Càng chậm số hóa các dịch vụ công, càng thiệt thòi cho dân

Trong nhiều vụ án xét xử gần đây có liên quan đến tội phạm làm giả giấy tờ, tài liệu để lừa đảo, cho đến khi các cơ quan tiến hành tố tụng vào cuộc làm rõ thì mới phát hiện ra nhiều giấy tờ, đặc biệt là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà (gọi chung là sổ đỏ) bị làm giả, giao dịch như giấy thật khiến nhiều người dân bị thiệt hại quyền lợi nghiêm trọng. Có nhiều nguyên nhân, trong đó có liên quan đến việc chậm triển khai những quy định của Nhà nước về số hóa các dịch vụ công, các đề án xây dựng dữ liệu bằng phần mềm điện tử.

KHI SỔ ĐỎ GIẢ ĐƯỢC CÔNG CHỨNG NHƯ THẬT

Mới đây nhất, trong vụ án Nguyễn Thanh Phượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản, có nhiều sổ đỏ đất đai, nhà cửa đã được Phượng thuê người làm giả. Do những giấy tờ giả này qua mắt được các cơ quan, tổ chức nhà nước, nên nhiều người đã tin tưởng, chấp nhận thực hiện giao dịch và trở thành những đối tượng bị lừa đảo.

Điển hình như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BA 150831, có địa chỉ tại ấp Tân Tạo (thị trấn Châu Hưng, huyện Vĩnh Lợi). Thửa đất này trên thực tế đã thế chấp cho ngân hàng, nhưng Nguyễn Thanh Phượng vẫn làm giấy giả trên thửa đất này, chuyển nhượng cho ông T.K.P. Các bên đã đến Phòng công chứng số 1 thuộc Sở Tư pháp để làm thủ tục chuyển nhượng. Sau đó, ông T.K.P còn đến Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Vĩnh Lợi làm thủ tục chuyển quyền sử dụng, được nơi này ký xác nhận việc chuyển quyền sử dụng đất trên trang 4 của Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tất cả các nơi giao dịch, từ Phòng công chứng số 1 đến Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện đều không phát hiện giấy giả, cũng không phát hiện thửa đất trên đã được thế chấp tại ngân hàng. Vậy là cùng một lúc có 2 giấy sổ đỏ để đem thế chấp, chuyển nhượng nhiều nơi vẫn không bị phát hiện. Rõ ràng, việc quản lý dữ liệu đất đai, nhất là với các biến động đất đai của người dân có vấn đề. Chính tình trạng chậm liên thông, liên kết với các dữ liệu địa chính, các hồ sơ liên quan đến các biến động đất đai là một trong những nguyên nhân khiến cho tội phạm dạng này tồn tại, chưa triệt xóa được.

Càng sớm cập nhật dữ liệu đất đai bằng phần mềm số hóa thì càng dễ quản lý nhà nước về đất đai (ảnh mang tính chất minh họa). Ảnh: K.P

HỆ LỤY TỪ VIỆC CHẬM SỐ HÓA CÁC DỊCH VỤ CÔNG

Thực tế thời gian qua tại Bạc Liêu, hầu hết các giao dịch dân sự, dù có thông qua công chứng cũng không chắc đảm bảo giá trị pháp lý. Nguyên nhân là do ngay cả tổ chức công chứng cũng không có cách để kiểm tra tính hợp pháp của các giao dịch, giá trị pháp lý của các giấy tờ đất đai nếu không có phần mềm liên thông, số hóa để quản lý, chia sẻ thông tin. Chính điều này mới dẫn đến có câu chuyện như vụ án trên, khi mà một mảnh đất vừa được mang đi thế chấp ngân hàng, vừa bị làm giả mang đi chuyển nhượng, thậm chí thay đổi người sử dụng đất tại cơ quan nhà nước mà vẫn không bị phát hiện.

Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030, Chính phủ chỉ đạo thực hiện số hóa và tái sử dụng kết quả số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính có liên quan đến thông tin, giấy tờ cá nhân trong tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính tại Bộ phận một cửa các cấp. Nhất là từ ngày 1/7, phải thực hiện số hóa đối với 25 dịch vụ công thiết yếu trong việc giải quyết thủ tục hành chính.

Ai cũng biết, việc thực hiện các thủ tục hành chính trên môi trường điện tử giúp công khai, minh bạch, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, các cơ quan nhà nước trong tra cứu, tiếp cận, thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công cũng như tăng cường giám sát, đánh giá của người dân, doanh nghiệp và trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước. Hiệu quả rất cao nhưng trong quá trình triển khai thực hiện, nhiều địa phương vẫn còn rất chậm. Điển hình như dự án xây dựng dữ liệu địa chính bằng phần mềm điện tử, trong đó có các số liệu quản lý đất đai, chỉnh lý biến động… đã được tỉnh phê duyệt đề án và cấp kinh phí, nhưng đến nay vẫn chưa triển khai được ở các địa phương.

KIM KIM