Phát triển doanh nghiệp năm 2025: Giải pháp từ phong trào khởi nghiệp

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Tỉnh ủy, UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo trong năm 2025 chính là tập trung phát triển doanh nghiệp gắn với đẩy mạnh hỗ trợ các phong trào khởi nghiệp. Làm tốt công tác này không chỉ góp phần quan trọng vào việc bổ sung nguồn lực cho nền kinh tế, mà còn tham gia giải quyết các vấn đề an sinh, nhất là giải quyết việc làm và tăng thu nhập.

Mô hình “Cà phê - Điểm tâm sáng với doanh nghiệp” đã được điều chỉnh từ định kỳ 6 tháng/lần sang tổ chức hằng tháng.

NHIỀU ĐIỂM NGHẼN

Theo số liệu thống kê, năm 2024, toàn tỉnh Bạc Liêu có hơn 350 doanh nghiệp thành lập mới, đạt 79,1% kế hoạch, với số vốn đăng ký 3.238 tỷ đồng. Song, lại có đến 340 doanh nghiệp rút khỏi thị trường (giải thể), tăng 18,9% so với cùng kỳ. Số doanh nghiệp thành lập mới và giải thể gần như bằng nhau thật sự trở thành vấn đề rất đáng quan tâm trong việc xem xét, đánh giá lại môi trường đầu tư, kinh doanh và cả năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, nhất là “sức khỏe” của các doanh nghiệp.

Có thể thấy, ngay tại các trung tâm kinh tế lớn của tỉnh như TP. Bạc Liêu hay TX. Giá Rai đều không hoàn thành chỉ tiêu thành lập doanh nghiệp mới. Cụ thể năm 2024, ngoài một số địa phương đã hoàn thành hoặc vượt chỉ tiêu phát triển doanh nghiệp mới như: huyện Phước Long đạt 119,4%, huyện Hồng Dân đạt 120%, huyện Hòa Bình đạt 101,8% kế hoạch, thì các địa phương có quy mô kinh tế lớn gần như không đạt kế hoạch đề ra, như TP. Bạc Liêu, với tiềm năng phát triển doanh nghiệp lớn nhất tỉnh nhưng chỉ đạt 66,1% kế hoạch, hay TX. Giá Rai chỉ đạt 83,6%, huyện Đông Hải đạt 80,5% và huyện Vĩnh Lợi đạt chỉ 83,9%...

Việc chưa đạt chỉ tiêu số lượng doanh nghiệp thành lập mới theo kế hoạch đề ra bao gồm nhiều nguyên nhân, ngoài việc một số địa phương chưa thật sự quyết liệt trong công tác tuyên truyền, vận động phát triển doanh nghiệp, dẫn đến chưa khai thác hết tiềm năng và cơ hội tại địa phương thì điểm nghẽn còn nằm ở môi trường đầu tư, kinh doanh của tỉnh. Trên thực tế, môi trường đầu tư, kinh doanh của địa phương tuy có cải thiện, nhưng vẫn còn thấp so với mặt bằng chung của cả nước. Đặc biệt là cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, nhất là hệ thống giao thông, logistics khi Bạc Liêu chưa có nhiều dự án đầu tư quy mô lớn có tính đột phá, thiếu vắng các doanh nghiệp đầu tàu, tập đoàn lớn có vai trò dẫn dắt, hình thành các cụm liên kết, chuỗi cung ứng và thu hút các doanh nghiệp vệ tinh, từ đó chưa tạo được động lực, kích cầu việc phát triển thành lập mới doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, vận động hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn. Qua thực tế khi vận động cho thấy, hộ kinh doanh còn tâm lý lo ngại khi chuyển lên doanh nghiệp sẽ phải thực hiện các vấn đề như: mở sổ sách, thuê kế toán, lập báo cáo tài chính, lưu giữ hóa đơn và cả tham gia thực hiện các chế độ với người lao động, phải tiếp các đoàn thanh, kiểm tra về vệ sinh an toàn lao động, phòng cháy chữa cháy…

Ngoài ra, hộ kinh doanh cũng e ngại khi chuyển đổi thành doanh nghiệp sẽ phải thực hiện nhiều thủ tục hành chính phức tạp hơn và chính những thủ tục này sẽ làm gia tăng chi phí, gây khó khăn đối với hoạt động sản xuất - kinh doanh (SX-KD). Từ tâm lý lo ngại đó, nên rất nhiều hộ kinh doanh vẫn muốn nộp thuế theo hình thức thuế khoán và không muốn chuyển đổi thành doanh nghiệp, nhất là các hộ kinh doanh tạp hóa, hàng tiêu dùng, ăn uống, giải trí, vật liệu xây dựng… với thị trường tiêu thụ sản phẩm trong phạm vi nhỏ và thu hút số lượng lao động ít. Cùng với đó, một số doanh nghiệp chưa chủ động trong việc tiếp cận và tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động SX-KD, dẫn đến vi phạm và bị xử phạt…

Hỗ trợ vốn cho thanh niên khởi nghiệp ở huyện Hồng Dân.

CẦN “CÚ HÍCH” TỪ PHONG TRÀO KHỞI NGHIỆP

Nhận định được những khó khăn mang tính nội tại của nền kinh tế, thời gian qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh cùng các ngành, địa phương rất quan tâm đến công tác hỗ trợ và đồng hành, chia khó cùng doanh nghiệp. Đó là tập trung thực hiện tốt các chính sách gia hạn, miễn giảm thuế, phí, hỗ trợ tín dụng, giúp doanh nghiệp giảm áp lực tài chính, duy trì và mở rộng hoạt động kinh doanh. Cũng như, công tác tuyên truyền được đẩy mạnh qua các phương tiện truyền thông, hoạt động hội thảo, qua đó giúp doanh nghiệp nâng cao hiểu biết và tận dụng chính sách hỗ trợ để phục hồi và phát triển bền vững. Đặc biệt, mô hình “Cà phê - Điểm tâm sáng với doanh nghiệp” được điều chỉnh từ định kỳ 6 tháng/lần sang tổ chức hằng tháng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp thường xuyên gặp gỡ, trao đổi trực tiếp với lãnh đạo tỉnh. Nhiều khó khăn, vướng mắc trong hoạt động SX-KD đã được tháo gỡ kịp thời, giúp doanh nghiệp an tâm đầu tư, mở rộng quy mô và tạo dựng hình ảnh nền hành chính công chuyên nghiệp, luôn đồng hành cùng doanh nghiệp.

Song song đó, các quy định về thành lập, đăng ký doanh nghiệp ngày càng cụ thể, minh bạch, dễ thực hiện. Việc ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa quy trình thủ tục hành chính đã giúp rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, giảm thiểu chi phí và nâng cao tính minh bạch, thuận lợi hơn cho doanh nghiệp gia nhập thị trường. Chính sách hỗ trợ hộ kinh doanh đáp ứng điều kiện chuyển đổi thành doanh nghiệp được triển khai đồng bộ, tạo điều kiện cho các hộ có tiềm năng mở rộng quy mô hoạt động theo mô hình doanh nghiệp, góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp, tiếp cận tốt hơn với các nguồn vốn, chính sách ưu đãi và mở rộng thị trường.

Ngoài ra, các chương trình đào tạo, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, tư vấn pháp lý và hỗ trợ tuyển dụng được triển khai thường xuyên, giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn lao động có tay nghề, đáp ứng tốt nhu cầu SX-KD. Những hoạt động này không chỉ giúp doanh nghiệp cải thiện hiệu suất lao động mà còn góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại địa phương…

Tuy nhiên, dù hành động quyết liệt như thế, nhưng số lượng thành lập mới doanh nghiệp vẫn không đạt kế hoạch đề ra. Thực tiễn cho thấy, ngoài những vấn đề khách quan như đã phản ánh, thì nguyên nhân chính là Bạc Liêu chưa thật sự quyết liệt trong đẩy mạnh các phong trào khởi nghiệp hay khơi dậy khát vọng làm giàu từ giới doanh nghiệp, doanh nhân. So với các địa phương khác của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước, Bạc Liêu chưa tổ chức được một hội nghị chuyên đề nào về khởi nghiệp với quy mô cấp tỉnh để thu hút các tập đoàn, hay doanh nghiệp trong, ngoài nước vào tham gia. Phần lớn các chương trình khởi nghiệp lâu nay chỉ mới do các tổ chức đoàn thể là Đoàn Thanh niên hay Phụ nữ thực hiện với quy mô nhỏ lẻ, chưa thật sự nổi bật và chủ yếu là phong trào giúp nhau lập nghiệp thoát nghèo thông qua hỗ trợ cây, con giống, vốn nhỏ chứ chưa đi sâu vào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hay phát triển thành doanh nghiệp, thành lập các công ty có quy mô lớn.

Có thể dẫn chứng, năm 2024, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn, Ban Thư ký Hội LHTN Việt Nam tỉnh đã đưa ra nhiều giải pháp hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp lập nghiệp như: hỗ trợ vốn, cây trồng - vật nuôi, hỗ trợ duy trì thành lập các câu lạc bộ, tổ hợp tác, hợp tác xã, các mô hình phát triển kinh tế; hỗ trợ đoàn viên thông qua các nguồn vốn của Đoàn, Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm, Quỹ Vì bạn nghèo, vốn ủy thác từ Ngân hàng Chính sách, vận động nguồn vốn từ các mạnh thường quân, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh… Kết quả đã thành lập được 15 tổ hợp tác phát triển kinh tế như: mô hình nuôi lươn sạch, nuôi heo rừng kết hợp vịt siêu Pháp, nuôi cua đinh, nuôi dê, nuôi le le, trồng cây ăn trái, trồng rau má… Tuy nhiên, đây chỉ là những giải pháp giúp đoàn viên - thanh niên tháo gỡ khó khăn trong giải quyết bài toán lao động, thu nhập mà chưa thể tạo nên những động lực đủ sức để phát triển thành doanh nghiệp trong điều kiện doanh nghiệp hiện nay không chỉ có nhu cầu vốn lớn, kiến thức quản trị, mà còn phải có năng lực để cạnh tranh với các doanh nghiệp khác trên thị trường.

Phát triển mới doanh nghiệp góp phần tăng thu ngân sách và giải quyết thêm nhiều việc làm cho lao động địa phương. Ảnh: K.T

Theo bà Nguyễn Thị Thúy Duy - Phó Bí thư Tỉnh đoàn thì nguyên nhân thanh niên khởi nghiệp gặp khó trong thời gian qua là do những tác động từ nền kinh tế vĩ mô gây ảnh hưởng mạnh mẽ đến hoạt động của khối doanh nghiệp nói chung. Các doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn về: vốn, nhân lực, điều hành... và chính điều này gây sức ép cho các doanh nhân trong việc thực hiện cam kết đồng hành cùng hoạt động khởi nghiệp của thanh niên. Cũng như, hoạt động tư vấn của chuyên gia đối với thanh niên khởi nghiệp chưa được duy trì thường xuyên. Đội ngũ cán bộ chuyên trách còn hạn chế về năng lực chuyên môn, hiệu quả tư vấn chưa đáp ứng nhu cầu. Đồng thời, hoạt động khởi nghiệp của thanh niên còn nhỏ lẻ và phong trào khởi nghiệp thời gian qua chủ yếu tập trung vào giúp nhau thoát nghèo là chính.

Từ thực trạng trên cho thấy, Bạc Liêu phải có các cơ chế, chính sách để tháo gỡ các “điểm nghẽn” trong phong trào khởi nghiệp và cần sự tiếp sức của doanh nghiệp, nhà quản lý để khơi dậy khát vọng làm giàu thông qua cung cấp kiến thức quản trị, đầu tư vốn và thành lập các câu lạc bộ khởi nghiệp, tổ chức các chương trình khởi nghiệp có quy mô với sự tham gia của các chuyên gia kinh tế, tập đoàn trong, ngoài nước. Qua đó, tạo nên những “cú hích” cho phong trào khởi nghiệp và không ngừng tăng cường, bổ sung nguồn lực cho nền kinh tế.

Giám đốc Sở Tài chính - Huỳnh Công Quân: Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính và cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh

Để khắc phục những hạn chế, khó khăn và hoàn thành kế hoạch phát triển doanh nghiệp năm 2025, Bạc Liêu sẽ tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, minh bạch hóa các quy trình đầu tư, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Đồng thời, triển khai kịp thời các chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư, nhất là các chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, hỗ trợ đầu tư và lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.

Cùng với đó, có giải pháp để kích thích, tạo động lực kinh tế, phát huy tiềm năng thế mạnh của tỉnh, đặt biệt ở một số ngành mũi nhọn như: nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, phát triển du lịch... đang thu hút nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp lớn về tỉnh, tạo cơ hội, động lực cho các doanh nghiệp vệ tinh mới gia nhập thị trường, cũng như phát triển, thành lập mới doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, UBND các huyện, thị xã, thành phố cần tập trung quyết liệt hơn nữa thực hiện các giải pháp trong kế hoạch phát triển doanh nghiệp để phát triển số lượng doanh nghiệp trên địa bàn đảm bảo đạt chỉ tiêu kế hoạch giao. Đặc biệt là TP. Bạc Liêu, địa bàn có tiềm năng phát triển doanh nghiệp lớn nhất, với chỉ tiêu chiếm 41,7% tổng chỉ tiêu của tỉnh, cần nỗ lực hơn nữa để hoàn thành mục tiêu đề ra. Các địa phương cũng cần tiến hành rà soát các hộ kinh doanh trên địa bàn, xác định những hộ đủ điều kiện chuyển đổi thành doanh nghiệp, bao gồm các hộ có quy mô lớn, doanh thu cao và nhiều địa điểm kinh doanh. Đồng thời, cần chú trọng đến các lĩnh vực kinh doanh bắt buộc phải đăng ký doanh nghiệp, như: kinh doanh vàng, dịch vụ bảo vệ, kinh doanh bất động sản, dịch vụ kế toán, vận tải tuyến cố định, taxi, container...

Song song đó, các sở, ngành, địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh; tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc chủ trì và trực tiếp phụ trách các chỉ số thành phần PCI. Không ngừng nâng cao hiệu quả cải cách hành chính, nhất là đảm bảo giải quyết thủ tục hành chính cho doanh nghiệp đúng thời hạn quy định. Các sở, ngành, địa phương tập trung đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn lực cho các dự án hạ tầng trọng điểm, đặc biệt là hạ tầng giao thông và logistics. Việc này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất - kinh doanh, thu hút đầu tư và tạo tiền đề cho các doanh nghiệp mới gia nhập thị trường…

KIM TRUNG