Tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện: Điểm tựa tài chính của người lao động

Có thể nói, một trong những giải pháp góp phần thực hiện tốt công tác an sinh xã hội là bảo hiểm xã hội tự nguyện (BHXHTN). Chính sách hỗ trợ từ BHXHTN sẽ giúp nhiều gia đình giảm được gánh nặng tài chính và có điều kiện an dưỡng khi không còn tham gia lao động.

Lao động tự do - một trong những đối tượng cần tham gia BHXHTN. Trong ảnh: Lao động thời vụ ở TX. Giá Rai. Ảnh: K.T

Luật BHXHTN được triển khai từ ngày 1/1/2007, nhưng đến nay việc phát triển đối tượng tham gia vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Tính đến tháng 9/2019, toàn tỉnh chỉ có hơn 2.410 người tham gia BHXHTN. Con số này cho thấy số người tham gia BHXHTN còn rất ít so với quy mô dân số.

Phần lớn người tham gia BHXHTN hiện nay chủ yếu là những người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc nghỉ việc, hoặc hết tuổi lao động mà có thời gian tham gia BHXH bắt buộc chưa đủ 20 năm. Vì vậy, những người này tham gia BHXHTN đóng hằng tháng hoặc một lần cho đủ 20 năm đóng BHXH để được hưởng chế độ lương hưu. Còn các đối tượng lao động khác chưa tham gia BHXHTN là do chưa nắm rõ các quyền và lợi ích khi tham gia BHXHTN, nhiều người còn xem việc tham gia BHXH chỉ dành cho người lao động ở các doanh nghiệp, hay cơ quan nhà nước, còn lao động tự do thì không được tham gia.

Trong khi đó, BHXHTN là hình thức đầu tư tài chính trung và dài hạn được đảm bảo an toàn tuyệt đối. Đặc biệt, đây chính là chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước dành cho người lao động với mục đích giúp đỡ người lao động tự do khi về già mà vẫn có thu nhập ổn định, hạn chế phụ thuộc vào con cái và người thân, đồng thời giảm gánh nặng cho xã hội.

Nói như thế để khẳng định rằng, tất cả người lao động đều có quyền tham gia BHXHTN, và đây sẽ là “điểm tựa” về tài chính khi hết tuổi lao động nhưng hằng tháng vẫn đều đặn lãnh lương hưu từ cơ quan BHXH chi trả để an hưởng tuổi già; được cấp thẻ bảo hiểm y tế khám chữa bệnh miễn phí đến trọn đời. Với ý nghĩa và những lợi ích thiết thực trên nên công dân Việt Nam tuổi đời từ đủ 15 tuổi trở lên (không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc) đều được tham gia BHXHTN.

Để khuyến khích người lao động tham gia BHXHTN, từ ngày 1/1/2018, Chính phủ đã quy định mức hỗ trợ người tham gia BHXHTN từ 10 - 30% theo chuẩn hộ nghèo vùng nông thôn. Cụ thể mức giảm như sau: Bằng 30% mức đóng đối với người tham gia BHXHTN thuộc hộ nghèo: giảm 46.200 đồng; bằng 25% mức đóng đối với người tham gia BHXHTN hộ cận nghèo: giảm 38.500 đồng; bằng 10% đối với các đối tượng khác: giảm 15.400 đồng.

Về mức đóng và phương thức đóng: Mức đóng bằng 22% mức thu nhập hằng tháng do người lao động lựa chọn đóng thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo vùng nông thôn là 700.000 đồng và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở do Chính phủ quy định. Như vậy, mức đóng thấp nhất của hộ nghèo là 154.000 đồng/tháng. Mức đóng này có thể thay đổi đóng 3 tháng một lần, 6 tháng một lần, 12 tháng một lần, đóng một lần cho 5 năm tiếp theo, hoặc đóng một lần cho số còn thiếu nhưng không quá 10 năm (120 tháng) để hưởng lương hưu.

Mỗi tháng, người lao động chỉ đóng hơn 150.000 đồng để tham gia BHXHTN và chọn mức đóng phù hợp với thu nhập của mình, tạo tích lũy vững chắc khi về già. Khi hết tuổi lao động, hằng tháng người lao động đều nhận lương hưu như những lao động ở các lĩnh vực khác. Cùng với đó, ngoài việc được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí đến suốt đời, người tham gia BHXHTN còn được hưởng chế độ hưu trí, tử tuất. Nếu người tham gia đóng BHXHTN chưa đủ 20 năm, không muốn tham gia BHXHTN nữa thì bảo lưu sau 12 tháng sẽ được hưởng chế độ BHXH một lần.

Với những lợi ích thiết thực trên, để có nhiều người lao động tham gia BHXHTN, ngoài trách nhiệm của ngành BHXH, các ngành, các địa phương cần làm tốt công tác lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền. Qua đó giúp người lao động hiểu và chủ động tham gia BHXHTN.

HỒNG QUANG