Văn hóa - Nghệ thuật
Mùa tre thay lá
Mùa mưa bão lại về với miền quê nghèo khó. Sau đêm mưa tầm tã, sáng ra vườn đã thấy cây cối ngả nghiêng chỉ có những rặng tre, khóm trúc vẫn còn bình yên đứng vững.
Tre, trúc là loại cây có thân dẻo dai, mọc san sát như tựa vào che chở cho nhau. Những măng non được những thân cây lớn chở che, còn những thân cây già thì tựa vào nhau như một sự gắn bó keo sơn của một gia đình. Quê tôi tre, trúc được trồng nhiều lắm, thành cả một xóm tre, trúc ven sông. Tre, trúc là loại cây dễ trồng, không kén đất, những thân cây mới lớn thì mảnh mai, còn những thân cây già để lộ thân vàng óng ánh.
Tre, trúc gần gũi với người dân quê tôi đã bao đời. Chúng bình dị đến mức tưởng chừng như không giá trị, nhưng nhờ chúng mà người dân quê tôi có nghề nghiệp và với bao đứa trẻ quê là những kỷ niệm ngọt ngào. Những giấc ngủ đầu đời của bao đứa con nít xóm tôi được bắt đầu từ những cánh võng mắc sau rặng tre già, gió thổi qua những khóm tre nghe vi vút êm tai. Tre, trúc hiện diện trong cuộc sống của người dân quê tôi qua những vật dụng trong gia đình như: cần xé, thúng, rổ, sàng, nia, đũa... Cũng nhờ những món hàng quê mộc mạc ấy mà nhiều thanh niên quê tôi đã được vào đại học và tên gọi về một làng nghề đan đát truyền thống cũng được vang xa. Cứ vậy cùng với tháng năm, bao mùa tre thay lá, mấy bận tre già nhường chỗ cho măng non, bao lớp người của quê tôi nối tiếp nhau kế thừa một nghề truyền thống.
Như cái nghĩa, cái tình của tre với người dân quê đơn sơ, bình dị mà rất đỗi chân thành nên hễ ai đi xa là thương, là nhớ. Nhớ mùa tre già thay lá, nhớ tuổi thơ mình trong âm thanh trong trẻo được thổi bằng lá tre; nhớ tiếng cười râm ran khi cầm cây cần câu bằng tre, trúc bóng loáng trong tay; nhớ tiếng chổi tre xào xạc của chị khi gom những mảnh lá khô đốt ở cuối vườn, lá tre bập bùng réo rắt, những làn khói vướng víu trên những mái nhà quê; nhớ dáng má lom khom nhặt củi tre để dành nấu nước trà cho ba vào mỗi sớm mai, và nhớ cả những duyên tình nghèo được bắt đầu từ cái cổng cưới dựng lên bằng nhành tre, cành trúc uốn cong…
Để rồi có những đứa con được lớn lên từ miền tre, trúc mỗi bận xa quê, đêm nằm nghe tiếng mưa ào ào trong lòng thành phố bất chợt thèm nghe tiếng lá tre bị gió cuốn rơi ào ạt trên mái nhà. Mùa mưa gió lại về, những thân tre, trúc lại nương tựa vào nhau đi qua mùa bão gió, chỉ có má, một chiếc bóng cô đơn lặng lẽ giữa chiều. Chị lấy chồng nên vườn nhà vắng tiếng chổi tre, ba nằm lại sau vườn làm má không còn nấu nước pha trà vào mỗi sớm mai, còn tôi thì đi học xa nhà nên má một mình cùng mùa tre thay lá.
CẨM THI