Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn năm 2017: Quản lý rác thải vì môi trường nông thôn bền vững

Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn do Australia khởi xướng từ năm 1993 và được Chương trình môi trường Liên Hiệp Quốc phát động trên phạm vi toàn cầu. Chiến dịch này đã trở thành một sự kiện môi trường quốc tế thường niên quan trọng, thu hút sự hưởng ứng của hàng trăm triệu người trên 130 quốc gia.

Một bãi rác tự phát ở xã Vĩnh Hưng (huyện Vĩnh Lợi).

Tổ phụ nữ liên kết thu mua bọc nylon của phụ nữ huyện Phước Long. Ảnh: L.D

Vì sự phát triển bền vững

Chủ đề của Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn năm 2017 là “Quản lý rác thải vì môi trường nông thôn bền vững”. Chủ đề năm nay nhấn mạnh vai trò quan trọng của công tác quản lý môi trường, đặc biệt là công tác quản lý chất thải tại các khu vực nông thôn trong quá trình xây dựng và phát triển.

Theo ông Võ Tuấn Nhân, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường, ô nhiễm môi trường nông thôn gây ra những thiệt hại về kinh tế - xã hội và tác động trực tiếp đến cuộc sống của người  dân vùng nông thôn, gây thiệt hại đến sản xuất, ảnh hưởng đến cảnh quan nông thôn và gây ra những xung đột về môi trường. Tỷ lệ người mắc các bệnh có liên quan đến ô nhiễm môi trường ở nông thôn có xu hướng gia tăng qua các năm, đặc biệt ở các khu vực sản xuất đang bị ô nhiễm hoặc gần các nguồn gây ô nhiễm. Vì vậy, để giải quyết các vấn đề tồn tại trong công tác quản lý và bảo vệ môi trường nông thôn nói chung và giải quyết những vấn đề môi trường nổi cộm nói riêng, cần xây dựng các giải pháp đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm, có lộ trình, kế hoạch để thực thi các giải pháp nhằm hướng đến phát triển bền vững. Trong đó, cần ưu tiên giải quyết trước và giải quyết từng bước các vấn đề môi trường nóng. Các giải pháp chung bao gồm: hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường nông thôn; kiện toàn bộ máy thực thi công tác bảo vệ môi trường các cấp; huy động nguồn tài chính, tăng đầu tư; tăng cường khâu kiểm tra, giám sát và các giải pháp về công nghệ, kỹ thuật…

Cần nâng cao ý thức cộng đồng

Một trong những giải pháp mang tính quyết định trong việc bảo vệ môi trường nông thôn chính là nâng cao ý thức của cộng đồng. Bởi, với điều kiện hạ tầng nông thôn như hiện nay, nhiều nơi vẫn thiếu các phương tiện, công nghệ để xử lý rác thải đúng chuẩn, cũng như tái sử dụng lại nguồn rác thải phục vụ phát triển sản xuất, sinh hoạt. Thế là nhiều vùng nông thôn xuất hiện nhiều bãi rác tự phát gây ô nhiễm môi trường.

Tuy nhiên, trong thời gian chờ đợi các dự án đầu tư xây dựng các nhà máy xử lý rác, ngành quản lý và các địa phương cũng đã xây dựng và khuyến khích người dân vùng nông thôn thực hiện các mô hình xử lý rác gắn với bảo vệ môi trường nông thôn.

Điển hình là mô hình “xử lý rác thải hữu cơ thành phân compost” của Chi cục Bảo vệ môi trường với hơn 500 hộ nông dân tham gia. Những hộ này được cung cấp những kiến thức cơ bản trong việc phân loại rác vô cơ, rác hữu cơ. Qua đó, ủ rác hữu cơ thành phân bón phục vụ sản xuất nông nghiệp, góp phần giảm chi phí đầu tư, hạn chế việc lạm dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật gây ô nhiễm môi trường.

Hay mô hình Tổ phụ nữ liên kết thu mua bọc nylon ở huyện Phước Long. Bà Trương Thanh Xuân, Chủ tịch Hội LHPN huyện Phước Long, cho biết: “Trước đây, phần lớn chị em đều vứt bọc nylon xuống các kênh mương hoặc bỏ sau nhà, gây ô nhiễm môi trường. Từ khi triển khai mô hình Tổ phụ nữ liên kết thu mua bọc nylon, chị em đã tham gia và tình trạng rác thải nylon giảm rất nhiều. Mô hình này vừa góp phần bảo vệ môi trường, vừa tạo thêm thu nhập cho chị em khi bán bọc nylon cho doanh nghiệp tái chế”.

Để quản lý rác thải vì môi trường nông thôn bền vững, thiết nghĩ các mô hình trên cần được nhân rộng và khuyến khích mọi người tham gia.

Thanh Thanh

(Bài viết có sử dụng tài liệu của ngành TN-MT)

-------------------------------------------------

Thực hiện Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn năm 2017, UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên - Môi trường phối hợp với Sở Thông tin - Truyền thông và các phương tiện thông tin đại chúng xây dựng chuyên trang, chương trình cổ động, bài viết, phóng sự, vận động người dân thực hiện các hoạt động bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, tăng cường phổ biến pháp luật nhằm nâng cao năng lực giám sát, phản biện, tham vấn của cộng đồng đối với hoạt động bảo vệ môi trường; phát động phong trào Toàn dân tham gia bảo vệ môi trường. Ra quân làm vệ sinh môi trường, thu gom xử lý chất thải, rác thải, khơi thông dòng chảy, nạo vét kênh mương, ao, hồ, hệ thống thoát nước. Tuyên truyền kiến thức về môi trường, lối sống xanh, tiết kiệm năng lượng, sử dụng bền vững hệ sinh thái và tài nguyên đa dạng sinh học; trồng rừng, trồng cây phủ xanh đất trống... Lồng ghép chương trình này vào mục tiêu xây dựng nông thôn mới trên địa bàn ấp, xã như: trồng cây xanh, làm hàng rào cây xanh trên các tuyến đường và trước cửa nhà; tổng vệ sinh vào các ngày thứ Bảy và Chủ nhật hàng tuần.

UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo và phát động phong trào trồng cây xanh, làm hàng rào cây xanh, tổng vệ sinh môi trường trên từng địa bàn khóm, ấp, xã. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm và phòng ngừa, kiểm soát ô nhiễm đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ trong quá trình hoạt động gây ảnh hưởng xấu đến môi trường; phân loại rác tại nguồn và thu gom rác thải.

Đối với các huyện, thành phố ven biển cần tăng cường các hoạt động làm sạch môi trường tại các bãi biển, khu vực ven bờ; lựa chọn các điểm nóng về ô nhiễm môi trường do rác thải tại khu vực các bờ biển, khu vực ven biển để ra quân làm sạch bãi biển. Tổ chức bàn giao bãi biển, khu vực ven bờ đã làm sạch cho các tổ chức đoàn thể, đơn vị có trách nhiệm quản lý để không tái diễn tình trạng ô nhiễm môi trường biển, nhất là các khu, điểm du lịch…

Tú Anh

(tổng hợp)