Ngược dòng quá khứ đi tìm… tương lai

“Bạc Liêu, giấc mơ tình yêu…”, cũng chỉ là một chấm nhỏ cận cực Nam trên bản đồ Tổ quốc, thế thì Bạc Liêu có gì mà đi vào câu ca dìu dặt đến vậy? Vì là xứ sở của bản Dạ cổ hoài lang (DCHL) mà người từ trăm năm trước gửi bao ân tình thấm đẫm, hay bởi đất hào sảng từ giai thoại của chàng Công tử mà hễ giờ đi đâu, giới thiệu mình là “dân” Bạc Liêu, người ta đều trầm trồ “ôi, xứ sở của Công tử Bạc Liêu đây mà”…

Lễ hội Dạ cổ hoài lang được tổ chức 2 năm/lần để tôn vinh bản Dạ cổ hoài lang và tri ân cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu.

Chấm nhỏ Bạc Liêu khác biệt trên bản đồ đất nước bởi những dấu ấn riêng để lại từ trăm năm như thế. Và còn nhiều lắm những câu chuyện, di sản, địa danh, di tích đã trở thành “vốn liếng”, cho người Bạc Liêu hôm nay có được của kế thừa thì phải biết cách làm giàu.

Dấu ấn thờI quá khứ

Ngược dòng thời gian quay về quá khứ mới tỏ tường hồn cốt của Bạc Liêu…

“Cỗ máy thời gian” xin dừng chân ở cột mốc khoảng một thế kỷ trước. Đó là năm 1919 - năm ra đời bản DCHL của nhạc sĩ Cao Văn Lầu, cũng là lúc hình thành nhà Công tử Bạc Liêu - ngôi biệt thự hoa lệ miệt Tây Nam Bộ gắn liền với biết bao sự thật lẫn giai thoại nức tiếng của Hắc Công tử - Trần Trinh Huy.

DCHL mở đường cho vọng cổ nối dài nhịp phách rồi hòa vào dòng chảy nghệ thuật đờn ca tài tử (ĐCTT) trên khắp 21 tỉnh, thành phố Nam Bộ. Cuộc hạnh ngộ giữa nhiều thế hệ nghệ nhân, nghệ sĩ, soạn giả đã mở ra cung đường vươn rất xa: ĐCTT Nam Bộ được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại vào năm 2013. Với những tên tuổi tài hoa như: Sư Nguyệt Chiếu, Cao Văn Lầu, Lư Hòa Nghĩa, Trịnh Thiên Tư, Trần Tấn Hưng… và những đóng góp được sử sách lưu danh, Bạc Liêu xứng đáng là “chiếc nôi” quan trọng của ĐCTT!

Tự hào, trân trọng những di sản văn hóa phi vật thể mà tiền nhân để lại, người Bạc Liêu cũng biết cách đem của để dành để  làm đẹp diện mạo quê hương. Nguy nga giữa lòng thành phố là chiếc đờn kìm cách điệu được dựng nên, như minh chứng ĐCTT là biểu tượng văn hóa của đất này. Còn Nhà hát Cao Văn Lầu cách đó chỉ vài chục bước chân thì ngày càng phát huy công năng bởi “chủ nhà” mang tâm niệm phải làm cho nhà hát xứng đáng với tên tuổi của người nhạc sĩ tài hoa, ĐCTT, cải lương phải có đất sống trên mảnh đất nhiều nhân tài trong lĩnh vực nghệ thuật cải lương…

Bạc Liêu - xứ sở của những con người hào sảng, yêu câu ca tiếng đờn nhưng cũng không quản lao động nhọc nhằn, để cho hạt muối trắng kết tinh từ biển và giọt mặn mồ hôi của diêm dân từ bao đời cũng hóa thành… “của cải”: Nghề làm muối đã được đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia! Xứ sở được Thủ tướng Chính phủ kỳ vọng sẽ trở thành “thủ phủ” tôm của cả nước cũng đang nỗ lực đem con tôm làm giàu cho Bạc Liêu, và làm mới ngành Du lịch.

Toàn cảnh cụm nhà Công tử Bạc Liêu hiện nay. Ảnh: H.T

Khát vọng ở tương lai

Ai đó đã nói: “Ước mơ khác với nằm mơ”, quả không sai! Bởi nằm mơ thì tỉnh giấc sẽ tan thành hư không, còn ước mơ đẩy lên cao trào sẽ thành khát vọng. Có ước mơ, khát vọng thì con người mới nỗ lực để chinh phục!

Và trong khát vọng đưa Bạc Liêu thành tỉnh khá của cả nước vào năm 2030, có cái khát vọng kiến tạo một Bạc Liêu đầy sức hút để mời gọi đầu tư và hấp dẫn du khách. Khát vọng ấy song hành cùng trăn trở: làm gì để có sức hút? Vật báu đã có, của để dành được cất giữ trăm năm, nhưng nếu không biết cách khai thác để làm giàu thì vốn cũng chỉ mãi là vốn!

Rồi đâu chỉ phong phú về vốn liếng văn hóa, Bạc Liêu còn là mảnh đất giàu truyền thống cách mạng. Ở đâu trên dải đất hình chữ S này, những người con Lạc cháu Hồng cũng đều mang trong mình dòng máu anh hùng, tràn đầy niềm yêu kính Bác và tinh thần đoàn kết dân tộc. Ở Bạc Liêu, truyền thống đẹp đẽ ấy càng được khơi gợi mãnh liệt từ những Đồng Nọc Nạng, Đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thánh thất Giồng Bốm… Những Bà mẹ Việt Nam anh hùng, những người con anh hùng với tên tuổi khắc trên bia đá, tượng đồng… Tất cả hợp thành cốt cách Bạc Liêu. Dấu ấn thời quá khứ - từ con đường tơ lòng trải lối cho di sản văn hóa đến những trang sử đấu tranh cách mạng vẻ vang - luôn hiện diện trên từng góc phố, con đường, tạc vào những công trình làm nên vóc dáng Bạc Liêu hôm nay và tương lai!

Ca cảnh tái hiện cuộc đời Công tử Bạc Liêu - một sản phẩm du lịch trong tương lai của Bạc Liêu.

Trong chuyến về Bạc Liêu dự Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, đồng chí Trương Thị Mai - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Dân vận Trung ương, ghi nhận: “Bạc Liêu là tỉnh có bề dày về truyền thống cách mạng và giá trị văn hóa, nơi hội tụ của nhiều dòng văn hóa, nhiều công trình văn hóa, cảnh quan thiên nhiên độc đáo, tạo nên vẻ đẹp riêng có Bạc Liêu. Lịch sử của vùng đất này đã làm nên tính cách con người Bạc Liêu hiếu khách, trọng nghĩa tình, cần cù, phóng khoáng. Bạc Liêu được cả nước biết đến với bản DCHL, là quê hương của điệu nói thơ Bạc Liêu, làn điệu hò chèo ghe Bạc Liêu… Trong chiến đấu chống ngoại xâm, Bạc Liêu đã tạo nên những mốc son chói lọi trong lịch sử cách mạng; điều rất đặc biệt là Bạc Liêu đã hai lần giành chính quyền mà không phải nổ súng: ngày 23/8/1945 và ngày 30/4/1975. Với hai kỳ tích đặc biệt này, Bạc Liêu đối với lịch sử cách mạng, Đảng và dân tộc cũng là chiến thắng rất vĩ đại”…

Bạc Liêu đâu chỉ dìu dặt như “giấc mơ tình yêu” mà kỳ thực đầy sức hút trong cảm nhận của nhiều người. “Xin được cảm ơn quê hương Bạc Liêu, cảm ơn từng hạt muối mặn mà không chát, biển rộng mà vẫn êm và phẳng, biết ơn điệu chèo ghe, lý con sáo, biết ơn những tấm lòng luôn rộng mở, hào hiệp và nghĩa khí để vùng đất này là nơi hội tụ của những tâm hồn, những bản sắc văn hóa đẹp… để cho hôm nay, một Bạc Liêu đang tràn trề tiềm lực và sinh lực, phát triển kinh tế - xã hội, đậm đà dấu ấn, gìn giữ bản sắc”, xin mượn lời của TS - NSND Bạch Tuyết để quay về thực tại - một cảm xúc chân thành mà nghệ sĩ đã trải lòng khi về Bạc Liêu tham dự Festival ĐCTT quốc gia lần I - năm 2014.

“Ngày mai đang bắt đầu từ ngày hôm nay”. Người Bạc Liêu trân trọng vốn quý của Bạc Liêu sẽ biết mình làm gì ngay từ hôm nay để có một ngày mai tươi sáng!.  

CẨM THÚY