Nối đam mê, giữ nhịp âm nhạc tài tử

Đó là xuất phát điểm, mong muốn của người dạy lẫn người học khi đến với lớp hướng dẫn ca 20 bản Tổ nghệ thuật Đờn ca tài tử (ĐCTT) Nam Bộ do Trung tâm Văn hóa tỉnh tổ chức. Có học viên nắm khá chắc kỹ thuật ca tài tử, nhưng cũng có nhiều người lần đầu tiếp xúc với bộ môn âm nhạc này theo cách bài bản. Song, điều quan trọng là tất cả được sống với niềm đam mê cháy bỏng để hợp lực giữ gìn, phát huy giá trị “báu vật” của vùng đất phương Nam nói chung, Bạc Liêu nói riêng.

Nghệ nhân Thu Tâm (Trung tâm Văn hóa tỉnh) hướng dẫn học viên ca các bài thuộc điệu thức Nam Đảo.

NƠI ĐAM MÊ HỘI TỤ

Mở màn cho phần dạy ca 20 bản Tổ, nghệ nhân Thu Tâm (Trung tâm Văn hóa tỉnh) ca mẫu bài “Hình ảnh Bác trong lòng Nam Bộ” để các học viên làm quen với nhịp, các bài bản trong ĐCTT. Không khí lớp học bắt đầu rôm rả, những cảm giác bỡ ngỡ ban đầu cũng được xóa tan khi mọi người đồng thanh ca theo những ca từ: “Giặc vô, phá hủy nát tan miếu đình/ Đốt nhà thờ tan hoang, trường học thành tro than/ Nhưng giặc không sao, đốt được hình ảnh Bác Hồ/ Trong lòng mỗi con người, dân Nam Bộ thương yêu…”. Có lẽ, từ giây phút đó, không còn phân biệt người là giáo viên, cán bộ văn hóa xã, thành viên câu lạc bộ ĐCTT nữa mà tất cả đều là những người có cùng đam mê mãnh liệt với âm nhạc tài tử.

Anh Ngô Văn Cường (xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi) là một tài xế xe ủi rất mê ca hát. Mỗi lần đi đám tiệc, anh đều xung phong lên góp vui để thỏa “cái máu” tài tử miệt vườn. Anh cho rằng, ca theo kiểu ngẫu hứng, mang tính chất giao lưu thì dễ, còn để phát triển phong trào, tham gia thi thố thì phải học, tập luyện bài bản. Vì vậy, hay tin có lớp dạy 20 bản Tổ ĐCTT, anh Cường liền thu xếp công việc, thời gian để theo học lớp mở tại TP. Bạc Liêu.

Lớp hướng dẫn ca 20 bản Tổ ĐCTT được tổ chức trong dịp hè, do đó thu hút được nhiều học viên là giáo viên, trong đó có chị Nguyễn Thị Hồng Thu - giáo viên Âm nhạc Trường tiểu học Phan Đình Phùng (xã Long Thạnh, huyện Vĩnh Lợi). Dù là người yêu nhạc và có sở trường về ca hát, song chị Hồng Thu gặp nhiều khó khăn khi tiếp xúc với ĐCTT bởi giữa âm nhạc học đường và nhạc tài tử có những khác biệt lớn. Dẫu vậy, bằng đam mê và niềm tự hào được sinh ra trên mảnh đất tài tử, cô giáo này đã cật lực tập luyện để ca đúng nhịp, luyến láy, thả cảm xúc nhiều hơn vào lời ca.

Những lớp dạy Đờn ca tài tử sẽ giúp nâng chất hoạt động phong trào ở cơ sở. Ảnh: H.T

LAN TỎA GIÁ TRỊ ĐCTT

Có hàng trăm học viên được tham gia lớp hướng dẫn ca 20 bản Tổ ĐCTT trong năm nay. Tuy nhiên, không mang tính chất đào tạo ồ ạt mà hoạt động này có ý nghĩa tạo “nền” để góp phần bảo tồn, lan tỏa rộng khắp giá trị loại hình nghệ thuật đã được UNESCO vinh danh. Do đó, dù thời gian tổ chức mỗi lớp chỉ trong 6 ngày nhưng các nghệ nhân của Trung tâm Văn hóa tỉnh cố gắng truyền đạt cho các học viên những kiến thức, kỹ thuật cơ bản đủ để truyền dạy trong nhà trường, phát triển phong trào ở cơ sở.

Nghệ nhân Thu Tâm cho biết: “Học viên tham gia lớp lần này là những người biết ca nhạc tài tử, song đa phần là ca theo kiểu tự do, tùy hứng trong đám tiệc. Tuy việc làm quen với nhịp, cách ca các điệu thức tài tử khá khó khăn, nhưng một khi có được nền tảng này thì rất dễ dàng cho các học viên trong việc ca tất cả các bài bản khác. Ngoài phần hướng dẫn ca, các học viên cũng được trang bị phương pháp dạy, tập hợp lực lượng và tổ chức phong trào ĐCTT trong trường học, địa bàn dân cư”.

Còn theo học viên Hồng Thu, việc dạy ca nhạc tài tử cho giáo viên là hết sức cần thiết để sớm đưa loại hình âm nhạc này vào trường học. Vì vậy, các cơ quan, đơn vị liên quan cần xây dựng giáo án về dạy ĐCTT phù hợp với học sinh từng cấp tiểu học, THCS và THPT. Nếu hoạt động này được tổ chức tốt sẽ góp phần khơi dậy tình yêu, trách nhiệm giữ gìn âm nhạc truyền thống của dân tộc trong các em học sinh. Ngoài ra, từ môi trường học đường cũng sẽ phát hiện nhiều nhân tố mới để cung cấp, phát triển lực lượng kế thừa cho phong trào ĐCTT tỉnh nhà.

HỮU THỌ