Cùng bàn luận

THÓI ĐỐ KỴ

Thứ Tư, 04/09/2019 | 16:52

Ganh đua, ghen ghét, háo danh, bất tài, thọc mạch, gian dối, ích kỷ, nhỏ nhen, “đâm sau lưng chiến sĩ”… Cộng tất cả những thứ này lại là đã “phác họa chân dung” của thói đố kỵ!

Đố kỵ là một thói xấu - “xấu” cho tập thể nếu có người có tính này (giống như là một cái họa) và “xấu” cho chính người đố kỵ (như một sự khổ sở). Khổ sở suốt đời nếu thói đố kỵ còn “chung sống” với họ… Đại văn hào người Pháp - Balzac đã đúc kết: “Người có tính đố kỵ khổ sở hơn bất cứ một người bất hạnh nào, vì hạnh phúc của người khác càng lớn bao nhiêu thì nỗi bất hạnh trong anh ta càng nhân lên bấy nhiêu”…

Thói đố kỵ thời nào cũng có - nó như con rắn độc lẫn trong con người của một bộ phận người. Một khi nó có “mầm sống” thì luôn đeo bám, nảy nở khó vứt bỏ (đặc biệt là “chủ nhân” của nó).

Trong mấy dòng suy ngẫm này, tôi chỉ xin “gom gọn” và “giới thiệu” thói đố kỵ trong cán bộ, đảng viên - gọn hơn nữa là một bộ phận trong số này (thật ra thói đố kỵ không có sự tách bạch giữa cán bộ, đảng viên với người… phàm khác).

Biểu hiện của thói đố kỵ trong một tập thể: Hễ ai có thành tích tốt được đề bạt vị trí này khác (bằng năng lực thật sự) vẫn luôn có sự bóng gió xì xào. Nào là “nhờ ăn may”, nào là “nhờ có quý nhân phù hộ” hoặc “nhờ có… thầy nuôi”! Không bao giờ chấp nhận đó là năng lực là sự cống hiến bằng công sức, trí tuệ của con người cụ thể ấy. Mặc dù trong bụng đã “tâm phục” nhưng ngoài môi thì “khẩu không phục”. Mà cái “khẩu” này thường “chĩa” sau lưng. Họ là những người thích ngồi lê đôi mách, vạch lá tìm sâu. Nhưng khi đối diện với “đối phương” thì sẵn sàng tung hô, đưa họ lên tận mây xanh. Còn khi người tốt có sai sót, khuyết điểm thì hăng hái thổi phồng, khuếch đại một cách hả hê… và “lái” dư luận theo tính ích kỷ, nhỏ nhen của mình. Thực chất đây là sự thiếu công tâm, không muốn người khác giỏi hơn mình, tìm cách kéo bè, kéo cánh, “thọc gậy bánh xe” để cản trở. Họ sẽ không bao giờ hợp tác với người có năng lực, sáng tạo, dám nghĩ dám làm…

Nhưng điều nguy hại là thói đố kỵ không phải không có “thành công”. Một khi họ “thành công” đồng nghĩa với người tài bị trù dập - thậm chí là trù dập tập thể, mà khởi nguồn là từ những kẻ tiểu nhân, nịnh bợ, lấy lòng cấp trên, gặp phải cấp trên thiếu khách quan, sáng suốt, chính trực… thì người tài đôi khi thành… kẻ có tội! Trong cơ quan, đơn vị có thói đố kỵ “lộng hành”… sẽ làm người tài năng không khỏi nản lòng, nhụt chí… Ở mức độ “tinh xảo” hơn, kẻ đố kỵ thường “khéo” quy chụp, lươn lẹo để “hạ” người tài thành người bình thường, thậm chí tầm thường; còn những kẻ “không ra gì”, gian thần, “đầu môi chót lưỡi” lại được cấp trên ưu ái… Đây là nguy cơ làm xói mòn đạo đức, nhân cách trong bộ máy, cơ quan, đơn vị…

Trong thực tế, thói đố kỵ thường “trỗi dậy” trong một tập thể thiếu đoàn kết, nhất trí, thiếu dân chủ, lãnh đạo không công tâm, thiếu cái nhìn sâu, toàn diện. Ở đó thường để cho tính nhu nhược (thậm chí bạc nhược) “chiếm lĩnh”, làm con người ta thấy sai không dám đấu tranh, thấy đúng không dám bảo vệ, đồng chí, đồng nghiệp nhìn nhau bằng cặp mắt hoài nghi, dè chừng…

Một khi cán bộ, đảng viên để thói ganh ghét, đố kỵ ăn sâu trong tư tưởng, hành vi, tất yếu sẽ bộc lộ sự nhỏ nhen, non kém, hèn mọn trong  nhân cách, trí tuệ của chính con người đó. Nhưng đáng buồn hơn là căn bệnh kinh niên này lại “thường trực” ở người này, người khác trong không ít đơn vị, tổ chức…

Tuy nhiên, thói đố kỵ không phải đã “hết thuốc chữa” nếu “người sở hữu” nó có thời gian “lắng” lại và biết xấu hổ với chính mình, biết tập cho mình lối sống trung thực, chân tình, cởi mở (với lòng mình và với mọi người), không để sự bon chen, ganh ghét len lỏi vào đầu óc. Biết khiêm nhường lắng nghe, từ tốn học hỏi cái hay, cái tốt, cái mới của người khác mà mình không có. Có tính thần “quang minh chính đại” trong đối nhân xử thế. Đây sẽ là cách phòng ngừa, ngăn chặn thói đố kỵ trong mỗi con người - trong đó có cán bộ, đảng viên. Đối với người lãnh đạo là phải biết chăm lo mối quan hệ đoàn kết, nhất trí, phát huy dân chủ, kỷ luật, kỷ cương, nhân văn, nhân ái để gìn giữ tình yêu thương đồng chí, đồng nghiệp…

 Nhân sự kiện toàn Đảng, toàn dân sắp bước vào đợt sinh hoạt chính trị rộng lớn - Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, mấy dòng này xin được góp một tiếng nói nhỏ bé để nhận dạng, để suy ngẫm, để phòng ngừa. Đừng để người tài bị mai một oan uổng vì thói đố kỵ.

N.N.K

 

Viết bình luận mới
thăm dò ý kiến

Theo bạn, điều gì có thể giữ chân và thu hút người tài vào khu vực công?

THÔNG TIN CẦN BIẾT
Nhiều mây, có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và rải rác có dông. Gió tây nam cấp 3. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.