Phát hiện tài sản bị mất do người khác sử dụng, phải làm sao?

Hỏi: Tôi bị trộm đột nhập vào nhà lấy một máy tính xách tay hiệu Sony Vaio mới vừa mua được 1 tháng. Tôi có trình báo đến công an phường sự việc bị mất trộm.

Hôm rồi, tôi tình cờ đến một cửa hàng mua bán máy tính. Khi xem máy thì tôi phát hiện đây chính là chiếc máy tính của tôi bị mất. Nhưng khi tôi mời công an đến thì cửa hàng mang ra một chiếc máy khác cùng hiệu nhưng không phải máy của tôi. Tôi đề nghị được lục soát cửa hàng (vì tôi biết chắc máy tôi họ đã giấu không mang ra) nhưng phía công an không đồng ý.

Xin được hỏi, công an làm vậy có đúng không? Biết rõ cửa hàng đó gian lận, nhưng không làm gì được họ, vậy có phải bỏ lọt tội phạm không?

Nguyễn Thanh Tùng (TP. Bạc Liêu)

Trả lời: Qua những gì bạn trình bày thì cơ quan công an không làm gì sai. Bởi việc khám xét, lục soát một cơ sở kinh doanh, thậm chí chỉ là chỗ ở của một cá nhân nào đó, không phải công an tự ý thực hiện mà được đâu bạn ạ. Việc khám xét phải có lệnh, và được phê chuẩn của cơ quan (chẳng hạn như Viện Kiểm sát nhân dân) thì mới được. Điều này được luật quy định để tránh tùy tiện trong điều tra. Và muốn khám xét phải có cơ sở và chứng minh được có dấu hiệu phạm tội.

Trong trường hợp này, giả sử chiếc máy đó chính là chiếc máy bạn bị mất trộm, nhưng chưa chắc cửa hàng đó có liên can. Có thể tên trộm mang tài sản đến bán cho họ, và họ không biết đó là tài sản trộm cắp.

Còn nếu chứng minh được cửa hàng biết rõ đó là tài sản trộm cắp mà vẫn mua thì sẽ phạm vào tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Trong trường hợp này, khi có đủ cơ sở chứng minh hành vi phạm tội của họ thì cơ quan công an sẽ có biện pháp để xử lý.

Nếu bạn không chứng minh được cửa hàng có gian lận thì khó mà yêu cầu họ phải chịu trách nhiệm về chiếc máy tính bị mất của bạn. Việc chứng minh thì rất khó, nhất là khi họ cố tình che giấu. Giá lúc bạn phát hiện chiếc máy tính mà bạn cho là của bạn, bạn giữ chiếc máy đó tại cửa hàng, và yêu cầu cơ quan công an đến hiện trường, lập biên bản (tránh để cửa hàng tẩu tán máy) thì có thể có chứng cứ để làm việc. Giờ không có tài sản bị trộm cắp, cũng không xác định được kẻ trộm thì thật không dễ dàng để buộc trách nhiệm của cửa hàng.

Thân ái!

Luật gia Kim Phượng