Cầm giữ sổ đỏ không chịu trả, có phạm tội?

Hỏi: Ba mẹ em có cầm sổ đỏ cho một người quen để mượn tạm một số tiền. Hai bên hẹn sau 5 tháng sẽ trả tiền và trả sổ đỏ cho nhau. Nhưng sau 5 tháng, ba mẹ em trả đủ tiền nhưng bên kia không chịu trả sổ đỏ. Họ có ý định muốn mua đất của gia đình em nhưng ba mẹ em không bán. Họ xoay sang nói, làm mất sổ rồi.

Xin hỏi, vậy gia đình em có thể thưa họ tội chiếm đoạt tài sản của gia đình em không? Ba mẹ em phải làm sao để lấy lại sổ đỏ?

Lê Ngọc Tú (TP. Bạc Liêu)

Trả lời: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (hay còn gọi là sổ đỏ) không phải là tài sản. Vì theo quy định tại Điều 163 của Bộ luật Dân sự thì “Tài sản bao gồm vật, tiền, giấy tờ có giá và các quyền tài sản”. Sổ đỏ không phải là tiền. Đó chỉ là sự xác nhận về quyền sử dụng đất của cá nhân, tổ chức, bản thân nó cũng không phải là quyền sử dụng đất. Sổ đỏ cũng không phải là giấy tờ có giá.

Như vậy, sổ đỏ chỉ là căn cứ để xác nhận quyền sử dụng đất. Do đó, hành vi giữ sổ đỏ của người khác không đủ yếu tố để cấu thành tội phạm theo quy định của Bộ luật Hình sự. Trường hợp hành vi chiếm đoạt đó gây ảnh hưởng đến quyền lợi của gia đình bạn đối với quyền sử dụng đất đó thì ba mẹ bạn yêu cầu bên kia trả lại giấy tờ. Nếu họ cố tình không trả thì gia đình bạn có thể yêu cầu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do bị mất theo quy định tại Điều 77 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/4/2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai năm 2013.

Như vậy, ba mẹ bạn cần khai báo với chính quyền địa phương (ở đây là UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất về việc bị mất giấy chứng nhận). UBND cấp xã có trách nhiệm niêm yết thông báo mất giấy chứng nhận tại trụ sở UBND cấp xã. Sau 30 ngày, kể từ ngày niêm yết thông báo mất giấy chứng nhận tại trụ sở UBND cấp xã đối với trường hợp của hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người bị mất giấy chứng nhận nộp một bộ hồ sơ đề nghị cấp lại giấy chứng nhận.

Sau khi hoàn tất các thủ tục, gia đình bạn sẽ được cấp lại sổ đỏ khác, và sổ đỏ cũ coi như không còn giá trị. Họ có giữ cũng không còn quan trọng.

Thân ái!

Luật gia KIM PHƯỢNG