Tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện: Vì sự phát triển bền vững trong tương lai

Theo cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH), một trong những chính sách hỗ trợ và đảm bảo thực hiện tốt công tác an sinh xã hội chính là tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện (BHXHTN). Người lao động tham gia BHXHTN không chỉ đảm bảo ổn định cuộc sống khi về già, mà còn góp phần giảm gánh nặng cho gia đình và phòng ngừa những rủi ro trong cuộc sống.

Người lao động và người mua bán nhỏ lẻ - những đối tượng có thu nhập thấp cần tham gia BHXHTN. Ảnh: T.A

Để khuyến khích người lao động tham gia BHXHTN, người từ 15 tuổi trở lên và không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc đều được tham gia BHXHTN. Mức đóng hàng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia tự chọn. Tuy nhiên, mức thu nhập tháng không thấp hơn chuẩn hộ nghèo nông thôn (tối thiểu thu nhập 700.000 đồng/tháng). Như vậy, mức đóng thấp nhất hơn 150.000 đồng/tháng. Mức đóng này có thể thay đổi theo lựa chọn của người tham gia cho phù hợp với thu nhập và nhu cầu của người đóng. Cụ thể, người tham gia BHXHNT có thể đóng 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng, hoặc đóng một lần cho nhiều năm về sau (nhưng một lần không quá 5 năm).

Đối với người tham gia BHXH đủ điều kiện nghỉ hưu (tới tuổi hưu), nhưng số năm đóng BHXH chưa đủ 20 năm để hưởng lương hưu, sẽ được đóng bổ sung một lần cho những năm còn thiếu để được hưởng lương hưu (với điều kiện số năm đóng còn thiếu không quá 10 năm). Nếu số năm còn thiếu quá 10 năm, nhưng đã đủ điều kiện hưởng lương hưu, có thể đóng tiếp BHXHTN cho phần thời gian vượt quá 10 năm. Sau đó, khi chỉ còn thiếu 10 năm, sẽ đóng BHXH một lần để được hưởng lương hưu.

Qua đó cho thấy, đối với nhiều lao động nghèo, việc tham gia BHXHTN nên được xem là lựa chọn ưu tiên, bởi, so với mua bảo hiểm nhân thọ, mức đóng BHXHTN phù hợp với thu nhập của nhiều lao động. Ông Trung Kiên, người lao động (ngụ phường 2, TP. Bạc Liêu), cho biết: “Với mức đóng chỉ hơn 150.000/đồng/tháng, khi tới tuổi nghỉ hưu, người tham gia BHXHNT sẽ được nhận lương hưu hàng tháng gấp 4 lần mức đóng, cũng như được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng. Đây thật sự trở thành điểm tựa vững chắc cho người lao động nghèo, nhất là những lao động sống đơn thân, không lập gia đình hoặc không có con”.

Từ ngày 1/1/2018, người tham gia BHXHTN được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng BHXHTN. Cụ thể, sẽ hỗ trợ 30% phí đóng đối với người tham gia BHXHTN thuộc hộ nghèo; hỗ trợ 25% phí đóng với người tham gia BHXHTN thuộc hộ cận nghèo; hỗ trợ 10% phí đóng với các trường hợp khác. Đồng thời, người tham gia BHXHTN sẽ được hưởng chế độ hưu trí khi đủ điều kiện, tức sẽ được hưởng lương hưu khi tới tuổi nghỉ hưu (nữ đủ 55 tuổi, nam đủ 60 tuổi). Hoặc khi đủ điều kiện, nếu người tham gia BHXHTN có nhu cầu có thể được hưởng trợ cấp một lần.

Trường hợp người tham gia BHXHTN chết, người thân sẽ được hưởng trợ cấp tuất một lần hoặc hàng tháng (do người thân lựa chọn). Theo đó, có con chưa đủ 18 tuổi (thì được hưởng tới khi đủ 18 tuổi); hoặc con từ đủ 18 tuổi nhưng suy giảm khả năng lao động (mất sức lao động) từ 81% trở lên; hoặc con được sinh khi người cha chết lúc mẹ đang mang thai. Trường hợp người tham gia BHXHTN chết nhưng có vợ hoặc chồng tới tuổi nghỉ hưu (nữ đủ 55 tuổi, nam đủ 60 tuổi); hoặc chưa đủ tuổi nghỉ hưu nhưng bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên cũng được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng. Ngoài ra, cha mẹ chồng hoặc vợ (hoặc người nuôi dưỡng) đã đủ tuổi nghỉ hưu, hoặc chưa đủ tuổi nghỉ hưu nhưng mất sức lao động từ 81% trở lên cũng được hưởng trợ cấp tuất. Thân nhân của người chết không có thu nhập hoặc có thu nhập hàng tháng nhưng thấp hơn mức lương cơ sở cũng được hưởng trợ cấp tuất. Ngoài ra, người chết được hỗ trợ mai táng phí bằng 10 lần mức lương cơ sở…

Tính đến tháng 11/2018, toàn tỉnh có 560 người tham gia BHXHTN và chỉ đạt gần 58% kế hoạch. Do vậy, các địa phương cần tích cực đẩy mạnh công tác vận động, tuyên truyền người lao động tích cực tham gia BHXHTN. Qua đó góp phần thực hiện tốt chính sách mang lại nhiều lợi ích và đảm bảo an sinh xã hội, phát triển bền vững.

Ngọc Trung