Người hàng xóm

Dì Xuân sang lại 4 công đất cặp ranh miếng đất nhà Kiên khi còn là vườn tạp, cây cỏ lùm xùm. Để miếng đất đó thành miếng vườn trồng cây trái tốn nhiều thời gian, công sức và tiền bạc. Dì Xuân đã nhờ gia đình Kiên làm công việc cải tạo đó. Miếng đất đào liếp ngang 3m làm ranh, bờ bao trồng dừa và chuối. Nhiều mương nhỏ bên trong nối với một ao lớn, 6m chiều ngang, dài 1 công gần phía sau ngôi nhà. Dỡ lớp mặt của phần đất còn lại trong vuông sâu hơn lớp dá để giữ nước trồng tràm và nuôi cá sau này.

Dì Xuân năm, ba ngày quá giang xuồng vô thăm đất một lần xem công việc làm tới đâu. Mỗi lần vô, dì mang theo tiền công, thức ăn, trà, bánh trái… Dì rất vui khi thấy miếng vườn tạp dần dần thành hình như ý muốn, sẽ là nơi gia đình dì lúc rảnh rang, cuối tuần vào đây nghỉ ngơi. Dì nói không khí ở đây trong lành, không ồn ào như ngoài chợ, vả lại cuộc sống yên ả, thêm vườn ruộng, sông ngòi quanh mình nên dì rất thích, muốn ở dài lâu. Điều mong chờ của dì Xuân làm cha Kiên đôi lúc khẽ thở dài, bởi ngược lại, ông từng mong có ngày nào đó, đường sá lưu thông, phương tiện đi lại dễ dàng, hoặc gia đình có nhà, công việc mua bán ngoài chợ, đời sống đủ tiện nghi hơn, nhất là cho con tiện học hành, thay đổi cuộc sống lặng lẽ bao đời nơi xóm nghèo hiu quạnh.

Chỉ là dì Xuân tính sao cho phù hợp với hoàn cảnh của mình. Bờ bao chung quanh trồng dừa, khoảng trống giữa các cây dừa là chuối. Phần đất đã dỡ mặt với hệ thống đường đào chung quanh dẫn về ao lớn để nuôi cá lúc mưa sòng. Dứt mưa, cá về ao lớn. Diện tích mặt đất đã dỡ dì trồng tràm không mất công chăm sóc. Tiện lợi đôi bề, miếng đất nhiễm phèn không lo thất mùa cây trái lại cũng không còn cây dại mọc hoang. Phần đất phía trước dì cất nhà và lót đal làm sân, làm lối đi theo chiều ngang miếng đất. Dì Xuân mang từ chợ vào những chậu kiểng, nhiều loại, nhiều màu, vừa trang trí, vừa làm rào giả ngăn lối đi cặp bờ sông vào nhà. Miếng vườn của dì Xuân bây giờ sáng sủa bởi thêm ngôi nhà xây tường mới và những chậu kiểng mang dáng dấp thị thành. Miếng đất bắt mắt bởi ở đây, vườn cây tạp nhiều, không ai trồng cây gì không cho rau, cho trái.

Ngày mừng tân gia, dì Xuân mời bạn bè, bà con vô thăm miếng vườn gia đình, vui chơi cả ngày. Nhà mở tiệc lớn, cúng heo quay, nhiều bánh trái và thức uống toàn bia lon, nước ngọt. Gia đình nào trong xóm cũng được mời. Điều ngỡ ngàng nhất với Kiên là gặp Nhân ở đây, cô bạn học cùng lớp 3 năm phổ thông. Nhân cũng bất ngờ, theo Kiên đi loanh quanh thăm vườn của gia đình. Lúc đó, dừa, chuối đã xanh, còn tràm chỉ mới cao khỏi bờ vài tấc, nhìn eo xèo nhưng mặt nước có nhiều cá quẫy bóng, xôn xao. Nhân lạ lẫm và hứng khởi khi nhìn cây trái trong vườn dù chỉ trồng chưa lâu. Những bụi khóm trái xanh xanh no tròn, những mắt khóm như vòm mi khép lại. Những cây ổi, cây mận, cây mít, cây xoài... gợi hình ảnh mai này xanh tươi mang đầy hoa trái…

Dì Xuân cũng vui khi biết hai đứa là bạn học nhiều năm qua. Dì lặng đi một chút, vỗ vai Kiên, rồi quay qua Nhân: “Tội nghiệp, học trò mà cực khổ ghê đi! Nè, miếng vườn này một tay nó dầm mưa, dãi nắng đào bới cả năm mới được như bây giờ đó… Mai mốt chuối dừa khi bán được, rồi tới cá trong đìa, quên một chút, mấy năm sau, đám tràm này bạc trăm triệu như chơi…”. Đáp số dì Xuân đưa ra sáng trưng dù chưa có con số thực tế. Đó là công sức làm thuê của gia đình Kiên cả năm, mình Kiên không thể làm nổi cả miếng vườn này, nhưng lời dì để lại lòng Kiên điều gì đó khó lòng giải đáp. Kiên chỉ có sức lao động, ẩn số giải bài toán khó còn nhiều yếu tố khác, bao đời xóm này chưa ai giải nổi. Nhân không ở đây, nhưng cười rất vui, nói với Kiên: “Vậy Kiên là người hàng xóm của Nhân rồi!”...

***

Cuối năm học, Nhân rủ vài người bạn thân trong lớp về vườn nhà liên hoan trước lúc chia tay. Dù vào đại học hay không, sau mùa thi năm nay mỗi đứa sẽ một nơi, biết đâu, không còn dịp gặp lại nữa trong đời. Bữa đó vừa vui cũng vừa buồn. Rôm rả những câu chuyện quanh ngành nghề sau này của mỗi đứa từng ước mơ. Ước vọng về tương lai còn xa tầm tay với nhưng đều tươi tắn, trong veo qua những đôi mắt khi chuẩn bị bước vào giai đoạn mới của cuộc đời mình. Chỉ có Kiên không biết nói gì về phía trước của mình ra sao. Sau khi thi tú tài Kiên sẽ nghỉ học, lo cho gia đình bởi em còn nhỏ, cha đã già yếu. Nhiều bạn tỏ lòng tiếc nuối, an ủi Kiên. Trong phút giây Kiên chợt thấy khoảng cách giữa mình với Nhân, với các bạn, đang gần mà cũng rất xa.

“Ai cũng có số phận và ai cũng có cơ hội đổi thay số phận cuộc đời mình”. Dì Xuân nói như vậy. Lần thứ hai dì vỗ vai, nói với Kiên, nếu thích công việc sửa xe hơi thì ra phụ tiếp công việc của gia đình dì. Bởi dì biết Kiên siêng năng, chịu khó và có chí. Dì còn nói: “Đường đời muôn ngả, chỉ một lối dành cho mình. Có những ngả đường hoa gấm nhưng có khi chỉ là mong ước, cho dù là mong ước cả đời. Đó là chưa nói những ngả đời bất chợt, mình chưa hề nghĩ hoặc biết trước được. Sự thật vẫn là cuộc sống thiết thực, nhất nghệ tinh, nhất thân vinh mà, lo gì?”.

“Nói theo Facebook bây giờ - Soái ca của dì, ba con Nhân đó, bước đầu là thợ sửa xe hơi học nghề vất vả, không tiền. Mấy mươi năm cũng gầy nên sự nghiệp…”. Không như hôm ăn tân gia, lời này tôi biết, dì Xuân đã nói thật lòng…

Tháng ba, hai ngàn mười sáu

Tạp văn: Trần Xuân Linh