Mô hình một cửa, một cửa liên thông hiện đại: Tiền tỷ đi đâu - trách nhiệm không rõ

>>Mô hình một cửa, một cửa liên thông điện tử hiện đại: Có cũng như… không 

Một dự án tin học đầu tư tiền tỷ, được nêu điển hình của Bộ Nội vụ về hoạt động cải cách hành chính của tỉnh lại hoạt động một cách cầm chừng, gần như không có hiệu quả. Dư luận đặt nhiều câu hỏi, ngoài việc lãng phí về tiền bạc, công sức đầu tư thì trách nhiệm thuộc về ai? Một dự án gọi là thí điểm sao không đợi có hiệu quả hãy triển khai, nhân rộng mà chưa gì đã thực hiện ở 3/7 huyện, thành phố?

Đầu tư tiền tỷ

Sau khi được UBND tỉnh chọn làm điểm thực hiện và đầu tư các trang thiết bị phục vụ cho việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông, 2 đơn vị là UBND TX. Bạc Liêu (nay là TP. Bạc Liêu), UBND huyện Hòa Bình đã phối hợp với Công ty cổ phần công nghệ Sao Phương Nam (gọi tắt là Công ty Sao Phương Nam, trụ sở đặt tại TP. HCM) tiến hành khảo sát và lắp đặt các trang thiết bị để vận hành hệ thống hóa tin học cho việc giải quyết hồ sơ, thủ tục hành chính (TTHC) theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Đây là dự án do Văn phòng UBND tỉnh làm chủ đầu tư (cuối năm 2009), ký kết hợp đồng cung ứng trang thiết bị và hệ thống phần mềm của Công ty Sao Phương Nam. Số tiền để thực hiện dự án này lên đến vài tỷ đồng.

Các đơn vị được đầu tư dự án nhanh chóng tiếp nhận, cử cán bộ tham gia các lớp tập huấn, chuyển giao công nghệ do Công ty Sao Phương Nam cung cấp và ban hành quy chế làm việc tại phòng một cửa đúng theo quy định. Sau khi lắp đặt, hệ thống phần mềm Dự án tin học hóa việc giải quyết hồ sơ TTHC theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông đã được vận hành.

Người dân đến phòng một cửa huyện Hòa Bình làm thủ tục hộ tịch, tư pháp. Ảnh: M.Đ

Bà Hà Kim Tuyến, Trưởng Văn phòng một cửa của TP. Bạc Liêu cho biết, sau khi lắp đặt, hệ thống chỉ vận hành được một thời gian ngắn, chủ yếu là máy xếp hàng tự động và các thiết bị được lắp đặt ngay nơi tiếp nhận hồ sơ, còn hệ thống phần mềm chưa vận hành được như tập huấn của Công ty Sao Phương Nam. Lý do thì có nhiều, chẳng hạn như vì khu hành chính của TP. Bạc Liêu không tập trung nên việc vận hành đường truyền không khả thi. Hệ thống phần mềm mặc định, không thể muốn sửa là sửa, trong khi các bộ TTHC thì liên tục thay đổi. Và chẳng bao lâu thì hết hạn bảo hành…

Ông Lý Hoài Phong, Chánh Văn phòng UBND huyện Hòa Bình, cho biết: Việc vận hành hệ thống hóa tin học trong giải quyết hồ sơ, TTHC theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại huyện chỉ được một thời gian ngắn là bắt đầu bộc lộ các hạn chế. Đầu tiên là khi các văn bản của cấp trên sửa đổi, bổ sung thì một số phần mềm phải sửa đổi bổ sung theo, nhưng quá trình này diễn ra rất chậm nên ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình giao dịch của công dân. Bên cạnh đó, việc vận hành hệ thống tin học hóa tại bộ phận một cửa, một cửa liên thông của huyện cũng bắt đầu phát sinh nhiều lỗi kỹ thuật. Đó là một số máy vi tính hư hỏng, máy nhập số thứ tự không khởi động được; máy tra cứu hướng dẫn hồ sơ thủ tục, hệ thống mã vạch kiểm tra kết quả giải quyết hồ sơ, hệ thống máy tính nối mạng sử dụng các phần mềm tác nghiệp được chuẩn hóa bằng các quy trình ISO: 9001: 2008 cũng lỗi, dẫn đến không vận hành được.

TP. Bạc Liêu và huyện Hòa Bình cũng đã nhiều lần đề nghị Công ty Sao Phương Nam đến kiểm tra, tiến hành sửa chữa nhưng vẫn chưa khắc phục được. Đơn vị báo cáo về tỉnh, tỉnh thành lập nhiều đoàn xuống khảo sát, nghiên cứu, nhưng kết quả vẫn chưa khả quan.

Trách nhiệm không rõ ràng

Hiện tại, Công ty Sao Phương Nam cũng đã không còn hoạt động tại địa chỉ cũ, như thế cũng đồng nghĩa với phần mềm do công ty này thực hiện bị phá sản. Không chỉ hai đơn vị này, mà huyện Đông Hải sau đó một thời gian cũng bắt đầu được triển khai dự án, nhưng lần này do Sở TT-TT chủ trì. Việc vận hành cũng liên tục gặp trục trặc, khi có khi không.

Bà Cao Xuân Thu Vân, Chánh Văn phòng UBND tỉnh, khẳng định: Tỉnh đã biết và nắm rõ sự việc trên. Nguyên nhân chủ yếu là do hệ thống viết phần mềm sử dụng mã nguồn đóng. Với mã nguồn này, người sử dụng hoàn toàn bị động, nếu muốn thay đổi chỉnh sửa gì, đều phải phụ thuộc vào bên cung cấp phần mềm. Hiện tại, với xu hướng mới, việc sử dụng phần mềm ưa chuộng mã mở, chủ động giao cho đơn vị sử dụng. Tuy nhiên, với mã nguồn mở, cũng đòi hỏi cán bộ chuyên môn có trình độ vi tính, ứng dụng và sử dụng công nghệ thông tin cao.

Bà Thu Vân cho biết thêm, hiện UBND tỉnh đã có dự án nâng cấp, cải tạo lại đối với các đơn vị trên, đã khảo sát xong, vốn cũng đã tranh thủ ghi từ đầu năm 2013. Tuy nhiên, vì dự án thí điểm nên không tránh khỏi những trục trặc, nhất là khi việc ký kết hợp đồng với Văn phòng UBND tỉnh đã xảy ra trước đây.

Nhóm PV KT-XH