Cử người đại diện để đứng tên trên sổ đỏ

Hỏi: Ba mẹ tôi cưới nhau có đăng ký kết hôn và có 3 người con. Ba tôi có 2 mảnh đất (đã được ba mẹ tôi thống nhất là tài sản riêng của ba tôi do ba mẹ tôi đã ly thân hơn 10 năm nay). Sau khi ly thân, ba tôi sống với người phụ nữ khác, không đăng ký kết hôn và có một người con. Nay, ba tôi vừa qua đời, tài sản của ông là hai mảnh đất, có đăng ký kê khai nhưng chưa được cấp sổ đỏ. Ba tôi cũng không để lại di chúc. Chúng tôi muốn phân chia tài sản thừa kế, và UBND xã hướng dẫn gia đình tôi phải làm giấy chứng nhận đăng ký quyền sử dụng đất cho 2 mảnh đất đó, cử một người ra đứng tên, sau đó mới chia thừa kế.

Xin được hỏi, pháp luật có quy định về việc cử người đại diện để đứng tên trên sổ đỏ hay không? Trong trường hợp của ba tôi, giữa mẹ tôi và người vợ sau của ba tôi, ai sẽ được thừa kế tài sản hay cả hai người?

nghuy85...@gmail.com

Trả lời: Hướng dẫn về việc thể hiện thông tin người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất theo Thông tư số 17/2009/TT-BTNMT ngày 21/10/2009 của Bộ TN-MT quy định, thì: Trường hợp nhiều người được thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất mà khi cấp giấy chứng nhận chưa phân chia thừa kế cho từng người thì cấp một giấy chứng nhận cho người đại diện đối với toàn bộ diện tích đất, tài sản gắn liền với đất để thừa kế. Việc cử người đại diện ghi tên vào giấy chứng nhận phải bằng văn bản thỏa thuận của những người được thừa kế đã xác định (có công chứng, chứng thực theo quy định của pháp luật).

Như vậy, việc UBND xã hướng dẫn gia đình bạn phải làm giấy chứng nhận đăng ký quyền sử dụng đất (sổ đỏ) và cử một người đại diện là đúng. Việc cử người đại diện phải có văn bản thỏa thuận và phải được công chứng, chứng thực. Người được cử chỉ có quyền đại diện ghi tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chứ không đương nhiên trở thành chủ sử dụng đất của mảnh đất đó. Sau khi được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người đại diện thì các đồng thừa kế tiến hành thủ tục khai nhận, phân chia di sản thừa kế theo quy định của pháp luật.

Vì Luật Hôn nhân và Gia đình chưa công nhận việc ly thân nên trên mặt pháp lý, mẹ bạn vẫn là vợ hợp pháp của ba bạn. Vì vậy, mẹ bạn vẫn là người được thừa kế tài sản của ba bạn và ở hàng thừa kế thứ nhất. Còn người phụ nữ tạm gọi là vợ sau của ba bạn không được pháp luật công nhận là vợ nên không có quyền thừa kế. Tuy nhiên, người con chung của họ thì hoàn toàn có quyền thừa kế tài sản do ba mình để lại.

Thân ái!

Luật gia Kim Phượng