Lời ru trên lúa

Trưa nắng cháy, hai mắt nhắm nghiền mà hồn lại cứ đong đưa theo câu hát ru ngày xưa của má. Mái tóc lấm tấm bụi trần giờ bỗng như xanh lại khi cảm giác có đôi bàn tay má nhè nhẹ xoa đều. Trong giấc mơ trưa tôi thấy hình ảnh má ngày ấy trẻ trung, nụ cười điềm đạm khe khẽ ru tôi vào giấc ngủ êm đềm. 

Tôi chợt nhớ về ngày tuổi còn lên 6, mùa sạ hay mùa cắt lúa là tôi có dịp chạy lon ton theo chân má suốt ngày. Vào vụ sạ lúa thì lội nước băng qua những cánh đồng, đầu tóc, mặt mũi lấm lem bùn đất vì tôi mải mê lặn ngụp bắt ốc, mò cua. Ngày lúa trỗ đòng thì cầm cần câu tre với lon tép lang thang dọc con mương, bờ liếp để câu cá rô. Rồi khi đàn én lượn bay trên thảm lúa vàng cũng là lúc làng quê vào mùa gặt mới, thế là tôi được một phen hì hục dưới sình lầy, rong ruổi qua cánh đồng vừa mới gặt để bắt lũ chuột đồng hay cá lóc. Tuổi thơ dẫu nhọc nhằn, cơ cực, quanh quẩn bên ruộng đồng sớm trưa cùng má, nhưng coi vậy mà vui đến lạ kỳ.

Tháng lại ngày qua, lời ru của má cho tôi thêm khôn lớn. Chiều mưa dầm dề, nước giăng kín phía bờ sông trắng xóa. Má ôm tôi vào lòng, má lại ru êm: “À ơi… Trời mưa bong bóng phập phồng/ Mẹ đi lấy chồng con ở với ai?”, câu hát vừa dứt, má lấy tay áo lau khô dòng nước mắt. Ba mất sớm, má phải tất tả sớm hôm nuôi đàn con nhỏ. Bao gánh nặng cuộc đời cứ oằn trên vai, ấy thế mà má vẫn bền lòng.
Tôi chợt nhớ những đêm rằm, vầng trăng tuổi thơ treo tít trên cao, sáng ngời lấp lánh. Trăng dịu dàng soi bóng rồi vỡ loang thành muôn ngàn con sóng bạc, tan ra giữa chiếc gàu đơn má tát nước đêm hè. Đông qua xuân tới, hạt lúa chín vàng hôm nao giờ lại cựa mình thức giấc, mở tung lớp áo ngoài vàng sậm để nảy mầm trên mảnh đất quê hương, mảnh đất thấm nồng giọt mồ hôi của má. Ngày nhỏ, má dắt tay tôi chầm chậm bước dưới đồng trơn, má dạy tôi biết quý biết yêu cây lúa, biết học hát mấy bài hát dân ca giản đơn mà má và bao người nông dân nơi này thường hát.
Thoáng đó mà giờ đã hơn 20 năm, tôi xa nhà, cuộc sống giờ ấm no hơn nhưng buồn là má tôi không còn nữa. Chiều ra ngoại ô, lặng ngắm cánh diều bay cao trên đồng lúa mênh mông, sóng lúa dập dềnh vàng óng trong nắng chiều êm như lụa. Tâm trí tôi bỗng lắng xuống rồi quay cuồng khi ký ức về má, về hương lúa quê nhà tràn về trong nỗi nhớ mênh mang. Có lẽ càng lớn khôn, con người ta sẽ càng bình lặng hơn trước bao thay đổi của cuộc đời, như mạ non kia sau nhiều bão dông giờ lá đã vươn xanh xa rời cội rễ. Nhớ má lòng thêm ủ dột, khóe mắt cay nồng.
Trời vừa sáng, tôi xếp hành trang vào chiếc ba lô cũ sờn, cho xe lướt thật nhanh về nhà, về với đồng quê tươi thắm. Tôi hít thật sâu, tận hưởng cho hết làn gió mát lành len vào da thịt. Mùi rạ mới hăng nồng, mùa lúa chín vàng thơm dịu chẳng lẫn vào đâu được. Má đã về với ba, với đất quê, mộ xưa giờ cũng xanh rì cỏ nhưng tận sâu trong tâm hồn này vẫn còn vọng mãi lời ru…
Hứa Phát Đại
(Số nhà 58, ấp Vĩnh Thành, xã Vĩnh Mỹ A, huyện Hòa Bình)