Tập trung tháo gỡ khó khăn trong quản lý và xử lý chất thải

Năm qua, Sở Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) đã làm tốt công tác phối hợp với các ngành, địa phương trong quản lý, xử lý chất thải rắn và thẩm định, hiệp y các tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, NTM kiểu mẫu. Bước đầu đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận và cần tiếp tục nhân rộng những mô hình hay.

Các ban, ngành, đoàn thể và lực lượng Công an huyện Phước Long ra quân làm vệ sinh môi trường. Ảnh: T.A

CẦN TĂNG CƯỜNG ĐẦU TƯ

Để thực hiện tốt công tác này, thời gian qua Chi cục Bảo vệ môi trường (BVMT) đã tham mưu cho lãnh đạo Sở TN-MT phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, UBND cấp huyện, xã tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn người dân thu gom, xử lý rác thải. Đồng thời, tham mưu cho lãnh đạo Sở trình UBND tỉnh ban hành rất nhiều văn bản quy phạm pháp luật về quản lý chất thải rắn và phân cấp trách nhiệm quản lý cho từng sở, ngành, UBND cấp huyện, cấp xã trong công tác BVMT.

Tuy nhiên, việc quản lý, xử lý rác thải nhìn chung vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân là do chỉ có một số ít xe thu gom rác nhưng đã cũ kỹ, xuống cấp, các tuyến thu gom rác còn hạn chế, chưa mở rộng nên vẫn còn một số ấp chưa có xe đến thu gom. Tình trạng người dân không đóng tiền thu gom rác vẫn còn xảy ra ở nhiều địa phương trong tỉnh. Bên cạnh đó, việc xử phạt đối với hành vi vứt rác bừa bãi chưa nhiều, chưa đủ sức răn đe; công tác xử lý rác thải chủ yếu là chôn lấp, chưa có nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt tập trung. Mặc dù tỉnh Bạc Liêu đã quy hoạch 3 cụm xử lý rác thải tập trung nhưng đến nay chỉ mới có nhà máy xử lý rác thải cấp tỉnh do Sở Xây dựng làm chủ đầu tư đang tiến hành thủ tục kêu gọi đầu tư, còn lại cấp huyện vẫn chưa thực hiện các thủ tục kêu gọi đầu tư. Vì vậy, Sở TN-MT đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo Sở Xây dựng khẩn trương hoàn thiện các thủ tục đầu tư, sớm đưa nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt tập trung tại thị trấn Châu Hưng (huyện Vĩnh Lợi) để xử lý cho TP. Bạc Liêu và cả huyện Hòa Bình, Vĩnh Lợi.

Cùng với đó, chỉ đạo UBND huyện Hồng Dân và Phước Long sớm tổ chức họp để thống nhất vị trí đầu tư khu xử lý rác thải tập trung của cả 2 huyện và thực hiện các thủ tục tiến tới kêu gọi đầu tư. Chỉ đạo UBND TX. Giá Rai khẩn trương thực hiện quy trình để đầu tư nhà máy xử lý rác thải tập trung tại xã Tân Phong xử lý rác cho TX. Giá Rai và huyện Đông Hải. Bên cạnh đó, quan tâm đầu tư thêm các xe thu gom rác để mở rộng thêm nhiều tuyến thu gom và bố trí mặt bằng điểm tập kết, trạm trung chuyển rác thải theo quy định nhằm tăng tỷ lệ thu gom rác thải trong thời gian tới.

Đối với các bãi rác đã quá tải thì khẩn trương thực hiện việc xử lý ô nhiễm môi trường hoặc đóng bãi theo quy định tại Thông tư 02 của Bộ TN-MT. Tăng cường công tác thanh, kiểm tra và xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm. Đặc biệt, tăng cường phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và các đoàn thể như Hội LHPN, Hội Nông dân, Tỉnh đoàn, Hội Người cao tuổi để vận động, tuyên truyền nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân và thực hiện các mô hình BVMT.

GẶP KHÓ TRONG THỰC HIỆN TIÊU CHÍ

Có thể nói, cùng với khó khăn trong công tác quản lý, xử lý chất thải rắn ở các vùng nông thôn hiện nay, công tác thẩm định, hiệp y các tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM nâng cao và NTM kiểu mẫu cũng còn gặp nhiều bất cập, nhất là các tiêu chí liên quan đến văn hóa, phong tục và tập quán.

Theo Công văn 2155 của Bộ TN-MT hướng dẫn thực hiện một số tiêu chí, chỉ tiêu thuộc Bộ tiêu chí quốc gia về NTM các cấp giai đoạn 2021 - 2025 thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ TN-MT thì ở tiêu chí 17.10 tỷ lệ sử dụng hình thức hỏa táng ≥10% (số người mất sử dụng hỏa táng/tổng số người mất). Bởi phần lớn ở địa phương thường sử dụng hình thức mai táng tại phần đất của gia đình, rất ít hoặc không sử dụng hình thức hỏa táng.

Hay đối với tiêu chí 17.12 rất khó thực hiện do Bộ TN-MT chưa có định mức phát thải rác thải nhựa nên các xã không có cơ sở tính toán, điều tra. Đây là tiêu chí rất khó thực hiện khi tỷ lệ chất thải nhựa phát sinh trên địa bàn được thu gom, tái sử dụng, tái chế, xử lý theo quy định phải ≥70% số lượng rác thải nhựa tái sử dụng/tổng số rác thải nhựa phát sinh, nhưng phần lớn các chất thải nhựa hiện nay gần như gần chưa có hình thức xử lý hiệu quả.

Do vậy, Sở TN-MT kiến nghị Bộ TN-MT điều chỉnh tỷ lệ cho phù hợp với từng vùng, miền, địa phương và có hướng dẫn đối với định mức phát thải rác thải nhựa để làm cơ sở tính toán tỷ lệ. Bên cạnh đó, đề nghị các địa phương nên khuyến khích người dân sử dụng hình thức hỏa táng và hạn chế sử dụng sản phẩm nhựa một lần. Đồng thời, có giải pháp, mô hình trong việc tái sử dụng hay tái chế chất thải nhựa, nhằm góp phần giảm thải và BVMT.

Năm qua, Sở TN-MT đã tích cực chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tập trung làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục và nâng cao nhận thức về TN-MT.

Theo đó, Sở TN-MT đã tổ chức lồng ghép, kết hợp triển khai phổ biến, giáo dục về các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực quản lý của ngành thông qua các buổi sinh hoạt học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức các hoạt động hưởng ứng Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam, Tháng hành động Vì môi trường hưởng ứng Ngày Đại dương thế giới và Ngày Môi trường thế giới; Chiến dịch Làm cho thế giới sạch hơn…

Kết quả đã huy động được trên 3.000 người hưởng ứng, tổ chức 8 lượt tuyên truyền bằng xe cổ động và trên Đài Truyền thanh các huyện, thị xã, thành phố; treo hơn 230 băng-rôn, dán 800 tờ áp-phích, làm vệ sinh, thu gom trên 40 tấn rác tại các nơi công cộng, các chợ, khu dân cư tập trung và vớt rác trên kênh rạch; khơi thông cống rãnh, phát quang bụi rậm, làm vệ sinh trong thành phố và thị trấn các huyện với chiều dài khoảng 16km; trồng 10.000 cây xanh phân tán ở các tuyến đường trên địa bàn các huyện, thành phố. Thu gom, vận chuyển và xử lý 3.829kg rác thải là bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng trên địa bàn 17 xã của các huyện: Hòa Bình, Vĩnh Lợi, Phước Long, Đông Hải.

Cùng với đó, Sở TN-MT còn tổ chức 18 lớp tập huấn tuyên truyền về công tác BVMT với hơn 1.260 đại biểu là công chức, viên chức từ tỉnh đến cơ sở và các cơ sở sản xuất - kinh doanh, dịch vụ; các hộ gia đình, hộ nuôi tôm siêu thâm canh trên địa bàn tỉnh tham dự. Đặc biệt, phối hợp với Báo Bạc Liêu, Đài PT-TH, Phòng TN-MT huyện, thị xã, TP. Bạc Liêu thực hiện trên 20 chuyên trang, chuyên mục về TN-MT.

Ngoài ra, biên tập và đăng hơn 180 tin, bài, thông báo và văn bản chỉ đạo lên Cổng thông tin điện tử của Sở TN-MT; Phát hành Bản tin TN-MT. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm bảo vệ TN-MT trong cộng đồng xã hội, các hoạt động BVMT, tài nguyên thiên nhiên…

TÚ ANH