Cải cách hành chính trong Đảng - Góc nhìn từ cơ sở

LTS: Liên tiếp trong 2 nghị quyết quan trọng về xây dựng Đảng, Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI và XII), Đảng đã nhấn mạnh đến giải pháp “cải cách hành chính (CCHC) trong Đảng” trong nhóm giải pháp về cơ chế, chính sách. Có thể nói, CCHC trong Đảng chính là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh. Nhìn từ góc độ cơ sở, CCHC trong Đảng có rất nhiều việc phải làm, không chỉ là đổi mới những thủ tục rườm rà, những quy trình cứng nhắc mang tính hình thức mà còn là đổi mới cả tư duy, phương thức lãnh đạo để làm tốt và hiệu quả nhiệm vụ xây dựng Đảng ở tất cả các mặt.

Bài 2: Tinh gọn bộ máy trong tổ chức Đảng: Những vấn đề đặt ra

>>Bài 1: Rườm rà đoạn đường nghị quyết đi vào cuộc sống

Tinh gọn bộ máy là một chủ trương lớn của Đảng trong thời gian qua. Nhiều nghị quyết đã được ban hành xoay quanh nội dung này, gần nhất là Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) về tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy, tiếp sau đó là hành động quyết liệt của các cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở đã góp phần làm giảm sự cồng kềnh của bộ máy. Tuy nhiên, cũng qua thực tiễn thực hiện chủ trương này, nhiều vấn đề đặt ra từ cơ sở yêu cầu có giải pháp phù hợp cho từng loại hình cơ sở cũng như từng địa phương.

Khó khăn nảy sinh từ thực tiễn

Đến thời điểm này, có thể thấy chủ trương đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) đang được các cấp ủy Đảng trong tỉnh thực hiện một cách nghiêm túc. Việc gom đầu mối các chức danh hầu hết đã được các huyện, thị xã, thành phố bố trí xong. Các cơ quan giúp việc chung cho cấp ủy từ tỉnh đến huyện cũng đã hình thành, vừa tiết kiệm được ngân sách vừa tạo điều kiện thuận lợi cho công tác tham mưu. Tuy nhiên bên cạnh những thuận lợi thì việc xuất hiện nhiều khó khăn chỉ có ở cấp cơ sở đã cho thấy quá trình tinh gọn bộ máy cần phải được xem xét một cách khách quan trên cơ sở thực tiễn, tránh nóng vội, chạy theo thành tích thì mới có thể đạt hiệu quả cao.

Chẳng hạn, thực hiện mô hình nhất thể hóa bí thư chi bộ kiêm trưởng khóm, ấp, đến thời điểm này chỉ có một nửa số lượng khóm, ấp trên địa bàn TP. Bạc Liêu là có người kiêm nhiệm ở cả hai chốt. Ngoài ra, thành phố cũng còn tới 16/67 trưởng khóm, ấp không phải là đảng viên. Theo kế hoạch của Ban Thường vụ Thành ủy thì phấn đấu đến cuối năm 2019 sẽ khắc phục xong thực trạng trưởng khóm, ấp không phải đảng viên cũng như hoàn thành mô hình bí thư kiêm trưởng khóm, ấp trên toàn địa bàn.

Quyết tâm này sẽ không có gì để bàn nếu không nói đến một trong những khó khăn trong nhân sự thực hiện. Những trưởng khóm có nhiều kinh nghiệm trong công việc, được nhân dân tín nhiệm lại chưa phải là đảng viên, nếu dự kiến nhân sự khác để thay thế thì những đồng chí mới này bước đầu sẽ gặp không ít khó khăn. Chưa kể việc nguồn phát triển Đảng tại cơ sở hiện nay đang gặp khó, cùng với chính sách hỗ trợ quá thấp nên ở không ít địa phương rất khó tìm được người để bầu các chức danh này. Tình trạng này cũng diễn ra tương tự ở các địa phương khác trong tỉnh. Ở cấp xã, mô hình bí thư cấp ủy kiêm chủ tịch UBND xã cũng đã được nhiều địa phương áp dụng trước đây, tuy nhiên đến nay thì số lượng xã thực hiện mô hình này chỉ còn đếm được trên đầu ngón tay. Nguyên nhân cũng chỉ vì nhân sự cho việc thực hiện mô hình này không nhận được sự đồng thuận cao trong đảng ủy, chính quyền. Có nơi sau thời gian thực hiện lại chưa thấy chuyển biến, đầu mối không giảm được nên không tiếp tục duy trì mô hình.

Hay như việc hợp nhất các cơ quan Đảng và chính quyền cũng nảy sinh không ít vướng mắc, không thể chỉ ghép cơ học là hoạt động được dù có chuyên môn tương tự nhau.

Hoạt động khám chữa bệnh tại Bệnh viện Đa khoa Bạc Liêu. Ảnh minh họa: C.K

Sự chồng chéo trong hoạt động

Sắp xếp, tinh gọn bộ máy là yêu cầu bức thiết hiện nay, không chỉ trong cơ quan Nhà nước mà cả hệ thống chính trị, trong đó có các tổ chức Đảng các cấp. Bên cạnh đó, việc tổ chức lại các đảng bộ nhằm tránh sự chồng chéo trong hoạt động cũng là một đòi hỏi từ thực tiễn cơ sở mà cấp ủy cấp trên cần có sự quan tâm thỏa đáng.

Đảng ủy khối các cơ quan tỉnh có nhiều đảng bộ, chi bộ trực thuộc. Trong hơn tổng số 70 đảng bộ, chi bộ trực thuộc, nhiều đơn vị có phân cấp trên dưới trong ngành dọc nhưng lại có cấp ủy ngang hàng nhau. Cụ thể như Đảng bộ Sở Y tế và Đảng bộ Bệnh viện Bạc Liêu. Đồng chí Bùi Quốc Nam - Giám đốc Sở Y tế, Bí thư Đảng bộ Sở Y tế cho biết: “Về quản lý nhà nước, Bệnh viện Bạc Liêu chịu sự quản lý của Sở Y tế. Tuy nhiên về mặt Đảng, Đảng bộ Bệnh viện lại trực thuộc Đảng bộ khối các cơ quan tỉnh. Điều này đã gây ra không ít khó khăn trong nhiều hoạt động của hai đơn vị”. Một trong những khó khăn được Bí thư Đảng ủy Sở Y tế lấy ví dụ là việc xử lý đảng viên. Một bác sĩ là đảng viên của Đảng bộ Bệnh viện Bạc Liêu vi phạm trong hoạt động chuyên môn, Sở Y tế có quyết định xử lý về quản lý nhà nước nhưng lại không xử lý được về mặt Đảng. Đảng ủy khối khi tiến hành kiểm điểm, xử lý đảng viên này lại không nắm được phần chuyên môn. Cho nên việc xử lý đảng viên vi phạm không mang lại hiệu quả cao. Và không chỉ có chuyện xử lý đảng viên vi phạm, nhiều hoạt động liên quan đến chuyên môn của đảng viên, thủ tục hành chính trong công tác Đảng luôn có sự chồng chéo như thế.

Ngoài Đảng bộ Sở Y tế, còn có thể kể đến Trung tâm Giáo dục Thường xuyên tỉnh - đơn vị trực thuộc Sở GD-ĐT về chuyên môn nhưng tổ chức Đảng lại thuộc Đảng ủy khối các cơ quan tỉnh. Điều đáng nói là thực trạng này đã được phản ánh nhiều lần trong các cuộc họp của Tỉnh ủy, Đảng ủy khối, nhưng đến nay vẫn chưa có giải pháp tháo gỡ một cách hiệu quả.

Từ những vấn đề được rút ra từ thực tiễn ở cơ sở, muốn thực hiện hiệu quả chủ trương tinh gọn, sắp xếp bộ máy thì cần phải xem xét thật cẩn thận, có những bước đi phù hợp cũng như giải pháp linh hoạt, không thể cứng nhắc áp dụng mô hình từ trên xuống hay từ các địa phương khác mà không tính đến điều kiện thực tế. Có như thế mới mong việc thực hiện chủ trương này phát huy hiệu quả lâu dài.

...............................................................................................................................................................................................................................

Bộ Chính trị vừa ban hành kết luận về thực hiện một số mô hình thí điểm theo Nghị quyết 18 (khóa XII) về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Theo đó, có 6 mô hình thí điểm được triển khai thực hiện: Kiêm nhiệm chức danh người đứng đầu cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp ủy và cơ quan chuyên môn của chính quyền, có chức năng, nhiệm vụ tương đồng cấp tỉnh, cấp huyện ở những nơi có đủ điều kiện; Hợp nhất cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp ủy với cơ quan chuyên môn (hoặc tham mưu) thuộc UBND có chức năng, nhiệm vụ tương đồng cấp tỉnh, huyện; Trưởng ban Dân vận cấp ủy, đồng thời là Chủ tịch Ủy ban MTTQ cấp tỉnh, huyện; Tổ chức lại Đảng bộ khối doanh nghiệp cấp tỉnh; Hợp nhất các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, huyện; Hợp nhất Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội, Văn phòng HÐND và Văn phòng UBND cấp tỉnh thành một văn phòng tham mưu, giúp việc chung.

...............................................................................................................................................................................................................................

Lâm Anh