Những cánh đồng “vàng”

Khi gió chướng về, nông dân Bạc Liêu lại vui mừng vì trúng đậm vụ lúa trên những cánh đồng mẫu lớn (CĐML)… Những phương thức sản xuất tiên tiến áp dụng ở mô hình CĐML không chỉ góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị nông sản, mà còn hướng đến mục tiêu sản xuất lúa đạt tiêu chuẩn VietGAP.

Mùa vàng. Ảnh: Nguyễn Xuân Hãn

Cánh đồng lớn

Mô hình CĐML đã giúp nông dân giảm chi phí đầu tư, tăng lợi nhuận và tăng giá trị kinh tế các mặt hàng nông sản. Mô hình CĐML được triển khai từ vụ lúa đông xuân 2012 - 2013 ở 5 huyện (gồm 7 điểm) với tổng diện tích hơn 850ha, có 712 hộ tham gia.

Đến năm 2014, tỉnh đã đầu tư xây dựng 2 mô hình CĐML hoàn chỉnh ở huyện Giá Rai và Vĩnh Lợi với diện tích gần 440ha, có 308 nông dân tham gia. Ông Lộ Hồng Ân (phường Láng Tròn, TX. Giá Rai) - một trong những hộ tham gia mô hình CĐML có năng suất lúa cao nhất (gần 7,5 tấn/ha), cho biết: “Tôi có 3ha tham gia mô hình CĐML. Thực hiện mô hình này, năng suất lúa tăng liên tục, đồng thời giảm chi phí đầu tư, tăng lợi nhuận gần 6 triệu đồng/ha/vụ”.

Mô hình CĐML thành công, ngành Nông nghiệp tỉnh tiếp tục xây dựng cánh đồng lớn (CĐL). Năm 2015, toàn tỉnh triển khai thực hiện 15 điểm CĐL với tổng diện tích 1.689ha, có 1.361 hộ nông dân tham gia. Hướng tới, tỉnh quy hoạch 37 CĐL với diện tích gần 4.000ha… Lợi nhuận sản xuất đạt từ 80 - 120 triệu đồng/ha/năm.

Mô hình cánh đồng sinh thái ở xã Châu Thới (huyện Vĩnh Lợi). Ảnh: M.Đạt

Cánh đồng sinh thái

Từ mô hình CĐML, CĐL, tỉnh đã hướng đến sản xuất lúa theo mô hình cánh đồng sinh thái (CĐST). Mô hình này được trình diễn mỗi năm một điểm ở các huyện, thị xã, thành phố và mang lại hiệu quả khá cao.

Đơn cử như vụ lúa đông xuân 2014 - 2015, Chi cục Bảo vệ thực vật (BVTV) tỉnh phối hợp với Công ty BVTV An Giang triển khai tại ấp Vĩnh Phú A (xã Vĩnh Phú Đông, huyện Phước Long). Có 30 hộ tham gia mô hình với diện tích 20ha, chiều dài bờ hoa 600m. Mô hình mang lại kết quả khá tốt, được nông dân đánh giá cao.

Năm 2015, Chi cục BVTV tỉnh đã triển khai 13 điểm CĐST (mỗi huyện, thị xã, thành phố 2 điểm). Mô hình kết hợp với chương trình IPM và hố rác chứa vỏ chai đựng thuốc BVTV. Nông dân được tập huấn trồng hoa trên bờ ruộng (mật độ 9 cây/m²) với các loài hoa như vạn thọ, soi nhái, hướng dương, cúc nút áo… để thu hút thiên địch, từ đó góp phần làm giảm mật số rầy nâu và sâu cuốn lá…

Cánh đồng tôm

Không chỉ xây dựng CĐML trong sản xuất lúa, tỉnh cũng đã xây dựng cánh đồng tôm mẫu ở huyện Đông Hải nhằm liên kết các hộ nuôi tôm với nhau.

Đây là mô hình nuôi tôm theo hình thức quảng canh cải tiến được huyện Đông Hải thực hiện thí điểm ở ấp Cây Giá (xã Định Thành). Có 43 hộ tham gia với tổng diện tích 83ha.

Để mô hình phát huy hiệu quả, huyện Đông Hải đã cử cán bộ xuống hộ dân hướng dẫn kỹ thuật nuôi tôm từ khâu phơi ao, xử lý vôi, lấy nước qua hệ thống ống lược để tránh cá tạp, xử lý nguồn nước bằng chế phẩm vi sinh trước khi xuống giống, cách chọn tôm giống, mật độ thả nuôi… Nhờ đó, bình quân nông dân lãi từ 60 - 80 triệu đồng/ha/năm, cá biệt có hộ lãi từ 100 - 150 triệu đồng/ha/năm.

Mô hình cánh đồng tôm lớn đã mở ra một hướng đi bền vững cho người nuôi tôm. Mô hình này vừa hạn chế dịch bệnh phát sinh, vừa tăng năng suất, cải thiện cũng như hạn chế sự ô nhiễm môi trường nước hiện nay.

Liên kết tiêu thụ nông sản

Để hạn chế sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, thiếu bền vững, ngành Nông nghiệp Bạc Liêu đưa ra nhiều giải pháp tối ưu để kiến thiết lại đồng ruộng thành những vùng sản xuất tập trung. Các huyện đã củng cố và thành lập các hợp tác xã, tổ hợp tác. Các hợp tác xã, tổ hợp tác sẽ thay mặt nông dân ký hợp đồng với các doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm do nông dân làm ra.

Thời gian qua, các công ty đã liên kết sản xuất với Bạc Liêu 4.400ha và tiêu thụ gần 24.000 tấn lúa. Trong đó, Công ty Cổ phần BVTV An Giang đã ký hợp đồng liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm cho nông dân hơn 3.500ha. Còn Công ty Lương thực Bạc Liêu đã ký hợp đồng bao tiêu toàn bộ sản lượng lúa hàng hóa của các hộ nông dân sản xuất với diện tích 500 - 1.000ha/năm. Ngoài ra, nhiều công ty cũng đã liên kết với Bạc Liêu sản xuất và tiêu thụ lúa gạo thông qua mô hình CĐML như Công ty Việt Long, Công ty Khánh Tâm (tỉnh Long An)…

Minh Đạt