Năng lực cạnh tranh của Bạc Liêu đạt thấp, do đâu?

Sau khi Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố Báo cáo thường niên Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2022, điều làm cho mọi người không khỏi bất ngờ chính là chỉ số này của tỉnh Bạc Liêu xếp thứ 61/63 tỉnh, thành phố của cả nước và chỉ đứng trên 2 tỉnh miền núi phía Bắc là Điện Biên và Cao Bằng.

Doanh nghiệp phản ánh khó khăn trong hoạt động sản xuất - kinh doanh với UBND tỉnh tại Hội nghị đối thoại và gỡ khó cho doanh nghiệp.

7/10 CHỈ SỐ THÀNH PHẦN GIẢM ĐIỂM

Năm 2022, Chỉ số PCI của tỉnh Bạc Liêu được 60.36 điểm so với năm 2021 là 61.25 điểm, giảm 6 bậc. Điều đáng nói, trong 10 chỉ số thành phần thì chỉ có 3 chỉ số tăng điểm là gia nhập thị trường 7.34 điểm so với năm 2021 là 7.19 điểm, chi phí không chính thức được 6.65 điểm so với năm 2021 là 6.58 điểm và thiết chế pháp lý 8.02 điểm, tăng 1.44 điểm so với năm 2021.

Riêng 7/10 chỉ số thành phần còn lại đều giảm điểm, bao gồm: tiếp cận đất đai và sự ổn định trong sử dụng đất, tính minh bạch, chi phí thời gian, tính năng động của chính quyền địa phương, môi trường cạnh tranh bình đẳng, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp (DN) và đào tạo lao động. Những chỉ số thành phần bị giảm điểm này đều là các chỉ số rất quan trọng, liên quan trực tiếp đến DN, nhà đầu tư.

Sự mất điểm này không thể đổ lỗi cho sự thiếu khách quan hay chưa công tâm của DN, mà nó chính là “thước đo” mức độ cảm xúc của DN đối với bộ máy công quyền. DN cảm thấy chưa hài lòng vì cho rằng còn bị làm khó, bị nhũng nhiễu và chưa thấy được sự đồng hành, chia khó của một số ngành, cán bộ, nhân viên trong giải quyết các thủ tục hành chính (TTHC) liên quan đến DN.

DN khẳng định rằng, lãnh đạo cấp trên rất quan tâm và luôn đồng hành cùng DN, nhưng khi triển khai xuống cấp dưới thì lại vướng?! Đặc biệt là các thủ tục liên quan đến đất đai, thuế và trong giao dịch với ngân hàng. Cũng như, việc thực hiện các chính sách hỗ trợ DN gần như mang tính văn bản hay ngoại giao là chính.

Điều đáng nói hơn cả là đạo đức và văn hóa công vụ đã được Tỉnh ủy, UBND tỉnh cụ thể hóa bằng nhiều nghị quyết, kế hoạch nhưng chi phí thời gian tiếp tục bị giảm điểm và chi phí không chính thức tăng điểm không nhiều. Sự yếu kém của 2 chỉ số này đồng nghĩa với việc mất lòng tin của DN và phản ánh DN còn bị làm khó, bị nhũng nhiễu, DN phải “bôi trơn” để đẩy nhanh thời gian giải quyết các thủ tục thông qua các chi phí phát sinh không chính thức. Hoặc trong đào tạo lao động, điểm số năm 2022 chỉ được 4.92 điểm so với năm 2021 là 5.37 điểm và DN luôn trong tình trạng thiếu lao động lành nghề…

Công nhân làm việc tại một doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Ảnh: L.D

CẦN LÀM RÕ TRÁCH NHIỆM

Với thực trạng Chỉ số PCI của tỉnh Bạc Liêu bị giảm điểm trong nhiều năm và nay nằm ở vị trí cuối bảng của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, đã đến lúc tỉnh phải đánh giá, phân tích và làm rõ trách nhiệm của các ngành, địa phương, thay vì đổ lỗi và chỉ rút kinh nghiệm rồi thôi.

Từ năm 2018, Ban Thường vụ (BTV) Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết 12 về tập trung nâng cao năng lực cạnh tranh (PCI) và cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh tỉnh Bạc Liêu đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Theo đó, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch 28 để thực hiện Nghị quyết 12. Trong đó, phân công nhiệm vụ cho từng sở, ban, ngành, địa phương một cách cụ thể. Đồng thời, xác định rõ kết quả thực hiện Chương trình hành động được đưa vào đánh giá chất lượng hoạt động của từng sở, ban, ngành và địa phương hằng năm.

Để thực hiện tốt Nghị quyết 12, thời gian qua UBND tỉnh rất quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và gần như các cuộc họp quan trọng nào cũng đều đề cập đến Chỉ số PCI. Trong đó, đã chỉ đạo tuyên truyền sâu rộng đến tất cả các sở, ban, ngành, cán bộ, đảng viên và DN, Nhân dân về tầm quan trọng của việc cải cách TTHC, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh. Đồng thời, chỉ đạo từng sở, ban, ngành, địa phương phải chủ động xây dựng quy trình giải quyết TTHC, công khai minh bạch, đầy đủ, kịp thời các cơ chế, chính sách liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của mình tại Trung tâm Phục vụ hành chính công của tỉnh, huyện, trên Cổng thông tin điện tử của đơn vị. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các DN, nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận khi có nhu cầu trên tinh thần phục vụ tận tâm, tận tụy và nhiệt tình.

Cùng với đó, UBND tỉnh cũng ban hành Quyết định 1608 về việc ban hành Kế hoạch kiểm tra công tác cải cách hành chính và kiểm soát TTHC gắn với thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành tiến hành kiểm tra công tác CCHC và kiểm soát TTHC tại cơ quan, đơn vị. Tổ chức kiểm tra đột xuất việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương hành chính theo Kế hoạch 39 của Chủ tịch UBND tỉnh về thực hiện Chỉ thị 12 của BTV Tỉnh ủy…

Từ những chỉ đạo trên cho thấy, việc nâng cao Chỉ số PCI gần như đã “đủ bài” và cái cần làm là hiện thực hóa các chỉ đạo ấy. Thế mà, Chỉ số PCI của tỉnh cứ thay nhau giảm một cách… không phanh?! Đã đến lúc BTV Tỉnh ủy và UBND tỉnh cần xem xét và làm rõ trách nhiệm được giao cho từng sở, ngành và địa phương, vì trong Kế hoạch 28 của UBND tỉnh quy định và phân công rất cụ thể, chi tiết và rất quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo. Do vậy, các sở, ngành và địa phương chỉ cần tập trung làm tốt chỉ đạo này thì Chỉ số PCI nhất định sẽ tăng hạng và nằm trong tốp khá của cả nước. Bởi nếu lấy mốc từ năm 2012 Bạc Liêu được xếp hạng 7, thì kéo dài đến nay đều tụt hạng, trừ năm 2018 có tăng hạng so với năm 2017 là 39/42, còn lại đều giảm, đặc biệt năm 2020 đứng ở vị trí cuối bảng xếp hạng 63/63.

Một vấn đề đáng quan tâm khác là trong Báo cáo PCI 2022 vừa được công bố, lần đầu tiên VCCI, USAID cùng các đối tác tư nhân giới thiệu và công bố Chỉ số xanh cấp tỉnh (PGI). Đây là Bộ chỉ số đánh giá và xếp hạng địa phương thân thiện với môi trường dưới góc nhìn từ thực tiễn kinh doanh. Cũng như, mức độ ứng dụng công nghệ thân thiện môi trường của các DN tại địa phương; trình độ quản trị và ứng xử với môi trường của DN và mức độ quan tâm, sẵn sàng đầu tư về vấn đề môi trường của chính quyền địa phương cùng nhiều vấn đề môi trường quan trọng khác…

Đối với Chỉ số PGI, Bạc Liêu có nhiều chỉ số đạt điểm rất thấp. Như chỉ số chính sách và dịch vụ hỗ trợ DN trong bảo vệ môi trường Bạc Liêu chỉ có 1.39 điểm và xếp thứ 63/63 tỉnh, thành trong cả nước. Đây cũng là chỉ số rất quan trọng gắn với thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh mà Bạc Liêu cần quan tâm cải thiện trong thời gian tới nhiều hơn nữa.

LƯ TRUNG