Đoàn đồng hành cùng thanh niên: Những vấn đề từ thời đại số

Những năm gần đây, tổ chức Đoàn đã có nhiều đột phá về nội dung và phương thức hoạt động. Các phong trào ngày càng phù hợp, sát với thực tế và đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của đoàn viên - thanh niên (ĐV-TN). Song, trước những tác động tiêu cực của xã hội, ảnh hưởng mặt trái của nền kinh tế thị trường, cùng sự phát triển của khoa học - công nghệ đã và đang đặt ra những thách thức không nhỏ cho tổ chức Đoàn trong việc đổi mới cách thức đồng hành cùng thanh niên trong giai đoạn mới.

Bài 1: Những rào cản từ thực tế

Một bộ phận thanh niên có biểu hiện sống thiếu lý tưởng, chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân, không tha thiết với các hoạt động của tuổi trẻ… là những bài toán đặt ra cho Đoàn Thanh niên hiện nay và cần có lời giải đáp hiệu quả để củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức Đoàn.

Quang cảnh một buổi sinh hoạt chi đoàn ở địa bàn dân cư.

KHI NGƯỜI TRẺ... NGẠI DẤN THÂN

Công tác Đoàn và phong trào thanh niên hiện nay được triển khai rất hệ thống, bài bản, thể hiện tính xung kích, tình nguyện của ĐV-TN toàn diện trên mọi lĩnh vực. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh, thiên tai diễn biến phức tạp, nhất là dịch COVID-19, các cấp bộ Đoàn đã chủ động đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức triển khai phong trào, không tổ chức các hoạt động đông người, mà chỉ tập trung triển khai các đội hình thanh niên với quy mô nhỏ, bắt tay ngay vào những công trình, phần việc thanh niên cụ thể, phù hợp, các sáng kiến vì cộng đồng. Trong đó, Đoàn Thanh niên đã chú trọng các hoạt động trên nền tảng số, tăng cường sử dụng công nghệ thông tin, truyền thông đại chúng, mạng xã hội trong thiết kế và tổ chức hoạt động; kịp thời cập nhật các nội dung mới theo tình hình thực tế và theo chỉ đạo của Đảng, Chính phủ đã mang lại hiệu quả tích cực.

Tuy nhiên, nhìn từ góc độ thực tiễn, công tác Đoàn hiện đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Sự tác động ngày càng mạnh mẽ từ sự “bùng nổ” của các loại hình truyền thông mới đã dẫn đến những tiêu cực trong xã hội và ảnh hưởng đến tư tưởng, tâm lý của một bộ phận ĐV-TN. Tiếp xúc nhiều với các bạn trẻ có thể thấy, một bộ phận thanh niên đang có tư tưởng ngại dấn thân, sống thiếu hoài bão, lý tưởng. Bên cạnh đó, trước sức ép của cuộc sống, vẫn có những người trẻ ngại cống hiến, chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân, tìm cách kiếm tiền hơn là dành thời gian tự học tập và tham gia các hoạt động tập thể của Đoàn. Thực trạng này không phải chỉ riêng ở Bạc Liêu, mà nó tồn tại ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước. Tại buổi đối thoại trực tuyến với ĐV-TN mới đây, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn - Nguyễn Anh Tuấn khẳng định, thanh niên hiện nay vẫn luôn có niềm tin vào Đảng, vào Nhà nước, vẫn luôn có khát vọng cống hiến cho Tổ quốc. Song, phải thẳng thắn nhìn nhận vẫn có một bộ phận thanh niên giảm sút niềm tin, phai nhạt lý tưởng cách mạng, sống thực dụng, xa rời truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Thậm chí, một số ít thanh niên bị lôi kéo, có những việc làm đi ngược lại truyền thống của Đoàn, trái với mục tiêu của Đảng, của dân tộc. Đây là vấn đề đặt ra không hề nhỏ cho tổ chức Đoàn hiện nay về việc cần phải làm gì để vun đắp lý tưởng, khát vọng, hoài bão cho thanh niên?

Đoàn viên - thanh niên TP. Bạc Liêu làm lộ hẻm tại khóm 8 (Phường 3). Ảnh minh họa: H.L

NAN GIẢI CHUYỆN TẬP HỢP THANH NIÊN

Tập hợp ĐV-TN là yếu tố then chốt trong công tác xây dựng tổ chức Đoàn. Nhiều năm nay, vấn đề này luôn là bài toán khó đặt ra đối với cấp ủy, chính quyền và tổ chức Đoàn, Hội LHTN Việt Nam các cấp. Mặc dù, các cấp bộ Đoàn, Hội đã nỗ lực thực hiện nhiều biện pháp để thu hút thanh niên, tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, việc tập hợp thanh niên vẫn rất khó khăn, nhất là địa bàn nông thôn, địa bàn dân cư. Và hiện nay, bài toán này càng khó khăn hơn khi ngày càng có nhiều thanh niên nông thôn đổ xô về các trung tâm thành phố, đô thị, khu công nghiệp để tìm kiếm việc làm. Thực trạng này đã khiến cho rất nhiều chi đoàn trong tỉnh còn rất ít đoàn viên, thậm chí có chi đoàn chỉ còn vỏn vẹn 4 người.

Xã đoàn Ninh Hòa (huyện Hồng Dân) có 13 chi đoàn, trong đó có 9 chi đoàn địa bàn dân cư. Hiện nay, số đoàn viên có mặt tại địa phương là 45. Tuy số lượng này tương đối nhiều so với các nơi khác, nhưng chất lượng hoạt động Đoàn cũng như việc tập hợp thanh niên tại vùng nông thôn tham gia vào tổ chức Đoàn gặp không ít khó khăn. Việc duy trì sinh hoạt chi đoàn mỗi tháng một lần ở nhiều chi đoàn không thể thực hiện được, đại đa số hàng quý mới tổ chức sinh hoạt theo hình thức sinh hoạt cụm, tức là tập hợp tất cả các chi đoàn trên địa bàn xã lại để sinh hoạt. Dù vậy, mỗi lần sinh hoạt số lượng đoàn viên tham gia chẳng có bao nhiêu, chỉ khoảng 15 người. Anh Hồng Trường Trinh - Bí thư Xã đoàn Ninh Hòa, cho biết: “Trên địa bàn xã có trên 60% ĐV-TN đi làm ngoài tỉnh và lực lượng thanh niên ở địa phương ngày càng mỏng. Thực tế là vậy, nhưng chúng ta không thể níu kéo các bạn ở lại khi Đoàn chưa tìm ra giải pháp hỗ trợ về việc làm, ổn định cuộc sống cho thanh niên. Theo tôi, bài toán để tháo gỡ khó khăn lớn nhất hiện nay của Đoàn là giải quyết vấn đề thu nhập vì “có thực mới vực được đạo”. Qua theo dõi, tìm hiểu, thanh niên đang cần vốn tri thức để phát triển kinh tế. Cụ thể, trên địa bàn xã chủ yếu là phát triển nông nghiệp, do đó thanh niên hướng tới sản xuất nông nghiệp theo hướng chất lượng và bền vững. Để có thể làm được điều đó, thanh niên cần được tham gia các lớp tập huấn chuyển giao khoa học - kỹ thuật, những địa chỉ tin cậy về cây, con giống… Cùng với đó, thanh niên cũng mong tiếp cận được các nguồn vốn vay từ các tổ chức, bởi thực tế đã qua, việc tiếp cận nguồn vốn của thanh niên còn vướng nhiều về cơ chế pháp lý”.

Có thể nói, những khó khăn, thách thức nêu trên đang là rào cản gây ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của tổ chức Đoàn. Chưa bao giờ Đoàn Thanh niên cần có những giải pháp kịp thời để thúc đẩy tinh thần, khơi dậy ý chí, khát vọng ở thanh niên, tránh tình trạng “khô Đoàn”, xa rời chính trị trong giai đoạn hiện nay ở một bộ phận người trẻ như bây giờ. Nếu không, Đoàn sẽ có nguy cơ tụt hậu, lạc hậu so với thế hệ trẻ, đánh mất vị trí vốn có trên mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên.

TRUNG KIÊN