Huyện Đông Hải: Bất cập trong triển khai chính sách hỗ trợ ngư dân bám biển

Từ Nghị định 67, 89 rồi đến Nghị định 17 của Chính phủ về một số chính sách phát triển thủy sản, huyện Đông Hải đã chú trọng triển khai tốt các chính sách này nhằm gia tăng đội tàu trên địa bàn, giúp ngư dân bám biển, khuyến khích khai thác vùng biển xa. Tuy nhiên, số hộ ngư dân được tiếp cận nguồn vốn này khá khiêm tốn…

Hiệu quả từ nguồn vốn hỗ trợ

Toàn huyện Đông Hải hiện có trên 2.900 lao động tham gia làm việc trên 559 phương tiện hoạt động khai thác thủy sản với tổng công suất trên 130.880CV. Trong đó, có 313 tàu thuyền đánh bắt xa bờ đủ điều kiện thụ hưởng chính sách hỗ trợ theo Nghị định của Chính phủ, có 29 tàu dịch vụ hậu cần khai thác hải sản cũng được hỗ trợ từ các chính sách phát triển của địa phương, Chính phủ.

Để triển khai các chính sách hỗ trợ một cách hiệu quả, huyện Đông Hải đã thực hiện khảo sát, kiểm tra các hộ được thụ hưởng thường xuyên. Còn khi các hộ đang thực hiện đóng mới tàu thì địa phương cũng tổ chức kiểm tra 2 lần nhằm đảm bảo đúng theo bản thiết kế của bên đầu tư. Nét mới của Nghị định 17 là cho phép thực hiện cơ chế chuyển đổi chủ tàu trong trường hợp chủ tàu không còn khả năng tiếp tục thực hiện dự án đóng mới, nâng cấp tàu, hoặc chủ tàu đã hoàn thành đóng mới, nhưng không đủ năng lực để hoạt động khai thác hải sản. Chủ tàu mới tiếp tục được hưởng hỗ trợ lãi suất khi nhận bàn giao lại tàu và khoản nợ vay từ chủ cũ. Chủ tàu có quyền chọn cơ sở để đóng mới, sửa chữa, cải hoán nâng cấp tàu thuyền, nhưng cơ sở đó phải được UBND tỉnh công nhận đủ điều kiện theo quy định... Điểm mới này tháo gỡ khó khăn về vốn cho các chủ tàu, nâng cao năng lực hoạt động, phát huy hiệu quả của các tàu được nâng cấp, đóng mới.

Ngư dân huyện Đông Hải đóng mới tàu đánh bắt thủy sản xa bờ. Ảnh: H.L

Để khuyến khích ngư dân vững tin trong khai thác, đánh bắt, huyện cũng đã kêu gọi, tranh thủ triển khai thực hiện Dự án nâng cấp mở rộng Cảng cá Gành Hào đạt quy mô cảng cá loại I; Khu neo đậu tránh trú bão và bến cá Cái Cùng dự kiến xây dựng tại cửa kênh Cái Cùng. Sau khi triển khai thông tin về các chính sách phát triển thủy sản theo Nghị định 17 thì toàn huyện có 54 hộ đăng ký vay vốn, nâng cấp, đóng mới tàu. Hiện có 7 chiếc tàu đã được đầu tư đóng mới và đưa vào khai thác với tổng số tiền hỗ trợ cho vay là 48 tỷ 762 triệu đồng, gồm 3 chiếc làm nghề dịch vụ hậu cần, 4 chiếc làm nghề lưới rê. Hầu hết các hộ khi được đầu tư đều tuân thủ thực hiện cam kết đúng tiến độ đưa phương tiện vào sử dụng có hiệu quả. Ngoài ra, nghề khai thác thủy sản trên địa bàn huyện những năm qua đều hoàn toàn được miễn thuế. Đồng thời, huyện đã hỗ trợ chính sách bảo hiểm với tổng số tiền hơn 1,6 tỷ đồng; hỗ trợ hơn 250 chuyến biển với kinh phí trên 10,9 tỷ đồng…

Vẫn còn nhiều bất cập

Mặc dù Nghị định 17 đã có nhiều sửa đổi dựa trên Nghị định 67, Nghị định 89, nhưng thực tế cho thấy ngư dân rất khó thụ hưởng. Bởi để được hưởng hỗ trợ một lần sau đầu tư theo Nghị định 17, ngư dân phải tự tìm nguồn, ứng vốn ra đầu tư, sau khi hoàn thành con tàu, thì mới được hỗ trợ. Do đó, sau khi “tiếp cận” với các thủ tục, quy định thì đã có hơn 40 hộ tự nguyện rút đơn không tham gia vì không đủ điều kiện. Trong khi đó, toàn huyện hiện có 985 hộ ngư dân vẫn còn nợ vốn vay từ các ngân hàng, không chứng minh được nguồn vốn đối ứng, không có tài sản thế chấp… Đặc biệt, công tác xét duyệt, thẩm định hồ sơ của ngân hàng còn khó khăn và rất chậm. Đơn cử, năm 2018, huyện có 58 hộ với 78 phương tiện gửi hồ sơ đã được địa phương thẩm định, nhưng Ngân hàng đã trả lời bằng văn bản với địa phương là không có hộ nào đủ điều kiện vay vốn. Lý do: tài sản đảm bảo không phù hợp, không mua bảo hiểm thân tàu, vay vốn sai mục đích, thời hạn cho vay quá ngắn (3 tháng hoàn thành chuyến biển phải hoàn thành cả vốn lẫn lãi).

Huyện Đông Hải đã kiến nghị tỉnh cần có đề xuất với Trung ương cho cơ chế, chính sách thông thoáng hơn để số ngư dân tiếp cận vốn vay nhiều hơn chứ không phải số lượng được hỗ trợ khá khiêm tốn như hiện nay.

Hoàng Uyên