Động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ: Tình bạn không biên giới

Vào tháng 2-2023, đoàn cứu hộ, cứu nạn (CHCN) của Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ hỗ trợ khắc phục hậu quả động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ, bảo đảm tuyệt đối an toàn về mọi mặt. Hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ để lại những ấn tượng, tình cảm tốt đẹp, gần gũi với các đồng nghiệp quốc tế và người dân nước sở tại.

Giúp đồng nghiệp như giúp mình

Sau khi đặt chân đến nơi đóng quân ở sân vận động Hatay tại Antakya, thủ phủ của tỉnh Hatay-một trong 10 địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của thảm họa động đất-đoàn QĐND Việt Nam vừa nhanh chóng ổn định chỗ ở vừa kiểm đếm trang thiết bị.

Ngay cuối giờ chiều ngày đầu tiên thực hiện nhiệm vụ, đoàn QĐND Việt Nam đã chào đón những vị khách nước ngoài đến thăm, đó là đội CHCN Bahrain. Tới Thổ Nhĩ Kỳ trước đoàn QĐND Việt Nam khoảng một tuần nên phía Bahrain chia sẻ nhiều nội dung thiết thực về tình hình chung, cơ chế phối hợp với lực lượng cứu hộ nước sở tại... Đồng thời, sau khi tìm hiểu về con người và vật chất mang theo của đoàn QĐND Việt Nam, bạn đề xuất ta hỗ trợ thêm nhân lực nhằm sớm hoàn thành khu vực đảm nhiệm. Là một đội phản ứng nhanh hạng nhẹ nên đội CHCN Bahrain mang theo những dụng cụ đơn giản như: Thuổng, búa tạ, kìm cắt sắt... và thực hiện công tác tìm kiếm, đào bới đưa nạn nhân bằng sức người. Thiếu tướng Phạm Văn Tỵ, Phó cục trưởng Cục Cứu hộ-Cứu nạn (Bộ Tổng Tham mưu QĐND Việt Nam), trưởng đoàn hoàn toàn nhất trí với đề xuất đó.

Bộ đội công binh Việt Nam sử dụng thiết bị đặc chủng để phối hợp với đội CHCN Bahrain tìm kiếm nạn nhân động đất. 

Vậy là sáng hôm sau, ngoài lực lượng chính vẫn thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch, đoàn QĐND Việt Nam cử một tổ gồm bộ đội công binh, quân y và chó nghiệp vụ phối hợp cùng để thực hiện tìm kiếm nạn nhân. Trên chuyến xe dài hơn 1 tiếng đồng hồ, mọi người cùng trò chuyện, làm quen với nhau. Các bạn Bahrain rất tò mò về đất nước, con người Việt Nam bởi họ mới chỉ nghe đến qua sách, báo, internet, phương tiện thông tin đại chúng.

Nhờ có các thiết bị dò tìm đặc chủng và chó nghiệp vụ từ bộ đội Việt Nam, tốc độ và hiệu quả tìm kiếm của đội CHCN Bahrain tăng đáng kể. Phía Bahrain còn làm “thông dịch viên” để tiếp nhận, trao đổi với người dân rồi chuyển ngữ sang tiếng Anh cập nhật cho ta. Trong quá trình dò tìm, bộ đội Việt Nam cũng giới thiệu công năng những trang thiết bị tìm kiếm hiện đại mang theo và hướng dẫn sử dụng cho các nhân viên cứu hộ Bahrain. Kết thúc ngày làm việc, đội Bahrain-Việt Nam tiến hành trinh sát tất cả 4 điểm còn lại, phát hiện vị trí có nguồn hơi người trong đống đổ nát của một hộ gia đình mà theo họ là có tới 8 thành viên bị vùi lấp ở khu dân cư sâu, khó tiếp cận nhất thuộc khu vực đảm nhiệm. Do khối lượng bê tông, đất đá và gạch vữa rất lớn, đường hẹp, phương tiện máy móc chưa vào được nên đội đã bàn giao lại vị trí đó cho gia đình để báo chính quyền địa phương tiếp cận hỗ trợ. Ở những điểm khác không có nạn nhân, đội trao đổi với lực lượng cứu hộ nước sở tại để khẩn trương tiến hành công tác dọn dẹp mặt bằng.

Tối hôm đó, lãnh đạo đội CHCN Bahrain đã tới cảm ơn phía Việt Nam vì đã hỗ trợ đội hoàn tất tìm kiếm khu vực được giao, đồng thời cho biết đã báo cáo với trung tâm điều phối cứu hộ quốc tế tại Antakya về sự phối hợp hiệu quả này. Đồng chí Trưởng đoàn QĐND Việt Nam khẳng định đây cũng là cơ hội để các thành viên của đoàn thực hiện nhiệm vụ trong môi trường quốc tế, chia sẻ kinh nghiệm, tìm hiểu năng lực của đồng nghiệp, cũng như nhấn mạnh sẵn sàng hỗ trợ Bahrain và các nước khi có nhu cầu.

Ổ bánh mì nóng nơi tâm chấn

Trong những ngày thực hiện nhiệm vụ, đoàn QĐND Việt Nam nhận được nhiều sự trợ giúp của Cơ quan điều phối tình trạng khẩn cấp và thảm họa Thổ Nhĩ Kỳ (AFAD), đặc biệt là phương tiện di chuyển và lái xe người địa phương. Điều này giúp đoàn cũng như các đội cứu hộ quốc tế nhanh chóng cơ động đến những vị trí được phân công.

Vào một buổi chiều, sau khi hoàn tất trinh sát trong ngày tại khu vực chợ Merkez, nhóm 1 của đoàn QĐND Việt Nam liên hệ với lái xe để về nơi đóng quân. Đang đứng chờ, tôi dõi theo bóng dáng hai người đàn ông khệ nệ bê một thứ gì đó có vẻ nặng. Tưởng họ khuân đồ đạc, anh em không ai bảo ai liền đặt ba lô xuống đất rồi rảo chân chạy đến như nhiều lần từng giúp người dân địa phương di chuyển tài sản. Nhưng không, họ hướng đến đoàn QĐND Việt Nam rồi chùng chân, đặt thùng xốp xuống bậc thềm. Người đàn ông trung tuổi, dáng bệ vệ, không để râu, tự giới thiệu tên là Demir, sinh sống ở thủ đô Ankara và tình nguyện làm công tác hậu cần hỗ trợ người dân Antakya ngay từ những ngày đầu tiên sau thảm họa. Hai người đang phát đồ tiếp tế cho nạn nhân động đất thì thấy nhóm dừng chân nên mang nước và bánh mì thịt cừu đến. Chúng tôi rất xúc động nhưng đều xua tay.

Ông Demir và bạn tặng bánh mì cho bộ đội Việt Nam. 

- Cảm ơn thịnh tình của ông. Nhưng hãy để lại cho người dân bị ảnh hưởng bởi động đất!

- Đừng lo, hãy nhận lấy. Chúng tôi bảo đảm đầy đủ nhu cầu ăn, ở cho tất cả các gia đình rồi.

- Các bạn vẫn còn nhiều khó khăn, vất vả lắm.

- Thánh Allah chứng giám! Mọi người đã có đủ thức ăn. Chúng tôi muốn bày tỏ sự biết ơn các bạn. Việt Nam! Hồ Chí Minh!

Điều ông Demir nói hoàn toàn đúng. Hầu hết khu dân cư đều có quầy do chính quyền thiết lập cung cấp nhu yếu phẩm, quần áo cho người dân. Quan sát nhiều ngày, tôi không thấy có tình trạng chen lấn, xô đẩy hay khan hàng. Thế rồi ông Demir và bạn nhanh tay mở lớp vải che, tặng bánh còn nóng hổi cho nhóm. Anh em vui vẻ đón nhận. Mỗi chiếc bánh đều được để trong túi giấy sạch sẽ. Một mùi thơm lừng lan tỏa, xua đi bầu không khí đặc quánh bởi bụi mịn từ dòng xe tải nối đuôi nhau chở sắt thép, bê tông của các đống đổ nát tới bãi rác tập trung.

Bíp, bíp, bíp! Xe đến rồi. Chúng tôi vẫy tay chào ông Demir và bạn. Từng rất nhiều lần ăn bánh mì Thổ Nhĩ Kỳ ở Hà Nội và cũng từng mong ước được thưởng thức ngay tại quê hương của nó, nhưng tôi không ngờ lần này “ước mơ thành sự thật” trong khung cảnh không hề mong muốn như vậy. Tâm trạng của tôi lúc này thật khó tả. Chiếc xe len lỏi qua các tòa nhà nghiêng ngả, nứt toác hay sụt lún, nằm dọc hai bên đường, mọi người đưa mắt quan sát, trên tay vẫn cầm những chiếc bánh mì còn nóng hổi.

Bữa cơm Việt đáng nhớ

Hai tuần sau trận động đất, chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố chấm dứt hoạt động tìm kiếm và cứu hộ tại hầu hết khu vực bị ảnh hưởng để bắt đầu tái thiết. Đoàn QĐND Việt Nam hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, nhận lệnh bàn giao và thu dọn quân tư trang chuẩn bị về nước vào chiều 22-2 (giờ địa phương).

Trưa hôm đó, đoàn công tác gồm đại diện AFAD và trung tâm điều phối cứu hộ quốc tế tại Antakya đến doanh trại của lực lượng CHCN Việt Nam nhận bàn giao vật chất. Buổi làm việc diễn ra nhanh gọn, xúc động. Phía Thổ Nhĩ Kỳ một lần nữa bày tỏ cảm ơn sâu sắc đối với những nỗ lực không mệt mỏi của đoàn QĐND Việt Nam; cảm ơn Bộ Quốc phòng Việt Nam gửi tặng gần 25 tấn hàng viện trợ gồm lương khô, gạo, sữa, thiết bị y tế và nhiều nhu yếu phẩm khác, được đoàn QĐND Việt Nam trao vào tối trước đó cho đại diện Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ tại tỉnh Hatay. Nhân dịp này, đồng chí Trưởng đoàn QĐND Việt Nam trân trọng mời đoàn công tác dùng cơm thân mật.

Các nhân viên cứu hộ AFAD và quốc tế cùng dùng bữa trưa tại doanh trại của đoàn QĐND Việt Nam. 

Anh em tự cắt cử mỗi người một tay để phụ giúp tổ hậu cần. Chỉ khoảng 1 tiếng, thức ăn đã được dọn lên bàn. “Bữa tiệc” hôm đó có thịt bò xào hành tây và cà rốt, canh khoai tây, lạc rang và đặc biệt là món cá biển kho. Sáng cùng ngày, một số đồng chí và cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Thổ Nhĩ Kỳ phải lái xe hơn 60km mới tìm được siêu thị có bán thịt và cá với số lượng hạn chế. Phải nói rằng đây cũng chính là bữa trưa “thịnh soạn” nhất của bộ đội trong những ngày qua. Để tranh thủ thời gian trinh sát nhiều vị trí nhất có thể, đoàn QĐND Việt Nam luôn làm việc cả ngày và mỗi cá nhân đều tự mang theo lương khô, bánh ngọt cùng nước lọc cho bữa trưa dã chiến ngay tại thực địa.

Khách quý cùng bộ đội ngồi quây quần vào mâm. Đồng chí trưởng đoàn một lần nữa phát biểu cảm ơn, sau đó Đội phó Đội cứu hộ Honduras thay mặt đoàn công tác đáp từ. Mọi người dùng cốc giấy rót nước lọc thay rượu để “nâng chén”. Các vị khách đều sử dụng đũa khá thuần thục. Ai cũng tấm tắc với hai món bò xào và cá kho lần đầu tiên được ăn. Khi biết các món ăn đều do chính những “đầu bếp” kiêm nhiệm trong đoàn QĐND Việt Nam làm, họ không khỏi khâm phục, khen ngợi tay nghề của bộ đội ta. Thậm chí có người còn nhờ anh em lên mạng tìm công thức kho cá bằng tiếng Anh để về làm thử.

Bịn rịn chia tay đoàn công tác, chúng tôi chúc các bạn tiếp tục khắc phục khó khăn, sớm vượt qua hậu quả động đất, đồng thời nhanh chóng hoàn thành công cuộc tái thiết để trở lại cuộc sống thường nhật. Những cái bắt tay thật chặt, những cái ôm thân tình giữa hai bên như thay lời tạm biệt, sưởi ấm không gian trước những cơn gió lạnh đang thổi lá cờ Việt Nam và Thổ Nhĩ Kỳ phần phật trên nóc lều chỉ huy.

C.Q.B (theo QĐND)