNƯDCNC chưa được phân cấp, ủy quyền chấp thuận chủ trương đầu tư, cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo khoản 2, Điều 32, Luật Đầu tư năm 2020. Do đó, trường hợp nhà đầu tư có nhu cầu cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư thì BQL không thể giải quyết theo quy định của Luật Đầu tư năm 2020.

Đặc biệt, Luật CNC năm 2014 tại khoản 1, Điều 32 có nêu: “Khu NNƯDCNC là Khu CNC tập trung thực hiện hoạt động ứng dụng thành tựu nghiên cứu và phát triển CNC vào lĩnh vực nông nghiệp” và Quyết định 694/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ tại khoản 1, Điều 3 có nêu: “Khu NNƯDCNC phát triển tôm Bạc Liêu là khu CNC tập trung thực hiện hoạt động ứng dụng thành tựu nghiên cứu và phát triển CNC vào ngành tôm”. Trong khi đó, theo Công văn số 7448 năm 2020 của Bộ Tài nguyên - Môi trường lại nêu: “Khu NNƯDCNC phát triển tôm Bạc Liêu không phải là Khu CNC”. Văn bản này mâu thuẫn với Luật CNC và Quyết định 694/QĐ-TTg của Thủ tướng nên khó áp dụng cho địa phương.

Mặt khác, theo điểm b, khoản 2, Điều 7 của Quyết định số 694 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ: “Được giao đất để tổ chức xây dựng, phát triển Khu NNƯDCNC Bạc Liêu theo quy hoạch được phê duyệt, cho thuê đất cho các tổ chức, DN đầu tư trong Khu NNƯDCNC theo quy định của pháp luật về đất đai”. Nhưng theo khoản 2, Điều 173 của Luật Đất đai năm 2013: “Tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất không có quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê quyền sử dụng đất; thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất; không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất”. Vì vậy, Sở Tài nguyên - Môi trường đến nay vẫn chưa cấp Giấy CNQSDĐ cho các DN thuê đất trong Khu NNƯDCNC nên các DN chưa mạnh dạn đầu tư thực hiện dự án. Đây cũng được xác định là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc khó mời gọi DN đầu tư vào Khu NNƯDCNC.

Tất cả những khó khăn, bất cập này cần được nhanh chóng tháo gỡ và có ngay các giải pháp xử lý, nếu không việc xây dựng Bạc Liêu trở thành “thủ phủ” ngành tôm của cả nước chỉ là khát vọng!

Theo ông Phạm Hoàng Minh - Giám đốc BQL Khu NNƯDCNC, để giải quyết và tháo gỡ những khó khăn hiện nay, BQL đã kiến nghị Bộ Kế hoạch - Đầu tư và Bộ Tài nguyên - Môi trường những nội dung sau:

Theo điểm b, khoản 2 mục V Điều 1 của Quyết định số 575 /QĐ-TTg ngày 4/5/2015 của Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch - Đầu tư “Chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan đề xuất về mô hình và cơ chế quản lý đối với các Khu NNƯDCNC”. Hiện nay, Bộ Kế hoạch - Đầu tư chưa có hướng dẫn về mô hình quản lý cho các BQL Khu NNƯDCNC.

Cần sửa đổi, bổ sung Nghị định số 35/2017/NĐ-CP ngày 3/4/2017 quy định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước trong khu kinh tế, khu CNC, bổ sung quy định cho Khu NNƯDCNC.

Hiện tại, theo các văn bản quy phạm pháp luật như: luật, nghị định, thông tư có phạm vi và đối tượng áp dụng có cụm từ quy định BQL Khu công nghiệp, khu chế xuất, khu CNC, không có BQL Khu NNƯDCNC, vì vậy gây khó khăn trong thực hiện các nhiệm vụ. Do đó, đề nghị các bộ, ngành bổ sung phạm vi và đối tượng áp dụng có cụm từ quy định cho BQL Khu NNƯDCNC vào các văn bản quy phạm pháp luật để đồng bộ.

Cùng với đó, kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc cấp Giấy CNQSDĐ cho các DN thuê đất trong Khu NNƯDCNC để các DN khẩn trương triển khai thi công xây dựng thực hiện dự án, sớm đưa Khu NNƯDCNC vào khai thác, góp phần tạo động lực để thực hiện thắng lợi Đề án “Xây dựng Bạc Liêu trở thành trung tâm ngành công nghiệp tôm cả nước”.

KIM TRUNG