Phát huy giá trị tháp cổ chứa nhiều bảo vật quốc gia

Là công trình kiến trúc thuộc nền văn hóa Óc Eo duy nhất còn sót lại ở Nam Bộ, Tháp Vĩnh Hưng (xã Vĩnh Hưng A, huyện Vĩnh Lợi) không chỉ là là “lát cắt” trong bản sắc văn hóa độc đáo của đất Bạc Liêu, mà còn là địa danh nổi tiếng để thu hút du khách gần xa. Đặc biệt, với việc tìm thấy nhiều bảo vật quốc gia (BVQG) từ trong di tích kiến trúc nghệ thuật này, tỉnh đang nỗ lực thực hiện công tác bảo vệ, phát huy  giá trị của tháp cổ cho thế hệ sau.

Các doanh nghiệp lữ hành Đồng bằng sông Cửu Long khảo sát đánh giá tiềm năng khai thác du lịch của Tháp Vĩnh Hưng.

HƯỚNG ĐẾN DI TÍCH QUỐC GIA ĐẶC BIỆT

Đầu năm nay, phù điêu Nữ thần Uma có niên đại khoảng thế kỷ IX - X đang lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Bạc Liêu được công nhận là BVQG. Bức phù điêu được phát hiện ở độ sâu khoảng 1m, nặng 12,7kg có chất liệu bằng đá sa thạch màu xám trắng đã ngả vàng. Mặt trước bảo vật được tạo dáng theo hình lá đề, bên trong có hình Nữ thần Uma được tạc trong tư thế ngồi với dáng vẻ thanh mảnh, đường nét uyển chuyển. Dù đã bị phong hóa theo thời gian, song phù điêu có kỹ thuật chế tác chạm khắc điêu luyện và mang tính thẩm mỹ cao, hình khối còn khá nguyên dạng.

Như vậy, Bạc Liêu hiện có tổng số 5 BVQG gồm: tượng Nữ thần Laksmi, tượng Thần Sada Shiva, đầu tượng Thần Shiva, tượng Nam thần và phù điêu Nữ thần Uma. Đặc biệt, tất cả bảo vật trên đều là những hiện vật gốc được tìm thấy trong các đợt khai quật khảo cổ ở Tháp Vĩnh Hưng. Theo các cán bộ quản lý di tích, rất ít di tích nào chứa đựng nhiều BVQG như vậy.

Đến nay, ngôi tháp cổ này đã tồn tại hàng ngàn năm. Trải qua nhiều lần khai quật, các nhà khảo cổ học còn thu được nhiều hiện vật có giá trị thuộc nền văn hóa Óc Eo như: tấm bia khắc chữ Phạn, đồ gốm dùng trong sinh hoạt, tượng Linga, tượng Yoni…

Tin vui từ Ban Quản lý di tích tỉnh, với những giá trị độc đáo của tháp cổ, Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia đã thống nhất với hồ sơ khoa học và đang trình Thủ tướng Chính phủ ký phê duyệt xếp hạng Tháp Vĩnh Hưng từ Di tích quốc gia thành Di tích quốc gia đặc biệt. Khi đó, Bạc Liêu sẽ sở hữu 2 di tích quốc gia đặc biệt, trong đó di tích đầu tiên là Khu căn cứ Cái Chanh (xã Ninh Thạnh Lợi, huyện Hồng Dân).

Một trong 5 bảo vật quốc gia được khai quật trong Tháp Vĩnh Hưng sẽ được trưng bày, số hóa phục vụ người dân, du khách đến tham quan tại Bảo tàng tổng hợp tỉnh. Ảnh: H.T

BẢO VỆ GẮN VỚI KHAI THÁC

Đi liền với công tác trùng tu, bảo vệ tháp cổ, các ngành và chính quyền địa phương cũng quan tâm phát huy giá trị di tích. Tuy nhiên, việc này chủ yếu được thực hiện qua các hoạt động về nguồn giáo dục văn hóa, truyền thống lịch sử của các trường học, tổ chức Đoàn Thanh niên. Trong khi đó, vấn đề kết nối tua, tuyến du lịch về với Tháp Vĩnh Hưng vẫn đang gặp khó do hạ tầng giao thông không đáp ứng nhu cầu đi lại của các xe khách loại lớn.

Ông Lê Thanh Tự - Giám đốc Bảo tàng tỉnh, cho biết: “Để các BVQG của tháp cổ đến gần hơn người dân và du khách, Bảo tàng tỉnh đã đề xuất đưa các bảo vật vào trưng bày trong Bảo tàng tổng hợp tỉnh thuộc khối nhà B, C của Nhà hát Cao Văn Lầu đang được thi công. Sắp tới, đơn vị cũng phối hợp với VNPT Bạc Liêu thực hiện số hóa BVQG, xây dựng website quảng bá hình ảnh để du khách trực tiếp trải nghiệm bằng công nghệ số, hoặc không đến Bảo tàng vẫn có thể tìm hiểu giá trị BVQG”.

Để khai thác giá trị của tháp cổ trong phát triển du lịch, tỉnh đã giao huyện Vĩnh Lợi thực hiện công tác di dời chùa Phúc Bửu ra ngoài khuôn viên di tích để tạo không gian thông thoáng. Từ đó, nghiên cứu xây dựng các hạng mục, dịch vụ phục vụ khách đến tham quan tìm hiểu tháp cổ. Sau khi được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt, tỉnh sẽ lập quy hoạch bảo vệ di tích thông qua các hoạt động trùng tu, tôn tạo; lập kế hoạch thám sát, khảo cổ học diện rộng để tiếp tục sưu tầm những di vật, cổ vật có giá trị, những thông tin sử liệu của nền văn hóa Óc Eo nhằm phục vụ công tác giáo dục lịch sử, văn hóa và phát triển du lịch.

HỮU THỌ