Nghị quyết 01 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao: Mở rộng “cửa” cho công dân trong thực hiện quyền khởi kiện

Thời gian qua, tuy công tác giải quyết tranh chấp, yêu cầu, khiếu nại đã được cơ quan chức năng quan tâm giải quyết bằng nhiều giải pháp, song vẫn còn tồn tại nhiều trường hợp vướng mắc làm thiệt thòi quyền lợi của công dân. Nghị quyết số 01/2015/NQ-HĐTP (gọi tắt là NQ 01) của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân (TAND) Tối cao ra đời đã góp phần mở rộng “cửa” cho công dân trong việc khiếu kiện quyết định hành chính (QĐHC) của UBND các cấp…

Ngày 15/1/2015, Hội đồng thẩm phán (HĐTP) TAND Tối cao ban hành NQ 01 (có hiệu lực từ ngày 1/3/2015) sửa đổi, bổ sung một số điều của NQ 02/2011/NQ-HĐTP ngày 29/7/2011 của HĐTP TAND Tối cao hướng dẫn thi hành một số quy định của Luật Tố tụng hành chính (TTHC). Theo đó, khoản 1, Điều 1 sửa đổi, bổ sung điểm b, khoản 1, Điều 1 NQ 02 như sau: “QĐHC được ban hành sau khi có khiếu nại có nội dung giữ nguyên, sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ quyết định hành chính...” đều thuộc đối tượng khởi kiện của vụ án hành chính. Mặt khác, tại khoản 2, Điều 2, NQ 01 còn quy định: “Đối với trường hợp cá nhân, cơ quan, tổ chức đã có đơn khởi kiện vụ án hành chính đúng thời hiệu theo quy định tại Điều 104 của Luật TTHC nhưng Tòa án đã trả lại đơn khởi kiện hoặc đình chỉ việc giải quyết vụ án với lý do quyết định giải quyết khiếu nại không thuộc đối tượng khởi kiện vụ án hành chính mà trong thời hạn 1 năm, kể từ ngày NQ này có hiệu lực, cá nhân, cơ quan, tổ chức tiếp tục có đơn khởi kiện vụ án hành chính thì Tòa án thụ lý giải quyết theo thủ tục chung”.

Người dân đến Trung tâm Tư vấn pháp luật (Hội Luật gia tỉnh) nhờ tư vấn khởi kiện vụ án hành chính. Ảnh: M.N

Ông Huỳnh Minh Ứng, Phó ban Tiếp công dân Văn phòng UBND tỉnh cho biết, năm 2014, chỉ có 15 trường hợp công dân khởi kiện quyết định hành chính được TAND tỉnh thụ lý đưa ra xét xử 5 vụ với kết quả giữ nguyên quyết định 3 vụ, hủy quyết định 2 vụ, đình chỉ 1 vụ, còn 9 vụ đang trong quá trình xem xét. NQ 01 được ban hành đã tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền khởi kiện của mình theo quy định mà cũng không gây áp lực về thời gian cho các cơ quan chức năng trong giải quyết QĐHC.

Theo luật sư Tạ Nguyệt Thanh - Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật (Đoàn Luật sư tỉnh), NQ 01, khoản 1, Điều 1 chỉ bổ sung thêm 2 từ “giữ nguyên” nhưng đã khắc phục được những bất cập trước đây khi áp dụng pháp luật vào thực tế cuộc sống. Đồng thời còn mở rộng “cửa” cho công dân có quyền khởi kiện các QĐHC của UBND các cấp. Nếu trường hợp UBND giải quyết lần 2 chậm hoặc kéo dài, công dân cũng an tâm để chờ đợi mà không sợ bị mất quyền khởi kiện do hết thời hiệu.

“Trước đây, việc xác định đúng đối tượng khởi kiện trong vụ án hành chính không phải là chuyện dễ dàng đối với người dân, kể cả công chức Nhà nước. Vấn đề này, một mặt do hoạt động QLHC nhà nước hết sức đa dạng, phức tạp, nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều chủ thể được Nhà nước giao quyền quản lý. Vì vậy, các chủ thể này được quyền ban hành QĐHC, hành vi hành chính để quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực và đơn vị cho nên rất đa dạng các loại QĐHC, hành vi hành chính. Mặt khác, do nhận thức về QĐHC, hành vi hành chính có nhiều cách hiểu khác nhau và chưa có sự thống nhất, do đó việc xác định đối tượng khởi kiện vụ án hành chính cũng gặp nhiều khó khăn. Cho nên NQ 01 ra đời đã khắc phục được những bất cập nêu trên, tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền của mình theo quy định pháp luật và tránh trường hợp cán bộ nhũng nhiễu tiêu cực”, luật gia Dương Long Hưởng, Trung tâm Tư vấn pháp luật (Hội Luật gia tỉnh) nhận xét.

M.N