Nhiều giải pháp khắc phục yếu kém trong quản lý trật tự xây dựng

Năm 2019 khép lại với nhiều chuyển biến tích cực trong công tác quản lý trật tự xây dựng (TTXD) trên địa bàn tỉnh. Hành lang pháp lý cho công tác phối hợp quản lý TTXD giữa các cơ quan chuyên môn với các huyện, thị xã, thành phố được xác định rõ ràng hơn. Tuy nhiên, TTXD trên địa bàn tỉnh năm 2019 vẫn không kém phần rối rắm do các bên chưa thực hiện hết trách nhiệm của mình. 

Một công trình xây dựng không phép nằm ngay mặt tiền đường Tôn Đức Thắng (phường 1, TP. Bạc Liêu). Ảnh: T.Đ

  NHIỀU KIỂU VI PHẠM TTXD

Đánh giá của Sở Xây dựng cho thấy, thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh xuất hiện nhiều trường hợp người dân mua đất, tự ý san lấp mặt bằng, phân lô bán nền khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép và xây dựng trái phép trên phần đất này hình thành nên các khu dân cư tự phát, gây mất an ninh trật tự, mỹ quan đô thị. Đặc biệt, ở các khu dân cư tự phát này không đảm bảo quyền lợi cũng như các điều kiện về cơ sở hạ tầng phục vụ sinh hoạt cho các hộ dân sinh sống.

Một thực tế khác có sự biến tướng trong vi phạm TTXD nhưng chưa có quy định để chế tài nghiêm là xin phép xây dựng nhà ở gia đình, nhưng khi thi công xong, đưa vào khai thác, sử dụng thì chuyển đổi một phần công năng sang mục đích nuôi chim yến, kinh doanh nhà hàng karaoke…

Sự chồng chéo, chưa phù hợp về thể chế quản lý đất đai, quản lý quy hoạch đã ảnh hưởng nhiều đến công tác quản lý TTXD, nhất là khâu cấp phép xây dựng, cấp chứng nhận quyền sử dụng đất. Cụ thể, có trường hợp đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng đất thành đất ở nhưng đối chiếu với quy hoạch xây dựng lại không cấp phép xây dựng được.    

Công tác cải cách thủ tục hành chính trong việc cấp giấy phép xây dựng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất…, ở một số địa phương còn chậm gây bức xúc cho người dân. Đây là một trong những nguyên nhân làm cho người dân chưa tự giác chấp hành pháp luật về xây dựng.

Ông Nguyễn Huy Dũng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, nhìn nhận: Công tác phối hợp xử lý đã qua giữa chính quyền địa phương và các sở, ngành đôi lúc chưa nhất quán, thiếu tính chủ động dẫn đến chậm trễ trong quá trình xử lý. Trách nhiệm của cơ quan cấp huyện, cấp xã trong xử lý vi phạm đã qua chưa thực hiện tốt, có biểu hiện đùn đẩy, né tránh… Việc xử lý vi phạm của các địa phương phần lớn chỉ dừng lại ở mức phạt tiền, đình chỉ thi công công trình xây dựng nhưng chưa áp dụng đầy đủ các biện pháp ngăn chặn như: Tịch thu, tạm giữ phương tiện, tang vật thực hiện hành vi vi phạm, cấm công nhân vào công trình vi phạm và xử lý nghiêm nhà thầu xây dựng công trình vi phạm… Các địa phương cũng thực hiện chưa nghiêm việc cưỡng chế phá dỡ các công trình vi phạm (theo quy định là phải phá dỡ); vẫn còn tình trạng dễ dãi, nể nang, phạt tiền rồi cho tồn tại, dẫn đến việc xử lý đã qua của các địa phương chưa đủ sức răn đe, thậm chí không hiệu quả.

KIÊN QUYẾT CHẤN CHỈNH TTXD

Trong văn bản chỉ đạo khắc phục những tồn tại, yếu kém về quản lý TTXD năm 2020, Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Vương Phương Nam giao Sở Xây dựng, Công an tỉnh và các cơ quan, đơn vị có liên quan xây dựng kế hoạch kiểm tra, rà soát tình hình vi phạm TTXD trên địa bàn. Đặc biệt, tình trạng vi phạm TTXD tại các dự án chậm tiến độ và các khu dân cư tự phát hình thành do việc phân lô bán nền không đúng quy định pháp luật cần có tham mưu kịp thời để UBND tỉnh xử lý các trường hợp vi phạm, kể cả đề nghị xử lý hình sự nếu xét thấy mức độ vi phạm đến mức phải khởi tố.

Sở Xây dựng có trách nhiệm phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan yêu cầu các chủ dự án khu đô thị mới, khu dân cư phải thực hiện hết vai trò, trách nhiệm của mình trong công tác quản lý TTXD theo quy hoạch được duyệt tại dự án; đẩy nhanh tiến độ triển khai đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Yêu cầu người dân (chủ đầu tư thứ cấp) xây dựng công trình đúng quy hoạch, đúng quy định quản lý kiến trúc, không lấn chiếm vỉa hè, lộ giới. UBND tỉnh cũng yêu cầu phải tăng cường quản lý đất đai tại các dự án, tránh trường hợp người dân tái chiếm đất xây dựng công trình trái phép trong dự án mà không có biện pháp ngăn chặn quyết liệt hoặc không báo cáo kịp thời với chính quyền địa phương, cơ quan chức năng để phối hợp xử lý.

Cũng theo chỉ đạo của UBND tỉnh, các sở, ngành liên quan và UBND các huyện, thị xã, thành phố cần tiến hành kiểm tra, rà soát lại các dự án chậm triển khai thực hiện, hoặc trễ tiến độ, kéo dài gây bức xúc cho người dân. Qua đó đề xuất giải pháp xử lý, kể cả việc thu hồi dự án khi cần thiết.

Riêng Sở Xây dựng và Sở TN-MT cần tăng cường công tác quản lý nhà nước về TTXD, quản lý và sử dụng đất tại các địa phương. Cần kiến nghị xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân được phân công làm công tác kiểm tra, xử lý vi phạm trong lĩnh vực xây dựng, đất đai ở địa phương để xảy ra sai phạm mà không xử lý, buông lỏng quản lý.

UBND tỉnh đề nghị Sở Nội vụ phối hợp với Sở Xây dựng và UBND các huyện, thị xã, thành phố nghiên cứu xây dựng đề án tổ chức bộ máy quản lý TTXD phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, trình UBND tỉnh phê duyệt… nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất cho công tác quản lý TTXD. 

TẤN ĐẠT