Cái chạn nơi góc bếp của mẹ

Chạn tre, gỗ là vật dụng không thể thiếu trong căn bếp ngày xưa ở quê. Hồi ba mẹ tôi cưới nhau, ông nội đã đóng sẵn cái chạn làm “của hồi môn” khi hai người ra riêng. Kể từ đó, cái chạn gắn liền với cuộc sống bếp núc gian khó, vất vả của mẹ; với tuổi thơ hồn nhiên, tinh nghịch của tôi.

Trong chái bếp bằng cây lá đơn sơ ngày ấy, mẹ tôi đặt cái chạn ông tặng vào chỗ thuận tiện nhất. Ông nội đã chia sẵn chạn thành ba ngăn, ngăn thứ nhất mẹ dùng để cất giữ thực phẩm hay thức ăn. Ngăn thứ hai đựng bát đĩa, dụng cụ nấu ăn. Ngăn thứ ba dùng để trữ rạ, lá dừa và một ít củi khô. Ở mỗi chân chạn, ba tôi đều đặt một cái bát có chứa nước để kiến, gián… không thể bò lên.

Chẳng chứa gì quan trọng, chỉ có hơn chục bát đĩa, vài chiếc nồi, mấy cái rổ… nhưng đối với bọn trẻ con chúng tôi, cái tủ gỗ đơn sơ ấy luôn là chỗ “hấp dẫn” nhất. Ở đấy, mẹ cất giữ buồng chuối, trái mít vừa chín tới, hương thơm bung tỏa ngào ngạt khiến chúng tôi chỉ quanh quẩn mãi bên chiếc chạn mà “rình” chờ đợi thời cơ. Mấy trái cóc, xoài, ổi, mận vừa hái được ngoài vườn, mẹ cũng để luôn vào đó. Không chỉ chứa các món ăn vặt, thức ăn vừa nấu hay khi gia đình ăn xong còn dư, mẹ cũng bảo quản trong chạn. Còn nhớ mỗi khi thả diều, tắm sông xong, về nhà bụng đói, tôi lục trong chạn mà thấy còn cơm nguội, mẻ cá kho khô thì lúc đó mừng y như… mẹ đi chợ về. Thế là tôi ăn liền cả tô cơm nguội to tướng.

Cuộc sống ngày càng đủ đầy và tiện nghi. Tủ chén, tủ bếp bằng kính, sắt, nhôm, xi măng dần ra đời thay thế những cái chạn bằng tre, gỗ. Chạn tre, gỗ giờ đây hiếm khi tìm thấy ở những vùng quê nghèo. Gia đình tôi từ lâu cũng không còn xài cái chạn đó nữa. Nhưng mỗi khi nhắc đến, trong tôi vẫn vẹn nguyên một cảm giác thương yêu, trìu mến đối với cái góc xưa cũ kỹ ấy.

LÊ VĂN XUÂN