Di chúc tài sản đã cho tặng trước khi mất, giải quyết thế nào?

Hỏi: Cha tôi lập di chúc để lại tài sản cho 4 anh chị em tôi. Số tài sản trong di chúc bao gồm đất nông nghiệp, đất thổ cư, nhà ở, và một số tài sản giá trị khác. Khi cha tôi mất, các anh chị em thực hiện quyền thừa kế theo di chúc. Tuy nhiên, trong số tài sản mà di chúc định đoạt, có một mảnh đất cha tôi đã chuyển quyền sử dụng đất sang cho em gái tôi trước đó (hiện tại em tôi đã đứng tên chủ quyền). Khi chúng tôi yêu cầu thực hiện chia theo di chúc, em gái tôi không đồng ý. Vậy xin hỏi, chúng tôi có quyền yêu cầu thực hiện đúng theo di chúc hay không?

Lehuynam22@gmail.com

Trả lời: Điều 631 Bộ luật Dân sự có quy định về quyền thừa kế của cá nhân như sau: “Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật”.

Theo quy định này, cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản nhưng tài sản đó phải thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng của người đó. Điều 634 Bộ luật Dân sự về di sản cũng quy định: “Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác”.

Đối chiếu với trường hợp của bạn, cha bạn chỉ có quyền lập di chúc đối với tài sản thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng của ông. Khi cha bạn chết, những người thừa kế có quyền chia di sản của cha bạn để lại, gồm tài sản riêng của ông và phần tài sản của ông trong khối tài sản chung của người khác.

Như vậy, theo thông tin bạn cung cấp, trước khi lập di chúc, cha đã chuyển quyền sử dụng đất cho em gái bạn đứng tên trên sổ đỏ. Kể từ khi em gái bạn đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cha bạn đã không còn quyền với mảnh đất đó. Điều 171 Bộ luật Dân sự quy định về căn cứ chấm dứt quyền sở hữu có quy định: “Chủ sở hữu chuyển quyền sở hữu của mình cho người khác”

Theo quy định nêu trên, cha bạn không còn các quyền của người sử dụng đất (quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất - Khoản 1 Điều 167 Luật Đất đai), do đó, cha bạn không có quyền lập di chúc để lại quyền sử dụng đất đó cho anh em bạn.

Từ đó, những người thừa kế cũng không có quyền đòi lại quyền sử dụng đất của em gái bạn.

Thân ái!

Luật gia KIM PHƯỢNG