Mùa cải và tháng Chạp

Cái se lạnh ùa về, như nôn nao trên rặng bần ngoài bến cũng không ngăn được những mầm cải vừa nhô lên trên mấy liếp đất, má cuốc hôm bữa. Cũng như mọi năm, là lúc má tôi lại cặm cụi trồng cải đợi Tết làm dưa.

Ảnh minh họa: T.L

Mùa này, nước ở sông quê tôi phù sa theo mọi ngả ruộng đồng về ngầu đục. Những bụi cải má trồng được nuôi nấng bởi con nước ngậm phù sa ấy mà lớn. Chỉ có người trồng cải mới thấy được niềm vui khi mỗi ngày nhìn từng cây cải lớn lên. Cải để mần dưa, bà con quê tôi thường đón mấy chiếc ghe đổ từ miệt An Giang, Đồng Tháp bán cây cải con được bầu bằng phân rơm, tro trấu gói trong lá chuối rồi ghim lại chắc chắn bằng đoạn ngắn cọng lá dừa. Cuối tháng 10, má đã cuốc đất lên liếp, phơi cho đất khô và tơi. Má đếm ngày mà trồng sao cho kịp hai mươi mấy tháng Chạp là làm dưa.

Cải tháng Chạp đón nắng quê nên lớn nhanh và mau có bắp lắm. Hai mươi lăm tháng Chạp, mờ sương, nắng thức muộn bên mấy lùm tre, má tôi đã thức lo nhổ cải và chất ra mé liếp. Tôi cũng loay hoay lấy thúng ra chất cải vào rồi đem ra cây cầu ván mé sông phụ má. Cải thường được nhổ lên cả rễ và thân. Má tôi cắt bỏ phần rễ rồi rửa thật sạch. Rửa xong, má đem chất vào cái rổ tre lớn cho ráo nước. Má nhóm bếp củi, lựa cái nồi lớn và nấu nước để trụng cải. Cải được trụng nước sôi sau đó được bỏ thêm muối và cho tất cả vào cái xô, lấy một ít lá chuối đậy lại. Vậy là mỗi Tết cả nhà có thêm món dưa cải thật ngon.

Ba mươi Tết, chị Hai đem dưa cải ra rửa lại bằng nước sạch, xắt đoạn ngắn rồi cắt ớt, cho gia vị vào và trộn lại với nhau. Món dưa cải có nhà còn trộn thêm ít giá và hẹ. Muốn ăn được lâu và có độ giòn thì cho vào keo nhỏ và để ở ngăn mát tủ lạnh. Ngày Tết có thịt heo kho rệu mà thiếu dưa cải thì chưa tròn hương vị. Bởi vậy, ở xóm tôi hễ Tết đến nhà nào cũng làm dưa cải.

Thời điểm này ở xóm tôi nhiều liếp cải đã xanh dưới những hạt nắng rực vàng, yên ả. Tết năm nay tôi chắc chắn mâm cơm rước ông bà không thể thiếu món dưa cải như thường lệ.

Chiều nay, đi làm về tôi cứ ngó trước sân có vài liếp cải. Một chút nôn nao chờ Tết khi đang là tháng Chạp và mùa trồng cải ở quê.

Song Nguyễn