Bất an với hợp đồng bảo hiểm nhân thọ

Cuối năm 2023, anh L.T.K tất toán hợp đồng bảo hiểm (HĐBH) nhân thọ của một công ty bảo hiểm nước ngoài mà anh mua cho con trai hơn 15 năm trước. Khi tất toán, anh K. vô cùng bất ngờ vì giá trị hợp đồng không đúng như những gì được minh họa và được nhân viên bảo hiểm tư vấn hồi 15 năm trước.

Những quảng cáo về bảo hiểm nhân thọ rất nhiều, người muốn tham gia cần phải tìm hiểu kỹ. Ảnh: K.P

“Bẫy lừa” từ bảng minh họa lãi suất

Anh K. cho biết, khi được tư vấn HĐBH, nhân viên bán bảo hiểm có in bản minh họa các mức đóng, giá trị hoàn lại. Họ chỉ cho anh K. xem mức minh họa lãi suất 6%, 8% và cho biết năm nào công ty bảo hiểm cũng có lợi nhuận rất tốt, do đó mức lãi suất này là chắc chắn trong tầm tay. Nhẩm tính, nếu để dành 15 năm, khi con trai chuẩn bị vào đại học, thì số tiền đáo hạn hợp đồng đủ để con học đại học trong 4 năm. Như để minh chứng cho việc hợp đồng có giá trị tốt, con trai anh K. còn được cấp một giấy chứng nhận được ưu tiên tuyển sinh vào trường đại học của Úc.

Thế nhưng, ngày đáo hạn hợp đồng, cả nhà anh K. đều “té ngửa” vì số tiền nhận lại chỉ là số tiền mà công ty bảo hiểm cam kết chi trả, không phải mức lãi suất minh họa 6% hay 8% như trước đây. Khi thắc mắc thì anh K. được đại lý bảo hiểm cho biết, các mức lãi suất in trong bảng minh họa còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, công ty kinh doanh có lãi thì mới chia, còn không có thì làm sao chia?! Rất nhiều khách hàng đã bị nhân viên tư vấn bảo hiểm lừa cho “ăn” chiếc bánh vẽ như vậy, mà khiếu nại cũng khó vì các hợp đồng đều lắt léo, câu chữ gây hiểu nhầm, nhất là khi khách hàng không đọc kỹ, thậm chí cũng khó mà biết được khi công ty bảo hiểm cố tình “lập lờ đánh lận” theo kiểu này.

Anh K. còn chia sẻ thêm, từ việc dự tính mua bảo hiểm để khi con vào đại học, gia đình sẽ nhẹ gánh nặng vì có tiền đủ để con học trong 4 năm. Ai dè số tiền nhận lại chỉ hơn 100 triệu đồng, với mức học phí của năm học 2023, không nói trường quốc tế, chỉ là học trường đại học trong nước, gia đình anh chỉ đủ đóng học phí cho con năm học đầu tiên và mua cho con một chiếc xe máy là hết.

Khách hàng “thiệt đơn thiệt kép”

Trên thực tế, các HĐBH nhân thọ đều được bán thông qua nhân viên tư vấn bảo hiểm. Lúc được mời chào, các nhân viên này đều gắn mác của công ty bảo hiểm nhân thọ, có chứng nhận đủ thứ. Nhưng khi khách hàng đã ký kết xong, tham gia HĐBH nhiều năm, đến khi phát sinh vấn đề và đến trụ sở các công ty hoặc các đại lý của công ty bảo hiểm để thắc mắc thì thường nhận về những câu trả lời rất… nước đôi. Thậm chí, đến khi không giải thích được, thì đổ lỗi cho nhân viên tư vấn khi bán bảo hiểm cho khách hàng đã tư vấn thiếu sót. Tóm lại, đó là lỗi của nhân viên, không phải lỗi của công ty!

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn ngày 18/3 vừa qua của Quốc hội, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Trần Đình Gia - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh nêu vấn đề: HĐBH thường rất dài, trong khi đó người tư vấn thường chỉ tư vấn những mặt tốt của bảo hiểm mà chưa nói rõ những quyền hạn và trách nhiệm khi tham gia, dẫn đến tình trạng người mua bảo hiểm không nắm chắc nội dung hợp đồng và thường bị thiệt thòi. Rồi tình trạng người tư vấn bảo hiểm chèo kéo khách hàng quá mức, chào mời với chiết khấu cao. Từ đó, đại biểu này đặt câu hỏi: Vậy giải pháp nào để đảm bảo chất lượng trong mua bán HĐBH?

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính - Hồ Đức Phớc cũng chỉ ghi nhận tình trạng mà các ĐBQH phản ánh là đúng. Về mặt quản lý, luật nghiêm cấm việc các nhân viên bảo hiểm tư vấn sai, tranh giành, lôi kéo, dùng các thủ đoạn lợi dụng những người chưa có nhận thức cao để bán bảo hiểm. Về hợp đồng, trước đây, có những hợp đồng dài hàng chục trang, gây sơ hở trong nắm bắt thông tin, gây thiệt hại cho người tham gia bảo hiểm. Hiện tại, khi sửa đổi Luật Kinh doanh bảo hiểm, cơ quan soạn thảo đã dành 1 chương cho HĐBH để đảm bảo HĐBH gọn hơn, rõ hơn, chặt chẽ hơn. Đồng thời cũng có quy định, trong vòng 21 ngày, nếu phát hiện HĐBH có sai sót thì người tham gia bảo hiểm có quyền đòi nhận lại tiền, công ty bảo hiểm phải trả lại cho người tham gia bảo hiểm.

Tuy nhiên, ngay cả khi phát hiện mình bị lừa, khách hàng cũng ít khi đi kiện được vì công ty trưng ra bằng chứng, khách hàng đã ký vào bản hợp đồng - “bút sa gà chết”, còn việc chứng minh tư vấn viên cố tình tư vấn sai, mập mờ thì càng khó. Mà HĐBH nhân thọ nào cũng dài “dằng dặc” hàng chục trang, kèm theo quyển quy tắc và điều khoản hợp đồng gần 20 trang, các quy định chi chít, người trong nghề chưa chắc đọc hiểu hết, nói gì khách hàng mua bảo hiểm.

Cuối cùng, nếu bực mình quá thì khách hàng chỉ chọn giải pháp chấm dứt hợp đồng trước hạn, thiệt đơn thiệt kép; hoặc nai lưng đóng tiền bảo hiểm tiếp trong ấm ức và đến khi tất toán cũng chưa chắc nhận lại đúng như tư vấn. Cho nên, chỉ khi khách hàng thật sự hiểu đúng về bảo hiểm thì hãy nên tham gia, đừng tham gia bảo hiểm nhân thọ chỉ vì nghe theo tư vấn viên muốn bán được HĐBH.

Kim Phượng