Thực hiện công tác giải phóng mặt bằng: Có trọng tâm, trọng điểm và dứt điểm

Với việc tổ chức hội nghị chuyên đề về công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) lần thứ II trong thời gian chưa đến 6 tháng, đã phản ánh tầm quan trọng và ý nghĩa đặc biệt của công tác này. Song, từ hội nghị này cũng đặt ra hàng loạt các vấn đề cần phải tập trung giải quyết với tinh thần trách nhiệm và quyết tâm cao.

Quang cảnh hội nghị chuyên đề về công tác giải phóng mặt bằng lần II.

CÔNG TÁC GPMB VƯỚNG - ĐÂU LÀ NGUYÊN NHÂN?

Theo đồng chí Dương Thành Trung, Chủ tịch UBND tỉnh: Năm 2019 được xác định là năm “chạy nướt rút” và công tác GPMB quyết định đến tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Với mục tiêu tăng trưởng kinh tế phải đạt từ 9 - 10%, nếu không tập trung làm tốt công tác này thì Bạc Liêu khó hoàn thành mục tiêu đứng vào tốp khá của khu vực ĐBSCL và trung bình khá của cả nước.

Do vậy, năm 2019 việc tập trung làm tốt công tác GPMB chính là khâu đột phá và quan trọng nhất.

Thế nhưng, từ đầu năm đến nay, chỉ mới có 2 dự án được GPMB là dự án Trung tâm Thương mại TP. Bạc Liêu, do Tập đoàn Nguyễn Kim làm chủ đầu tư và Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Đáng lo hơn, trong 54 dự án đang triển khai thì đến nay chỉ có 16 dự án đã và đang triển khai công tác bồi thường, còn 38 dự án vẫn còn yêu cầu, khiếu nại, chưa thực hiện xong công tác GPMB. Trong tất cả các dự án động lực trên thì công tác GPMB chủ yếu vướng ở địa bàn TP. Bạc Liêu. Theo báo cáo của UBND TP. Bạc Liêu: Trong tổng số 16 dự án đang triển khai trên địa bàn, đến nay chỉ thực hiện xong công tác GPMB ở 3 dự án. Điều đáng quan tâm là có những dự án theo kế hoạnh phải giao đất sớm cho nhà đầu tư để triển khai đầu tư, nhằm hướng đến sự kiện 100 năm xây dựng cụm nhà Công tử Bạc Liêu, góp phần cho phát triển du lịch. Thế nhưng, đến nay vẫn còn nhiều hộ chưa nhận tiền bồi thường, hỗ trợ (Dự án bảo tồn kiến trúc và dịch vụ du lịch khu B nhà Công tử Bạc Liêu).

Theo đánh giá của Sở TN-MT, nguyên nhân của việc chậm trễ trong khâu GPMB là do công tác quản lý đất đai còn buông lỏng, chưa chặt chẽ, còn để người dân tự chiếm đất công sử dụng trong thời gian dài mà không có chế tài xử lý. Vì vậy, khi phải thực hiện thu hồi đất để giao cho các công trình, dự án thì các trường hợp này không đủ điều kiện bồi thường theo quy định, ngành quản lý phải xin chủ trương thực hiện các chính sách hỗ trợ khác, trong khi có nhiều chính sách chưa phù hợp và sát với nhu cầu thực tiễn gây so bì…

Bên cạnh đó, còn có nhiều nguyên nhân khác như: chưa làm tốt công tác vận động, tuyên truyền, giải thích cho người bị thu hồi đất hiểu rõ quy định của Nhà nước để tạo sự đồng thuận; cán bộ tham gia công tác GPMB còn hạn chế về năng lực; việc điều chỉnh giá đất để tính bồi thường gặp khó khăn; yếu và thiếu về nguồn nhân lực; sự phối hợp giữa chủ đầu tư và các địa phương còn chưa chặt chẽ, thiếu liên kết…

Tuy nhiên, trong các nguyên nhân trên thì nguyên nhân mang tính quyết định và làm ảnh hưởng đến công tác GPMB trong thời gian qua chính là các ngành, địa phương chưa làm tốt công tác phối - kết hợp ngay từ những khâu đầu tiên và đây chính là “mấu chốt” làm phát sinh hàng loạt các hệ lụy gây khó cho công tác GPMB. Cụ thể, khi triển khai dự án cần thu hồi đất, thì yêu cầu đầu tiên phải công khai, minh bạch và phát huy vai trò tiên phong của các tổ chức đoàn thể trong việc vận động, tuyên truyền nhân dân, nhằm tạo sự đồng thuận và lan tỏa ngay từ đầu. Đằng này, các tổ chức đoàn thể chỉ được mời vào khi tiến hành cưỡng chế thu hồi đất!? Việc làm này không chỉ không mang lại tác dụng, mà còn gây phản cảm, làm mất lòng tin của nhân dân từ các tổ chức được coi là gần dân này. Hay trong thực hiện các đơn giá bồi thường, vẫn còn tình trạng các chủ đầu tư “đi đêm” để thỏa thuận ngầm và hỗ trợ ngầm cũng tạo nên sự so bì, khiếu kiện và những người được coi là chấp hành tốt chủ trương gần như luôn bị chịu thiệt…

Hoặc trong thực hiện tư vấn về giá, nhiều tư vấn đưa giá “lên trời” nhưng ngành quản lý lại chưa mạnh dạn can thiệp, phản biện và chấp nhận cho qua. Sự bất hợp lý về giá chính là một trong những nguyên nhân làm cho các dự án không còn khả thi, giải quyết không hài hòa giữa lợi ích của doanh nghiệp với người bị thu hồi đất. Cụ thể, một số khu vực của TP. Bạc Liêu, đấu giá đất lại cao hơn cả TP. Hồ Chí Minh thì làm sao có thể mời gọi doanh nghiệp, nhà đầu tư vào tham gia, trong khi đến nay Bạc Liêu vẫn còn bị coi là “vùng trũng”.

Một vấn đề đáng quan tâm khác, là trong thực hiện công tác GMMB lại xuất hiện nhiều cán bộ, đảng viên không gương mẫu, làm trái các quy định của pháp luật, vi phạm các điều đảng viên không được làm, thậm chí lôi kéo, kích động quần chúng không tham gia thực hiện các chủ trương, chính sách của tỉnh trong việc tích cực giao đất để thực hiện các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, vì một Bạc Liêu phát triển nhanh và bền vững.

Ngoài ra, sự yếu kém trong công tác GPMB trong thời gian qua còn tồn tại hàng hoạt các khó khăn, bất cập khác về chính sách, phương pháp triển khai thực hiện và thiếu những mô hình hay. Do vậy, cần một cuộc cách mạng cho công tác này, vì nó quyết định trực tiếp đến sự phát triển, nhất là trong điều kiện Bạc Liêu đã rất vất vả mời gọi được các doanh nghiệp vào đầu tư, nhưng đến khi triển khai lại không có đất sạch!?

Xây dựng công trình giao thông ở huyện Đông Hải. Ảnh: L.D

QUYẾT TÂM, QUYẾT LIỆT

Với quan điểm chỉ đạo chọn công tác GPMB là khâu đột phá trong năm 2019, phát biểu tại hội nghị chuyên đề về công tác GPMB lần thứ II, đồng chí Nguyễn Quang Dương, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, yêu cầu cả hệ thống chính trị phải vào cuộc và quán triệt mục tiêu chung là phải “quyết liệt, triệt để và dứt điểm”. Trong đó, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy lưu ý, muốn dứt điểm, triệt để phải có kế hoạch, phương án, làm có trọng tâm, trọng điểm, đặc biệt kết quả của công tác GPMB không phải tính là đạt bao nhiêu phần trăm, vì chỉ còn duy nhất một hộ không giải phóng được cũng xem như chưa hoàn thành công tác GPMB. Do vậy, đã giải phóng là phải triệt để, dứt điểm.

Bên cạnh đó, Bí thư Tỉnh ủy - Nguyễn Quang Dương cũng chỉ đạo: UBND tỉnh cần giao nhiệm vụ cụ thể, định rõ thời gian hoàn thành cho các đơn vị chủ trì, phối hợp và phải có phương án thực hiện, cũng như tăng cường trách nhiệm phối hợp. Thường trực UBND tỉnh cần dành thời gian 2 lần/tháng để nghe tiến độ thực hiện các dự án và sửa đổi, bổ sung các quy định chưa phù hợp. Đặc biệt, phải xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên không gương mẫu chấp hành các chủ trương, chính sách của tỉnh. Đồng thời, cũng kiên quyết xử lý các chủ đầu tư đã giao đất nhưng không triển khai dự án. Ngoài ra, cần đẩy mạnh công tác truyền thông từ các cơ quan báo chí, giới thiệu, tuyên dương những gương điển hình, phê phán những hộ không chấp hành, đi ngược lại với lợi ích chung làm ảnh hưởng đến sự phát triển của tỉnh…

Với khát vọng tất cả vì một Bạc Liêu phát triển, sự quyết tâm và quyết liệt của cả hệ thống chính trị trong thực hiện tốt công tác GPMB, sẽ là động lực quan trọng để Bạc Liêu chủ động tăng tốc và thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra trong năm “nước rút”.

LƯ TRUNG