Kẹt trong thế khó

Các nước châu Âu đang kẹt “giữa hai làn đạn” trong bối cảnh Iran hối thúc Liên hiệp châu Âu (EU) tiếp tục hợp tác làm ăn với Tehran, bất chấp phải đối mặt các lệnh trừng phạt của Mỹ. Trong khi đó, hàng loạt công ty của các nước EU đang “tháo chạy” khỏi Iran gây sức ép lớn đối với châu Âu trong việc duy trì thỏa thuận hạt nhân đã ký với Iran. Trước sức ép của Iran và lợi ích của các công ty châu Âu hoạt động tại đây, EU công bố gói hỗ trợ 20,7 triệu USD dành cho các dự án phát triển kinh tế - xã hội bền vững của Iran, trong đó có cả nguồn vốn để phát triển khu vực tư nhân. Đây là khoản đầu tiên trong gói hỗ trợ trị giá 50 triệu EURO mà EU dự định dành cho Iran để đối phó những thách thức kinh tế - xã hội theo cam kết trong khuôn khổ thỏa thuận hạt nhân Iran mang tên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA).

Hãng vận tải dầu Maersk Tankers thông báo sẽ ngừng hoạt động kinh doanh tại Iran. Nguồn: worldmaritimenews

Bộ Ngoại giao Mỹ chỉ trích việc EU lên kế hoạch hỗ trợ Iran là sai thời điểm và sẽ gửi đi thông điệp gây hiểu nhầm tới chính quyền Tehran. Người đứng đầu Nhóm hành động về Iran của Bộ Ngoại giao Mỹ bày tỏ quan ngại, khoản hỗ trợ của EU sẽ khiến chính quyền Iran tiếp tục các chính sách mà Washington cho là tạo ra “mối đe dọa” đối với an ninh khu vực. Trong khi đó, trước những nguy cơ thiệt hại kinh tế do việc Mỹ đơn phương rút khỏi JCPOA và áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với Iran, Bộ trưởng Ngoại giao Iran tuyên bố, Tehran vẫn chờ đợi sự bảo đảm của EU về việc bán dầu và các giao dịch tài chính của Iran.

Làn sóng tháo chạy của nhiều công ty châu Âu khỏi Iran gây thiệt hại kinh tế lớn cho cả hai bên. EU đã đưa ra một đạo luật nhằm ứng phó những biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với các doanh nghiệp hoạt động tại Iran, theo đó cho phép Ngân hàng Đầu tư châu Âu tài trợ cho các dự án ở Iran. Tuy nhiên, những động thái từ châu Âu chưa đủ bảo vệ lợi ích cho cả các nước EU và Iran. Vừa hối thúc những biện pháp quyết liệt hơn nữa từ châu Âu, Iran vừa kêu gọi người dân đoàn kết nhằm vượt qua các sức ép kinh tế của Mỹ.

Trong lúc châu Âu bất chấp phản đối của Mỹ để tiếp tục hợp tác với Iran trong việc thực thi JCPOA, Mỹ liên tiếp dọa sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn đối với Tehran. Trước một đồng minh và một đối tác kinh tế số một như Mỹ, châu Âu đang tìm giải pháp thoát khỏi thế mắc kẹt trong mối quan hệ đối đầu căng thẳng Mỹ - Iran.

C.Đ (tổng hợp từ nguồn NDĐT)