Làm mới để bảo tàng hết cảnh đìu hiu(?!)

Nằm trong tình hình chung của cả nước, Bảo tàng tỉnh Bạc Liêu cũng đang đối mặt với tình trạng… vắng khách. Nguyên nhân do đâu và hướng khắc phục như thế nào, là câu hỏi lớn dành cho ngành chức năng!

Bộ VH-TT&DL vừa có công văn gửi các Sở VH-TT&DL, các Bảo tàng trực thuộc Sở về việc định hướng hoạt động bảo tàng. Nội dung công văn ghi rõ: Trong những năm qua, hoạt động bảo tàng ở Việt Nam đã có một số kết quả tích cực, ngày càng khẳng định vị trí trong hệ thống thiết chế văn hóa của đất nước, góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng, Nhà nước giao trong công tác giáo dục truyền thống yêu nước, ý thức giữ gìn, tôn vinh bản sắc văn hóa dân tộc. Một số bảo tàng đã trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước, trực tiếp góp phần phát triển du lịch. Tuy nhiên, hoạt động bảo tàng vẫn còn một số tồn tại, bất cập, như nội dung trưng bày chưa thật sự được quan tâm, chú ý đầu tư; nhiều sưu tập hiện vật có giá trị về lịch sử, văn hóa, khoa học vẫn chưa được khai thác, phát huy để đến được với đông đảo công chúng; nhiều bảo tàng còn vắng khách tham quan…

Thực hiện tinh thần công văn này, Chủ tịch UBND tỉnh - Dương Thành Trung đã chỉ đạo: Giao Sở VH-TT-TT&DL chủ trì, phối hợp với UBND các huyện, thị xã và các cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức triển khai nội dung chỉ đạo của Bộ VH-TT&DL về việc định hướng hoạt động bảo tàng trên địa bàn tỉnh theo thẩm quyền. Đồng thời tham mưu và đề xuất cấp thẩm quyền những nội dung liên quan theo đúng quy định.

Ông Lê Thanh Tự, Giám đốc Bảo tàng tỉnh giới thiệu một vài điểm "nhấn" tại bảo tàng. Ảnh: N.V

Thực trạng của Bảo tàng tỉnh đang lâm vào cảnh đìu hiu khách tham quan là do vừa thừa, vừa thiếu hiện vật, hiện vật chưa đa dạng và thiếu những sưu tập có giá trị cao. Dẫn đến việc bảo tàng trưng bày quá nhiều bản sao và tài liệu khoa học phụ mang tính minh họa các vấn đề lịch sử, văn hóa một cách giản đơn, khiến nội dung trưng bày chưa hấp dẫn. Ông Lê Thanh Tự, Giám đốc Bảo tàng tỉnh, thừa nhận: “Trong kho còn nhiều tài liệu và hiện vật quý, nhưng vắng khách nên chúng tôi không thể mang ra trưng bày. Hơn nữa, các hiện vật ở đây mang đậm giá trị truyền thống và phổ biến, mà những gì mang lại giá trị truyền thống, phổ biến thì ít hấp dẫn, còn giá trị độc - lạ thì Bảo tàng tỉnh Bạc Liêu ít có”. Báo cáo số lượt khách trong hai tháng gần đây cho thấy, Bảo tàng đang… vắng khách trầm trọng. Trong tháng 7/2019, Bảo tàng tỉnh đón tiếp được 4 lượt khách; nửa đầu tháng 8/2019 này thì được 11 lượt người. Chứng tỏ, người dân sở tại không mặn mà với việc giáo dục truyền thống đối với các hiện vật tại Bảo tàng, trong khi khách vãng lai thì quá hiếm hoi.

Cuối năm 2018, Bộ VH-TT&DL đã phê duyệt Đề án “Đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động bảo tàng gắn với phát triển du lịch”. Đề án có nêu một trong những nguyên nhân khiến Bảo tàng các tỉnh (trong đó có Bạc Liêu) vắng khách là do giữa bảo tàng và du lịch vẫn chưa thật sự tạo lập được sự gắn kết thường xuyên và hiệu quả để mở rộng khả năng quảng bá hình ảnh của địa phương, đất nước đến với các đối tượng du khách; đồng thời qua đó tăng thêm nguồn thu để đầu tư trở lại cho hoạt động bảo tàng và phát triển du lịch. Tình trạng phổ biến là các bảo tàng thường tổ chức trưng bày di sản văn hóa theo cái mình có và mình muốn, mà chưa tìm hiểu đầy đủ nhu cầu, thị hiếu của khách tham quan, chưa chú trọng quảng bá hình ảnh và thương hiệu. Chính vì thế, thu hút khách thường xuyên còn cầm chừng thì chuyện bán vé thu phí để bổ trợ hoạt động là chuyện quá khó khăn.

Bạc Liêu đang trong tiến trình thực hiện Đề án trưng bày nội thất Bảo tàng tỉnh tại khối nhà B và C của Trung tâm triển lãm VH-NT và Nhà hát Cao Văn Lầu. Đề án này đã được xây dựng từ nhiều năm trước, do Công ty Lê Phan đảm nhiệm các hạng mục trưng bày. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa qua được khâu phê duyệt cuối cùng để đi vào thực hiện đề án. Mới đây, tại cuộc họp thông qua thiết kế nội thất Bảo tàng tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh - Dương Thành Trung đã chỉ đạo: Giao Liên hiệp các Hội Khoa học - Kỹ thuật phản biện dự án trưng bày; đồng thời giao Sở VH-TT-TT&DL lấy ý kiến rộng rãi nhiều thành phần góp ý để hoàn chỉnh đề án.

Để khắc phục tình trạng vắng khách của Bảo tàng tỉnh, thiết nghĩ nên sớm hoàn chỉnh đề án để bắt tay vào thực hiện nhằm giúp hoạt động bảo tàng bảo tồn giá trị văn hóa Bạc Liêu nâng lên tầm cao mới. Từ đó, gắn hoạt động bảo tàng với việc phát triển du lịch tỉnh nhà.

Ngọc Trân