Lập lại trật tự vỉa hè để xây dựng đô thị văn minh

Chưa bao giờ vấn đề trật tự vỉa hè ở các đô thị lại nóng lên như hiện nay. Không gian vỉa hè luôn được coi là một phần bộ mặt cảnh quan đô thị, là nơi thể hiện rõ trật tự đô thị và văn minh của một thành phố. Báo Bạc Liêu có loạt bài phản ánh dưới góc nhìn đa chiều việc thực hiện chủ trương trên của hai đô thị lớn trong tỉnh: TP. Bạc Liêu và TX. Giá Rai...  

Bài 1:

Vỉa hè TP. Bạc Liêu: Còn nhiều chuyện phải làm!

Là một thành phố trẻ, TP. Bạc Liêu được đánh giá có tốc độ đô thị hóa nhanh, đang tiến tới một đô thị kiểu mẫu trong khu vực theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố lần thứ XI. Trong tiến trình đó, TP. Bạc Liêu còn rất nhiều việc phải làm, mà vấn đề trật tự vỉa hè, lòng lề đường và chỉnh trang đô thị là một điển hình.   

Vỉa hè đường Trần Phú (phường 3, TP. Bạc Liêu) bị chiếm dụng để buôn bán và đậu xe. Ảnh: N.Q

Đẹp và chưa đẹp

So với nhiều đô thị trong cả nước, TP. Bạc Liêu có mật độ đường giao thông thấp, mặt đường hẹp. Tuy nhiên, là đô thị loại II, đang xây dựng thành phố xanh - sạch - đẹp, theo hướng văn minh, hiện đại, đô thị TP. Bạc Liêu chứa đựng nhiều nét đẹp đặc trưng không phải nơi nào cũng có. TP. Bạc Liêu có Quảng trường Hùng Vương, có biểu tượng văn hóa cây đờn kìm cách điệu, Tượng đài Chiến thắng, có trung tâm hành chính, khu lưu niệm Nghệ thuật đờn ca tài tử Nam bộ và nhạc sĩ Cao Văn Lầu, có Trung tâm hội chợ triển lãm, cụm nhà Công tử Bạc Liêu, quần thể nhà cổ, kè hai bên bờ sông Bạc Liêu… góp phần làm thay đổi diện mạo đô thị của thành phố và tạo ấn tượng tốt cho sự phát triển kiến trúc đô thị. Nhiều tuyến đường nội ô TP. Bạc Liêu được du khách khen ngợi có vỉa hè đẹp, khang trang mà điểm nhấn là khu vực Trung tâm Hành chính tỉnh. Từ năm 2016, nhiều tuyến đường kiểu mẫu của thành phố đã hình thành, hẻm nội ô, vỉa hè tiếp tục được nâng cấp, mở rộng, chỉnh trang, lát gạch làm cho diện mạo đô thị ngày thêm khang trang, xanh - sạch - đẹp.

Bên cạnh những nét đẹp đáng tự hào, TP. Bạc Liêu cũng đang tồn tại tình trạng rối rắm vỉa hè và lòng lề đường làm mất vẻ mỹ quan đô thị. Ở khá nhiều tuyến đường, vỉa hè mạnh ai nấy lấn. Có đủ kiểu và đủ lý do để người dân biện hộ cho việc lấn chiếm vỉa hè phục vụ vào mục đích riêng, dẫu biết rằng vỉa hè là một bộ phận của đường đô thị do Nhà nước quản lý. Tranh thủ lúc vắng bóng lực lượng chức năng, người thì lấn chiếm để mua bán, họp chợ, phục vụ sinh hoạt ăn uống, trưng bày hàng hóa, giữ xe, sửa xe, lắp đặt biển hiệu quảng cáo, thậm chí có người còn xây cả bậc tam cấp vào nhà ngay trên vỉa hè. Tình trạng chiếm dụng vỉa hè, lòng lề đường để đậu đỗ phương tiện cơ giới, ô tô, đổ rác thải, cát, đá, nước sinh hoạt gây mất vệ sinh môi trường, xe chở vật liệu xây dựng làm rơi vãi vẫn chưa được xử lý nghiêm. Ban Chấp hành Đảng bộ TP. Bạc Liêu nhìn nhận, đó là những hạn chế, yếu kém mà thành phố cần nghiêm túc khắc phục trong quá trình xây dựng đô thị kiểu mẫu.              

Vỉa hè, lòng đường: Quản lý, sử dụng ra sao?

Ông Lê Chí Nhân - Phó trưởng phòng Quản lý đô thị TP. Bạc Liêu, cho biết: Tính đến thời điểm này, vỉa hè trong nội ô TP. Bạc Liêu được xây dựng cơ bản hoàn chỉnh. Riêng một số dự án khu dân cư, khi nhà đầu tư bàn giao toàn bộ thì thành phố mới tiến hành chỉnh trang. Tuy nhiên, ông Nhân cũng thừa nhận rằng, do lịch sử để lại, chiều rộng vỉa hè ở một số tuyến đường không đạt tiêu chuẩn dành cho người đi bộ. Riêng việc sử dụng lòng đường phải được phép của Sở GT-VT. Ông Nhân chia sẻ, ngoài áp dụng Luật Giao thông đường bộ, từ trước đến nay, thành phố chưa có văn bản pháp lý nào đủ tầm, đủ mạnh ngoài quy định tạm thời về quản lý, sử dụng vỉa hè, bảo vệ mỹ quan và trật tự đô thị trên địa bàn TP. Bạc Liêu đang chờ ban hành. Do đó, hầu như mọi hoạt động ra quân chấn chỉnh trật tự vỉa hè đều mang tính phong trào, chủ yếu tuyên truyền, nhắc nhở, kẽ vạch sơn phân định ranh giới dành riêng cho người đi bộ. Hiệu quả mang lại từ đó cũng rất thấp, thiếu tính ổn định lâu dài.      

Quy định tạm thời của TP. Bạc Liêu xác định rõ, những tuyến đường có chiều rộng vỉa hè trung bình trên 3,5m, từ bó vỉa vào trong 1,5m bắt buộc phải dành riêng cho người đi bộ; 2m tiếp theo dành cho việc đậu xe 2 bánh; phần còn lại tạm thời phục vụ cho việc trưng bày hàng hóa và mua bán của hộ gia đình. Những tuyến đường có chiều rộng vỉa hè trung bình từ dưới 3,5m, phạm vi cho phép sử dụng từ bó vỉa vào 1,5m dành cho người đi bộ; phần còn lại dành cho việc đậu xe 2 bánh, không sử dụng vỉa hè để trưng bày hàng hóa.

Những tuyến đường có chiều rộng vỉa hè trung bình dưới hoặc bằng 1,5m thì chỉ dành cho người đi bộ. Phạm vi sử dụng trên không bao gồm những tuyến đường cho phép sử dụng tạm thời toàn bộ bề mặt vỉa hè để giữ xe 2 bánh và kinh doanh,  mua bán được UBND thành phố phê duyệt.

Ngoài quy định tạm thời, hiện UBND TP. Bạc Liêu đã ban hành Đề án thí điểm mô hình Tổ Quản lý đô thị phường đặt tại 7 phường nội ô của thành phố do Chủ tịch UBND phường làm tổ trưởng. Thời gian thí điểm 4 năm (2017 - 2020), hằng năm có tổ chức rút kinh nghiệm, sau 4 năm sẽ tổng kết đề án. Được biết, tới đây Ban Thường vụ Tỉnh ủy sẽ ban hành chỉ thị đề nghị tất cả cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên thực hiện nghiêm chủ trương xác lập trật tự vỉa hè, lòng lề đường ở các đô thị trong toàn tỉnh.

TẤN ĐẠT

Các hành vi và hoạt động bị nghiêm cấm sử dụng vỉa hè:

1. Tự ý xây dựng lấn chiếm, đào bới, tháo dỡ gạch vỉa hè, đục bó vỉa hoặc đổ bê-tông, láng nhựa tạo dốc từ vỉa hè xuống lòng đường.

2. Trộn vữa bê-tông, xi măng trực tiếp trên bề mặt vỉa hè; để phế thải xây dựng, rác, bùn đất, xác súc vật, chất thải súc vật, tập kết phế liệu trên bề mặt vỉa hè.

3. Đổ rác thải, nước sinh hoạt, dầu, nhớt, chất lỏng độc hại, nước thải chứa hóa chất ra vỉa hè và các hành vi gây mất vệ sinh môi trường đô thị.

4. Lắp đặt, xây dựng các công trình, biển quảng cáo trái phép; xây dựng bục, bệ trưng bày hàng hóa, bệ dắt xe, bậc tam cấp vào nhà và công trình dẫn đến thay đổi kết cấu vỉa hè, ảnh hưởng đến an toàn giao thông và gây mất mỹ quan đô thị.

5. Sử dụng vỉa hè để họp chợ, phục vụ sinh hoạt ăn uống, vệ sinh của cá nhân, hộ gia đình, trưng bày hàng hóa ngoài phạm vi cho phép sử dụng.

6. Giữ xe đạp, xe máy, xe ô tô và các phương tiện cơ giới khác trên vỉa hè không có giấy phép hoặc không đúng nơi quy định.

7. Đậu, đỗ ô tô trên vỉa hè; để xe đạp, xe máy không đúng nơi quy định.

T.Đ (trích Quy định tạm thời về quản lý, sử dụng vỉa hè,

bảo vệ mỹ quan và trật tự đô thị trên địa bàn TP. Bạc Liêu )