Chậm công bố công khai quy hoạch sử dụng đất: Người dân gặp khó

Trên địa bàn tỉnh hiện nay, nhất là TP. Bạc Liêu có nhiều tổ chức, hộ gia đình, cá nhân không chuyển mục đích sử dụng đất (SDĐ) được. Lý do, cơ quan có thẩm quyền đã quy hoạch đất đó sử dụng vào mục đích khác từ nhiều năm, nhưng đến nay vẫn không có thông tin chi tiết về việc thu hồi và cũng không cho người dân biết có xóa bỏ quy hoạch hay không, khiến cho việc sử dụng hoặc giao dịch về đất đai bị “đứng hình” suốt thời gian dài.

Hai bên đường tránh TP. Bạc Liêu đoạn qua địa bàn Phường 8 do chậm cắm mốc quy hoạch sử dụng đất nên hoạt động xây dựng trái phép diễn biến phức tạp. Ảnh: H.A

ĐIỂN HÌNH Ở TP. BẠC LIÊU 

UBND TP. Bạc Liêu thừa nhận, bên cạnh những kết quả tích cực trong quản lý SDĐ theo quy hoạch, kế hoạch thì việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch SDĐ (đã được UBND tỉnh phê duyệt) trên địa bàn thành phố thường đạt thấp. Nguyên nhân chủ yếu do nhiều công trình, dự án liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, liên quan đến cấp Giấy chứng nhận quyền SDĐ (thường gọi là sổ đỏ) đã được đăng ký vào quy hoạch, kế hoạch SDĐ hằng năm nhưng các chủ đầu tư hoặc đơn vị lập phương án triển khai chậm, hoặc chưa triển khai thực hiện bồi thường, hỗ trợ. Các tổ chức chậm lập thủ tục cấp sổ đỏ dẫn đến việc đánh giá kế hoạch SDĐ của thành phố chỉ đạt 13 - 30% so với kế hoạch, tùy từng năm. Do đó, nhiều công trình, dự án đã đăng ký phải chuyển tiếp sang năm sau để làm căn cứ thực hiện.

Ngoài ra, địa bàn TP. Bạc Liêu còn có một nguyên nhân khác mà ít được nhắc tới, đó là quy hoạch không khả thi, quy hoạch đã lạc hậu nhưng không được quan tâm điều chỉnh hoặc xóa bỏ, đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến quyền của người SDĐ. Cụ thể, nhiều đồ án quy hoạch của TP. Bạc Liêu được phê duyệt từ năm 1997 vẫn được giữ nguyên cho đến nay, nên giữa quy hoạch và tình hình phát triển thực tế có nhiều vấn đề không còn phù hợp. Mặt khác, việc không công bố hoặc chậm cắm bảng đồ quy hoạch SDĐ ngoài thực địa cũng tạo ra không ít khó khăn do người SDĐ hoàn toàn không có thông tin chính thống. Hậu quả của hạn chế này dẫn đến nhiều công trình được người dân xây dựng trong khu đất quy hoạch, gây phiền phức trong khâu xử lý.              

QUY ĐỊNH BẢO VỆ QUYỀN LỢI NGƯỜI SỬ DỤNG ĐẤT

Theo luật sư Nguyễn Duy Sơn - Phó Giám đốc Công ty Luật Thái Sơn (TP. Bạc Liêu), khoản 2 Điều 49 Luật Đất đai 2013 quy định đất trong diện quy hoạch gồm 2 trường hợp: Đất trong nằm trong quy hoạch SDĐ đã được công bố mà chưa có kế hoạch SDĐ hằng năm của cấp huyện thì được phép sang nhượng và thực hiện các quyền khác như: tặng cho, thừa kế, chuyển đổi, góp vốn bằng quyền SDĐ, thế chấp… Trường hợp đất thuộc diện quy hoạch và đã có kế hoạch SDĐ hằng năm của cấp huyện thì người SDĐ trong khu vực phải chuyển mục đích SDĐ và thu hồi đất theo kế hoạch của Nhà nước được tiếp tục thực hiện các quyền của người SDĐ, nhưng không được xây dựng mới nhà ở, công trình, trồng cây lâu năm. Nếu người SDĐ có nhu cầu cải tạo, sửa chữa nhà ở, công trình hiện có thì phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.

Như vậy, trường hợp đất trong quy hoạch mà có kế hoạch SDĐ hằng năm của cấp huyện thì vẫn được thực hiện các quyền của người SDĐ cho tới khi có quyết định thu hồi đất hoặc chuyển mục đích SDĐ theo kế hoạch, nhưng sẽ bị hạn chế một số quyền, như: Không được xây dựng mới nhà ở, công trình, trồng cây lâu năm…

Trong một quy định khác cũng ghi rõ: Trường hợp có kế hoạch SDĐ hằng năm được công bố, nhưng sau 3 năm không có quyết định thu hồi hoặc chưa cho phép chuyển mục đích sử dụng thì cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch SDĐ phải điều chỉnh, hủy bỏ việc thu hồi hoặc chuyển mục đích với phần diện tích đất trong kế hoạch đã công bố. Sau khi điều chỉnh, hủy bỏ thì phải công bố việc điều chỉnh, hủy bỏ đó.

Cũng theo luật sư Sơn, sau 3 năm, người sử dụng sẽ không bị hạn chế quyền như xây dựng mới nhà ở, công trình, trồng cây lâu năm… trong một số trường hợp: Cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch SDĐ không điều chỉnh, hủy bỏ; có điều chỉnh, hủy bỏ nhưng không công bố việc điều chỉnh, hủy bỏ.

HOÀI ANH