Cho mượn sổ đỏ vay ngân hàng, đòi lại bằng cách nào?

Hỏi: Tôi cho chú tôi mượn sổ đỏ để thế chấp ở ngân hàng vay tiền, chú sẽ đứng ra trả nợ vay trong vòng 5 năm, 6 tháng trả một lần. Việc làm của tôi hoàn toàn chỉ mang tính chất giúp đỡ người trong gia đình. Tuy nhiên, chú tôi lại không trả như đã cam kết. Ngân hàng liên tục yêu cầu tôi phải trả nợ.

Xin hỏi, tôi có thể khởi kiện chú tôi để đòi lại sổ đỏ được không? Việc vay nợ trên thực tế là cho chú tôi sử dụng, vậy tôi phải làm thế nào để buộc chú tôi thực hiện nghĩa vụ trả nợ vay ngân hàng?

Nguyễn Thị Hương (TP. Bạc Liêu)

Trả lời: Bạn không nói rõ việc bạn cho chú mượn giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) có làm giấy tờ gì không. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là, nếu ngân hàng nhận thế chấp sổ đỏ đó, thì người đứng tên vay tài sản phải là bạn chứ không thể là chú của bạn. Vì Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định về thế chấp tài sản như sau: Thế chấp tài sản là việc một bên (sau đây gọi là bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự đối với bên kia (sau đây gọi là bên nhận thế chấp) và không chuyển giao tài sản đó cho bên nhận thế chấp. Trong trường hợp thế chấp toàn bộ bất động sản, động sản có vật phụ thì vật phụ của bất động sản, động sản đó cũng thuộc tài sản thế chấp. Trong trường hợp thế chấp một phần bất động sản, động sản có vật phụ thì vật phụ thuộc tài sản thế chấp, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

Như vậy, về mặt pháp lý, bạn mới là người đứng ra vay thế chấp và có nghĩa vụ thanh toán với ngân hàng. Ngân hàng chỉ biết bạn là người có quyền và nghĩa vụ với hợp đồng vay. Còn việc bạn cho chú mượn sổ đỏ, đứng ra vay dùm cho chú, đó là thỏa thuận riêng của bạn. Nếu chú của bạn không thực hiện nghĩa vụ trả nợ thì bạn vẫn phải trả nợ cho ngân hàng theo đúng hợp đồng. Khi trả nợ xong, bạn mới được lấy lại sổ đỏ của mình.

Bạn không thể khởi kiện chú để đòi lại sổ đỏ vì sổ đỏ đó (như trên đã phân tích). Tuy nhiên, bạn có thể yêu cầu chú của bạn trả nợ cho bạn theo hợp đồng vay dân sự giữa bạn và chú. Nếu không được thì bạn khởi kiện ra tòa.

Thân ái!

Luật gia Kim Phượng