Khi văn học - nghệ thuật đồng hành và lan tỏa

Nhiều cuộc thi trên các lĩnh vực văn học - nghệ thuật (VH-NT) trong khuôn khổ Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu năm 2025 (gọi tắt là Festival) vừa qua với những thành công nhất định, một lần nữa khẳng định mạnh mẽ, VH-NT khi đồng hành cùng sự phát triển đã góp phần đắc lực lan tỏa những giá trị đẹp cho đất và người Bạc Liêu.

Thăng hoa vẻ đẹp Bạc Liêu

“Không biết tự bao giờ, người dân miền duyên hải quê tôi vẫn luôn dõi mắt về phía biển mong mỏi cơn gió đổi ngọn, trông ngóng từng con nước lớn ròng, chờ đợi những vạt nắng bỏng rát đậu xuống bờ vai để gửi gắm bao hy vọng cuộc đời”.

“Dân quê tôi thường ví von “nắng làm, mưa nghỉ, mát trời đi chơi”. Nghề muối là vậy khi nào nắng, nắng càng gay gắt thì diêm dân càng mừng. Cái nghề “cõng nắng ra đồng” lắm gian lao, vất vả là vậy... Không phải như xứ làm lúa, làm vuông, xa xa còn có bụi cây, bờ đìa để tránh nắng, nghỉ mệt... Ra đồng muối chỉ thấy cái mênh mông ngút mắt, dờn dợn sóng phía chân trời chỉ có nắng gió và nắng gió”.

Dẫu từng biết về nghề muối, nhưng qua bút ký “Cõng nắng ra đồng” của tác giả Thái Chí Nguyện (Tạp chí Văn hóa - Văn nghệ Bạc Liêu), người đọc vẫn ngỡ ngàng với nét đẹp của nghề! Bằng bút pháp và cách mượn con chữ mà tác giả đã vẽ nên những nét đẹp tuyệt vời tôn vinh nghề di sản này!

Tương tự vậy, không bằng con chữ mà bằng cách ghi lại những hình ảnh, khoảnh khắc đẹp và thời sự về “122 món ăn chế biến từ tôm và muối Bạc Liêu được xác lập kỷ lục Việt Nam”, Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phan Thanh Cường (Chi hội trưởng Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh tỉnh Bạc Liêu) đã đoạt giải Ba Cuộc thi Ảnh thời sự - nghệ thuật về muối (một hoạt động trong khuôn khổ Festival). Những bức ảnh đặc sắc về sản phẩm từ muối và tôm mang đậm vị quê hương là điểm cộng để anh tích thêm điểm trong bộ thành tích của mình về ảnh.

Hay nhạc phẩm hợp xướng “Đồng trắng” từng đoạt giải thưởng âm nhạc năm 2023, Huy chương Vàng Hội diễn “Tiếng hát hẹn hò 9 dòng sông” lần thứ XIX năm 2024 của nhạc sĩ Nguyễn Quốc, khi tỏa hương sắc trong chương trình nghệ thuật khai mạc Festival cũng đã mở ra một không gian hoành tráng tôn vinh nghề muối: “Mặt trời lên đã thấy bao người lom khom trên đồng, giọt nắng đầu ngày nuôi bao hy vọng một mùa bội thu muối trắng đầy đồng”...

Điểm qua một sự kiện lớn như vậy lại thấy văn nghệ sĩ Bạc Liêu đã luôn nỗ lực sáng tạo, thông qua các loại hình VH-NT mà sáng tác nên những tác phẩm có chất lượng tốt góp phần vào hành trình phát triển của Bạc Liêu. Hình ảnh của quê hương ngày càng được lan tỏa, “phủ sóng” rộng khắp qua kênh VH-NT. Nhiều sáng tác đều khắp trên các lĩnh vực không chỉ thể hiện đam mê cá nhân mà đã góp phần không nhỏ vào việc quảng bá hình ảnh đất và người Bạc Liêu đến bạn bè khắp nơi. Những giá trị về lịch sử, văn hóa quê hương, dân tộc qua lăng kính VH-NT đã luôn được gìn giữ và phát huy.

Một điều khá đặc biệt trên lĩnh vực VH-NT ở Bạc Liêu là, Liên hiệp các Hội VH-NT tỉnh có Tạp chí Văn hóa - Văn nghệ Bạc Liêu, cơ quan ngôn luận, diễn đàn của văn nghệ sĩ, là tạp chí duy nhất trên cả nước mang tên gọi Văn hóa - Văn nghệ và cũng nằm trong số ít tạp chí địa phương phát hành 2 kỳ/tháng.

Bộ ảnh đoạt giải Ba của Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phan Thanh Cường tại Cuộc thi Ảnh thời sự nghệ thuật về muối.

Tạo động lực cho phát triển

Đội ngũ văn nghệ sĩ ở Bạc Liêu ngày càng hùng hậu. Đến nay, tỉnh có trên 500 hội viên, trong đó có hơn 120 hội viên được kết nạp vào các hội chuyên ngành Trung ương. Liên hiệp các Hội VH-NT tỉnh với 3 hội thành viên và 12 chi hội trực thuộc, trong đó có 4 chi hội VH-NT ngành và địa phương (Chi hội VH-NT huyện Đông Hải, Chi hội VH-NT huyện Vĩnh Lợi, Chi hội VH-NT Trường đại học Bạc Liêu và Chi hội VH-NT Công an tỉnh).

Gìn giữ và phát huy truyền thống cách mạng, những giá trị văn hóa bản địa, các văn nghệ sĩ đã bằng ý thức, trách nhiệm, trí tuệ của mình, luôn đồng hành trên mỗi chặng đường phát triển của Bạc Liêu. Các hoạt động VH-NT chuyên nghiệp có bước phát triển mới, số lượng tác phẩm có chất lượng đoạt giải khu vực, quốc gia, quốc tế ngày càng tăng, hoạt động phổ biến tác phẩm đa dạng, phong phú; từ đó, tạo điều kiện cho VH-NT phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu, tạo ra nhiều tác phẩm có giá trị nghệ thuật mới.

Hơn 10 năm thực hiện Nghị quyết 33-NQ/TW (ngày 9/6/2014) của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”, Bạc Liêu đã và đang tiếp tục có những bước đi vững chãi trong đường hướng vận hành và phát triển VH-NT. Đó là quan tâm, phát huy vai trò sáng tạo của đội ngũ văn nghệ sĩ để ngày càng có nhiều tác phẩm có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật, thấm nhuần tinh thần nhân văn, phản ánh chân thật, sinh động đời sống xã hội, lịch sử dân tộc và công cuộc đổi mới đất nước; tạo điều kiện để văn nghệ sĩ phát huy vai trò sáng tạo, đi sâu vào đời sống nhân dân để tìm tòi, phát triển tài năng, năng lực sáng tác, quảng bá VH-NT.

Những cuộc thi được tổ chức theo dòng thời sự, điển hình như Festival vừa qua, chính là để tôn vinh văn nghệ sĩ, các tác phẩm có giá trị cao, để khuyến khích sự hăng say sáng tạo. Khi vai trò của đội ngũ văn nghệ sĩ được phát huy thì VH-NT sẽ lan tỏa ngày càng rộng hơn những giá trị, tinh hoa đời sống tinh thần và góp phần xây dựng hệ tư tưởng cộng đồng xã hội; ngày càng có nhiều tác phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao.

“Mùa xuân nối tiếp những mùa xuân. Muối cũng nối tiếp nhau đậu xuống mảnh đất lành mà bung nở trắng đồng hết mùa này sang vụ khác”. Trở lại với “Cõng nắng ra đồng” đậm chất văn học nhưng hết sức thời sự, sâu dấu ấn văn hóa và cũng đầy ắp tư liệu thời sự về nghề muối và đời muối, đủ thấy VH-NT làm được nhiều chuyện khi đồng hành cùng quê hương, lan tỏa những giá trị đẹp cho vùng đất, con người này bằng khối ốc, trái tim văn nghệ sĩ.

CẨM THÚY