Vai trò của thanh niên trong bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống dân tộc

Tự hào và tiếp nối giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của quê hương, đất nước, tuổi trẻ Bạc Liêu luôn nhận thức đúng vai trò, trách nhiệm của mình trong việc gìn giữ và phát huy những nét văn hóa đặc sắc của tỉnh nhà.

Trong thời gian qua, Đoàn Thanh niên (TN) tỉnh đã có nhiều mô hình, hoạt động định hướng, tổ chức cho TN tham gia vào việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống thông qua nhiều hình thức phong phú, đa dạng. Công tác giáo dục truyền thống cho thanh thiếu nhi được các cấp bộ Đoàn trong tỉnh đẩy mạnh, đặc biệt là vào các ngày lễ, ngày kỷ niệm lớn của quê hương, đất nước gắn với các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao, hội trại truyền thống, về nguồn… Nhiều hình thức sân khấu hóa được triển khai như: Liên hoan Tiếng hát TN; hội thi; Nhóm tuyên truyền ca khúc cách mạng… đã được đông đảo ĐV-TN hưởng ứng tham gia. Qua đó, TN vừa có điều kiện để tìm hiểu, nâng cao hiểu biết về văn hóa dân tộc, vừa là cơ hội để thể hiện trình độ, vốn hiểu biết về văn hóa, nghệ thuật truyền thống.

Tuổi trẻ mùa xuân. Ảnh: Đ.H.L

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được Đoàn TN cụ thể hóa gắn với việc TN nông thôn đảm nhận và thực hiện tiêu chí văn hóa trong xây dựng nông thôn mới, xây dựng văn minh đô thị đối với TN đô thị. Bên cạnh đó, đã xuất hiện nhiều mô hình, nhiều gương TN tiêu biểu trong việc phát triển nghề truyền thống; nhiều CLB sản xuất sản phẩm truyền thống do TN phụ trách. Từ sự trợ sức của tổ chức Đoàn và nhờ vào sự tích cực của TN, hàng chục mô hình, CLB nghề đã được phục hồi và phát triển. Những kết quả đạt được đã khẳng định vai trò và những đóng góp quan trọng của tổ chức Đoàn và ĐV-TN trong việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Tuy nhiên, việc phát huy vai trò của TN trong việc bảo tồn những giá trị truyền thống văn hóa dân tộc trong giai đoạn hiện nay cũng gặp không ít khó khăn, đó là: Nhận thức của một bộ phận không nhỏ TN về văn hóa truyền thống chưa thật sự đầy đủ và đúng đắn, do đó chưa thấy hết được vai trò, trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa mà cha ông để lại. Sự tác động của mặt trái cơ chế thị trường, xu thế hội nhập hóa, quốc tế hóa và sự biến đổi của kinh tế - xã hội đang hàng ngày, hàng giờ tác động mạnh mẽ vào mọi lĩnh vực của đời sống, mọi thành phần trong xã hội, nhất là thế hệ TN. Bên cạnh đó là âm mưu thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt của các thế lực thù địch trong và ngoài nước trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng, tác động tiêu cực vào nhận thức và lối sống của TN, làm xói mòn các giá trị truyền thống gây ảnh hưởng trực tiếp đến vai trò của TN trong việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống dân tộc.

Để khắc phục những khó khăn nêu trên, nhằm tăng cường vai trò của TN trong việc tham gia tích cực, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, Tỉnh đoàn Bạc Liêu xin đề xuất một số giải pháp cơ bản sau:

Một là, tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết về văn hóa truyền thống cho TN. Giúp TN thấy được những cái hay, cái đẹp, những giá trị nhân văn sâu sắc của văn hóa truyền thống; từ đó nâng lên thành niềm tự hào dân tộc, ý thức trách nhiệm, quyết tâm hành động của tuổi trẻ trong việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa đó. Tổ chức Đoàn phải là người định hướng, dẫn dắt, là cầu nối để đưa các giá trị văn hóa truyền thống đến với TN thông qua nhiều phương tiện, hình thức, nhiều nội dung khác nhau, thông qua các kỳ sinh hoạt Đoàn, Hội, các hoạt động tham quan, dã ngoại, về nguồn, hành trình đến với những bảo tàng, địa danh lịch sử… Tìm hiểu về văn hóa truyền thống thông qua các hình thức thi viết, thi sân khấu hóa...

Hai là, phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của TN thông qua việc đẩy mạnh các phong trào thi đua. Đẩy mạnh các phong trào TN, các hoạt động của Đoàn, phát huy cao độ vai trò của ĐV-TN trong xây dựng cơ quan, đơn vị và góp phần xây dựng quê hương vững mạnh toàn diện, thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị. Thường xuyên đổi mới về nội dung, phương pháp, đồng thời gắn với đẩy mạnh việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” theo tinh thần Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị, Chỉ thị 07 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy nhằm không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả của phong trào Đoàn, rèn luyện nâng cao chất lượng ĐV-TN.

Ba là, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh và tạo điều kiện thuận lợi để TN học tập, rèn luyện. Các ngành chức năng cần xây dựng và hoàn thiện các chủ trương, chính sách về phát triển đời sống văn hóa cho TN, bảo đảm tăng trưởng kinh tế gắn liền với tiến bộ và công bằng xã hội, phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng cuộc sống của TN, bảo vệ môi trường sinh thái - nhân văn; xây dựng và hoàn thiện các thiết chế văn hóa xã hội đồng bộ nhằm phục vụ nhu cầu vật chất và tinh thần cho TN... Đảng, Nhà nước cần có những cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ, tạo điều kiện cho TN liên quan đến việc đào tạo nghề, học nghề, thu hút TN phát triển làng nghề truyền thống, lập nghiệp ngay tại địa phương. Tăng cường đầu tư, xây dựng các nhà văn hóa huyện, xã, thị trấn, trung tâm học tập cộng đồng, trung tâm vui chơi, giải trí lành mạnh… để ĐV-TN có môi trường giao lưu, trao đổi, học tập, tìm hiểu về văn hóa truyền thống dân tộc.

Bốn là, phát huy vai trò của TN trong việc kiên quyết đấu tranh chống sự xâm nhập và ảnh hưởng của các hiện tượng phản văn hóa, sự chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng - văn hóa. Tổ chức và duy trì thường xuyên các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao, nhằm phát huy tính hăng hái, sáng tạo của tuổi trẻ, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần, tạo sân chơi vui vẻ, bổ ích, thiết thực. Cán bộ và tổ chức Đoàn cần chủ động, gần gũi theo dõi và hướng dẫn TN, kịp thời nắm, uốn nắn và xử lý các biểu hiện lệch lạc trong việc tham gia sáng tạo, cũng như hưởng thụ văn hóa tinh thần qua các kênh thông tin khác nhau.

Năm là, tổ chức những đợt sinh hoạt truyền thống sinh động nhân các ngày lễ lớn, phù hợp nội dung ngày kỷ niệm và yêu cầu giáo dục chính trị, tư tưởng. Cụ thể như tổ chức giao lưu gặp gỡ với các nhân chứng lịch sử, những người có thành tích xuất sắc (công nhân, văn nghệ sĩ, vận động viên…) kể chuyện hoặc đối thoại với TN; tổ chức cho TN sưu tầm, ghi chép lịch sử địa phương, đơn vị, lịch sử Đảng, Đoàn ở địa phương, đơn vị, lịch sử những người anh hùng, lịch sử trận đánh (nhất là các mốc son lịch sử của tỉnh Bạc Liêu); xây dựng tủ sách truyền thống, phòng lưu niệm và phòng trưng bày kỷ vật, thân thế sự nghiệp Bác Hồ ở cơ sở; tổ chức triển lãm hoặc ngày hội truyền thống của địa phương, đơn vị mình; tổ chức tham quan các di tích lịch sử và về nguồn ở khu căn cứ; tổ chức viếng, đặt hoa cho các anh hùng liệt sĩ nhân dịp kết nạp Đoàn, Đảng, làm nghĩa vụ quân sự bảo vệ Tổ quốc…

Trương Hồng Trang (Bí thư Tỉnh đoàn)