Thiết chế văn hóa cơ sở: Điểm sáng ở vùng nông thôn

Thứ Hai, 08/06/2020 | 17:17

Thiết chế văn hóa (VH) cơ sở là cách gọi những trung tâm văn hóa - thể thao (VH-TT) xã, nhà VH ấp. Đây chính là điểm sáng VH ở các vùng nông thôn những năm gần đây, nhất là các vùng quê đã được công nhận nông thôn mới. Mặc dù vẫn còn những khó khăn trong hoạt động do thiếu cơ sở vật chất, kể cả cơ chế hoạt động cũng chưa đảm bảo khi vài nơi còn thiếu nhân lực, nhưng ở một vài địa phương, đóng góp của những thiết chế này cần được ghi nhận.

Phòng truyền thống Trung tâm VH-TT xã Hưng Phú (huyện Phước Long) trưng bày nhiều hiện vật, hình ảnh về truyền thống cách mạng của địa phương. Ảnh: C.T

Từ nhà văn hóa ấp…

Nhà VH ấp Tường Tư (xã Hưng Phú, huyện Phước Long) cũng giống như bao nhà VH ấp khác, được xây dựng giữa một miền quê khá heo hút. Nhưng làm nên điểm khác biệt chính là hiệu quả hoạt động của những người hoạt động ở ấp nhận thức rất tích cực khi đã tổ chức rất nhiều buổi sinh hoạt tại đây. Anh Mai Thanh Ngân, Bí thư Chi bộ ấp Tường Tư, cho biết: “Tất cả những sinh hoạt của ấp đều được tổ chức tại nhà VH. Lúc chưa có địa điểm này, muốn tổ chức vận động, tuyên truyền, chúng tôi phải mượn tạm nhà dân, mà việc mượn nhà dân thì không thể cố định được. Từ khi xây dựng được nhà VH ấp, mọi hoạt động của ấp, các cuộc tuyên truyền của các đoàn thể, hay sinh hoạt văn nghệ, thể thao của người dân trong ấp đều được tổ chức thuận lợi hơn, thu hút bà con đến tham gia nhiều hơn”.

Bảng quy ước ấp Tường Tư được treo ngay cửa ra vào Nhà VH ấp, ghi rõ những nội dung để người dân nắm bắt được và cùng nhau thực hiện. Đặc biệt, nội quy làm việc cũng được quy định hẳn hoi. Lịch làm việc ghi rõ giờ giấc nghiêm túc, quy định cả nhiệm vụ và trách nhiệm của Ban dân chính ấp. Bên trong Nhà VH trang trí những bằng khen ghi nhận thành tích hoạt động của ấp, những hiện vật, hình ảnh qua các thời kỳ lịch sử cũng được treo ngăn nắp. Có cả bộ nhạc cụ để bà con có thể đến đây tham gia sinh hoạt đờn ca tài tử vào những dịp lễ lộc, ngày kỷ niệm của đất nước được Ban Dân chính ấp tổ chức. Nghĩa là Nhà VH ấp Tường Tư có thể xem như một mô hình, địa điểm “tổ hợp”, vừa là nơi để tổ chức các sự kiện chính trị, VH, thể thao, thu hút được sự tham gia của người dân sở tại.

“Nhà VH ấp khi hoạt động đi vào quy củ như thế không chỉ trở thành nơi để người dân đến sinh hoạt, giao lưu văn nghệ, thể thao mà còn để bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, trình bày những bức xúc, để gút mắc dần tháo gỡ. Đây là mô hình hết sức thiết thực mà chúng tôi đã nhân rộng khắp các nhà VH ấp của xã”, chị Lê Thúy Hằng, Phó Chủ tịch UBND xã Hưng Phú, cho biết.

… Đến trung tâm VH-TT “kép”

Trung tâm VH-TT cấp xã được đầu tư khá nhiều kinh phí xây dựng, nhưng xung quanh đó còn những thực trạng đáng quan tâm. Đó là sự xuống cấp về cơ sở vật chất, thiếu thốn trang thiết bị, thiếu nhân lực điều phối. Và tìm ra các mô hình hoạt động hiệu quả là điều mà bất cứ địa phương nào khi xây dựng trung tâm VH-TT đều quan tâm.

Điều gây ấn tượng cho chúng tôi khi tham quan Trung tâm VH-TT xã Hưng Phú (huyện Phước Long) là cách bài trí phòng truyền thống. Bàn thờ Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Mười được đặt ở một góc trang trọng để mỗi lần trung tâm có hoạt động tuyên truyền cho thanh niên, học sinh nói riêng, người dân nói chung, thì đó luôn là góc thiêng liêng để mọi người đến thắp một nén nhang thành kính trước anh linh của Mẹ! Mặc dù chỉ ở quy mô cấp xã nhưng trung tâm này như một mô hình kép “gom” nhiều hoạt động của các hội, đoàn thể như: thanh niên, phụ nữ, nông dân, kể cả thư viện, bảo tàng. Thế nhưng,  cũng như thực trạng chung, vì cán bộ quản lý trung tâm thuộc diện kiêm nhiệm, công việc đảm đương khá nhiều nên việc đầu tư mô hình hoạt động hiệu quả đôi lúc còn hạn chế. Bên cạnh đó, sự xuống cấp của trung tâm, sự thiếu thốn trang thiết bị cũng ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của mô hình kép này.

Ở nhiều địa phương trong tỉnh, trung tâm VH-TT đã được chính quyền sở tại xây dựng thành những mô hình kép hoạt động khá hiệu quả. Có thể điển hình như ở xã Vĩnh Trạch Đông (TP. Bạc Liêu), chùa Xiêm Cán đã được xem như một thiết chế VH đặc biệt của xã. Hay Đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh (xã Châu Thới, huyện Vĩnh Lợi) cũng là mô hình thiết chế VH đặc biệt thu hút đông đảo Nhân dân đến đây sinh hoạt, giáo dục truyền thống cách mạng…

Xây dựng, đầu tư kinh phí xây dựng các nhà VH ấp, trung tâm VH-TT xã, nhìn chung là những nỗ lực của các địa phương, trong đó có cả sự tham mưu chuyên môn tích cực của cơ quan chuyên trách là Sở VH-TT-TT&DL. Thế nhưng câu chuyện hậu xây dựng, hậu đầu tư mới là chuyện đáng quan tâm,  đòi hỏi cả tâm huyết của những người trong cuộc. Trong khó khăn, một số địa phương trong tỉnh đã thích ứng bằng cách ghép các hoạt động để trung tâm VH cơ sở trở thành mô hình kép phục vụ như cầu học tập, giải trí, vui chơi, sinh hoạt của ban dân chính cơ sở, tuyên truyền vận động bà con thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Nhưng cũng có những nơi èo uột trong hoạt động do thiếu sự hăng hái, tâm huyết của chính quyền cơ sở khi chưa mặn mà việc đầu tư những mô hình hoạt động hiệu quả.

Thực tế ghi nhận cho thấy, thiết chế VH cơ sở để trở thành điểm sáng ở nông thôn, đặc biệt là những địa bàn đã và đang tiến lên xây dựng nông thôn mới, cần lắm những mô hình sinh hoạt hiệu quả, thiết thực, thu hút Nhân dân. Và để có được, như trên đã nói, đòi hỏi sự quan tâm của chính quyền cơ sở (sự vào cuộc, tham mưu, đề xuất cho cấp trên, ngành chức năng…) khi nhận thức đúng tầm quan trọng của những thiết chế này.

Cẩm Thúy

Viết bình luận mới
thăm dò ý kiến

Theo bạn, điều gì có thể giữ chân và thu hút người tài vào khu vực công?

THÔNG TIN CẦN BIẾT
Nhiều mây, có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và rải rác có dông. Gió tây nam cấp 3. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.